Dla upamiętnienia 245. rocznicy zawiązania Konfederacji Barskiej uroczystą Mszę świętą w niedzielę , 24 lutego odprawił w Kościele pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i św. Katarzyny na Służewie ks. prał. Józef Maj , proboszcz parafii.
W homilii ks. prał. Józef Maj wskazał, że Konfederacja Barska miała istotne znaczenie dla Polaków , bez względu na klęskę, jaką poniosła. „ To była lekcja za wielką cenę, ale uświadomiła środowisku Targowicy, że trzeba strzec spraw własnego Narodu” – powiedział ks. prał. Maj. Dalej kaznodzieja podkreślił, że dzięki Konfederacji Barskiej w świadomości Polaków pozostała czujność , aby nie zgubić tego, co polskie i że należy pilnować swoich narodowych spraw.
Konfederacja barska (1768-1772) zawiązana została w Barze na Podolu 29 lutego 1768. Skierowana była przeciw , cesarzowej Rosji Katarzynie II i uległemu jej królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu, który z pomocą Repnina narzucił Rzeczypospolitej ustawy rosyjskie. Objęła swym zasięgiem ziemie całej Rzeczypospolitej, głosiła hasła obrony wiary i wolności szlacheckich.
Naczelne hasło konfederatów brzmiało „wiara i wolność” , na sztandarach widniało hasło „Jezus, Maryja” . Inicjatorami zawiązania konfederacji byli: biskup kamieniecki Adam Stanisław Krasiński i marszałek koronny Jerzy August Mniszech.
4 marca 1768 r. w Barze, w dniu św. Kazimierza, zaprzysiężono związek zbrojny Konfederacji.
Walki objęły większą część kraju. Polska poniosła wielkie straty. Wielu przywódców konfederacji poległo. Po upadku konfederacji na Sybir zesłano ponad 14 000 konfederatów, resztę przymusowo wcielono do armii rosyjskiej. Rosjanie utworzyli obozy przejściowe dla jeńców konfederackich na warszawskiej Pradze i w Połonnem na Ukrainie, skąd byli oni transportowani etapami do Kijowa, Smoleńska, Orłów, Tuły, do Kazania i Tobolska. Nie jest znana liczba ofiar.
Duże straty poniosły tez zakony, m. in. złupione i zrujnowane zostały klasztor i kościół Franciszkanów w Bieczu i klasztor Karmelitów w Zagórzu.
W świadomości następnych pokoleń Polaków konfederacja pozostawiła jednak po sobie trwały ślad, stając się mitem narodowym i inspiracja dla następnych pokoleń.
Konfederaci barscy byli bohaterami licznych utworów literackich wieszczów romantycznych – Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego – przedstawiani jako rycerze Maryi, męczennicy za Wiarę, Wolność i Ojczyznę.
Charyzmatycznym przywódcą duchowym Konfederacji barskiej był karmelita, kaznodzieja , o. Marek Jandowicz (1713-1799) . Jego postać stała się natchnieniem dla literatury romantycznej. O. Marek został umieszczony m.in., w utworach: “Proroctwo Ks. Marka” Seweryna Goszczyńskiego (1833) i dramat mistyczny Juliusza Słowackiego “Ksiądz Marek” (1843), “Beniowski” Słowackiego. Portret ks. Marka znajduje się w klasztorze kapucynów w Nowym Mieście nad Pilicą.
Słynna jest „ Pieśń Konfederatów Barskich” z dramatu „Ksiądz Marek” Juliusza Słowackiego
„Nigdy z królami nie będziem w aljansach
Nigdy przed mocą nie ugniemy szyi,
Bo u Chrystusa my na ordynansach —
Słudzy Maryi. „
Konfederaci pozostawili po sobie bardzo bogaty zbiór pieśni. Ostatnia zwrotka pieśni pt. „ Pieśń Konfederatów Barskich (1768)” brzmi:
„ Niech nas nie ślepią światowe ponęty,
Dla Boga brońmy wiary jego świętej.
A za naszą pracę –
Będzie wszystkim płacą
Żyć z Bogiem w niebie. (bis)”
Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP i św. Katarzyny na Służewie pamięta czasy Konfederacji Barskiej. Jest to najstarszy kościół w Warszawie. . Według źródeł historycznych od 1238 r, na przestrzeni wieków kościołem i parafią administrowali naprzemiennie oprócz księży diecezjalnych zakonnicy : Benedyktyni, Kanonicy Lateralni, Bernardyni, Marianie. Jezuita, ks. Piotr Skarga założył na terenie parafii we wsi Wolica, otrzymanym w darze od proboszcza Mikołaja Służewskiego „Cmentarz dla zapowietrzonych” . W 1324 r. proboszczem parafii był książęcy syn, Bolesław z rodu Piastów.
Ten najstarszy warszawski kościół ma swoje głębokie tradycje patriotyczne. Modlitwy za Ojczyznę odbywały się tutaj wielokrotnie na przestrzeni wieków, a plebania służewska gościła najwybitniejszych Polaków swoich czasów.
Dlatego tez i obecnie mają tutaj miejsce liczne uroczyste nabożeństwa patriotyczne w oparciu wydarzenia historii tak starszej jak i najnowszej.
Na skarpie przed kościołem usytuowany jest Pomnik-Cmentarz, upamiętniający ofiary represji władzy komunistycznej oraz więźniów politycznych z Rakowieckiej , chowanych potajemnie i bezimiennie , nocą na terenach przyległych do kościoła oraz na terenie cmentarza parafialnego przy ul. Wałbrzyskiej.. Pomnik został odsłonięty i poświęcony przez prymasa ks. Józefa Glempa w 1993 r..
Za: Anna Dziemska, Zdjęcia Kościoła św. Katarzyny : Anna Dziemska
Źródła : własne , AD REM –kwartalnik akademicki nr 1-2/2012 , Wikipedia
