8 grudnia przypada również 60. rocznica rozpoczęcia modlitwy Apelu Jasnogórskiego w Kaplicy Matki Bożej.
Tradycja jasnogórskiego 'hołdu z kwiatów’ dla Maryi Niepokalanej trwa od 8 grudnia 2009 r., kiedy to w Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najśw. Maryi Panny odbyło się poświęcenie nowej figury Matki Bożej Niepokalanej na kolumnie przed Szczytem jasnogórskim. Po poświęceniu figury Matki Bożej abp Stanisław Nowak, ówczesny metropolita częstochowski, odmówił Akt Zawierzenia Matce Bożej. Wierni ułożyli wokół kolumny przyniesione przez siebie białe kwiaty. U samych stóp Matki Bożej Niepokalanej kwiaty złożył natomiast abp Stanisław Nowak, który został uniesiony na wysokość figury w podnośniku wozu strażackiego, przygotowanego przez Komendę Miejską Państwowej Straży Pożarnej w Częstochowie. W ten sposób metropolita częstochowski wraz z przybyłymi pielgrzymami złożyli 'hołd z kwiatów’ Maryi. Jak zapowiedział wówczas przeor Jasnej Góry o. Roman Majewski, co roku na jasnogórskim placu będą się zbierać paulini, częstochowianie i pielgrzymi, i przynosząc białe kwiaty, składać będą hołd Maryi Niepokalanej. Od ubiegłego roku, uroczystości przewodniczy abp Wacław Depo, obecny metropolita częstochowski.
Jasnogórski zwyczaj nawiązuje do rzymskiej tradycji tzw. omaggio floreale (hołdu z kwiatów), który sięga 1938 r., kiedy to papież Pius XI polecił Papieskiej Akademii Niepokalanej przygotować każdego roku 8 grudnia na Placu Hiszpańskim uroczysty akt oddania czci Maryi Niepokalanej. Tę tradycję podtrzymują kolejni papieże.
Prawda o Niepokalanym Poczęciu Maryi jest dogmatem wiary katolickiej. Ogłosił go uroczyście papież Pius IX dnia 8 grudnia 1854 r. bullą Ineffabilis Deus.
Mimo, że w tym roku 8 grudnia przypada w niedzielę, może być wówczas obchodzona uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Episkopat Polski dostał na to zgodę Stolicy Apostolskiej. Kiedy w kalendarzu liturgicznym uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP wypada w niedzielę, zgodnie z przepisami liturgicznymi obchody tej uroczystości powinny być przesunięte na pierwszy dzień wolny.
W najbliższą niedzielę, 8 grudnia, mija także 60. rocznica odprawienia po raz pierwszy Apelu Jasnogórskiego.
Apel Jasnogórski jest wieczorną modlitwą kierowaną do Maryi, Królowej Polski i Matki Kościoła w intencji Ojczyzny i Kościoła. Można go przeżywać indywidualnie, w rodzinie lub w większej wspólnocie. Odprawiany jest także w niektórych sanktuariach maryjnych i innych świątyniach, szczególnie w niektóre uroczystości i święta maryjne, zwłaszcza na zakończenie nabożeństw wieczornych.
Apel Jasnogórski sprawowany jest szczególnie uroczyście – jako odrębne nabożeństwo maryjne – na Jasnej Górze codziennie o godzinie 21.00.
„Codziennie wieczorem w godzinie Apelu Jasnogórskiego o 21.00 rozlegają się majestatyczne dźwięki dzwonów, a pielgrzymi i mieszkańcy Częstochowy gromadzą się licznie w Kaplicy Matki Bożej Jasnogórskiej na tę wieczorną modlitwę” – czytamy w opracowaniu „Jasnogórski Apel – jego początki, rozwój i rycerski charakter” autorstwa o. Józefa Płatka, paulina.
Powstanie Apelu Jasnogórskiego ściśle wiąże się z osobą kard. Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Polski. Po otrzymaniu bolesnej wiadomości o internowaniu kard. Wyszyńskiego 25 września 1953 r., paulini na Jasnej Górze podjęli z pielgrzymami specjalne modlitwy o jego rychłe uwolnienie.
Prymas Wyszyński podczas swego internowania w Stoczku Warmińskim postanowił dokonać osobistego Aktu oddania się w niewolę miłości Matce Bożej, zawierzając Jej całkowicie swój los. Uczynił to w uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najśw. Maryi Panny, 8 grudnia 1953 r.
W tym dniu, ówczesny przeor Jasnej Góry o. Jerzy Tomziński, w czasie sumy z racji uroczystości Niepokalanego Poczęcia Najśw. Maryi Panny, zapowiedział: „Staniemy dziś wszyscy na jasnogórski apel. Co to jest? Nic trudnego! Codziennie o godzinie 9 wieczorem przeniesiemy się myślą i modlitwą na Jasną Górę, do cudownej kaplicy. Są rodziny, które o tej porze przerywają rozmowę, pracę i stają w milczeniu albo na czele ze swym ojcem odmawiają dziesiątkę różańca. Są całe zastępy polskiej młodzieży akademickiej, które to czynią. Gdy powiedziano o tym Księdzu Prymasowi Kardynałowi Wyszyńskiemu, odniósł się życzliwie do tego, potem jednak, kiedy przemyślał tę sprawę, powiedział parę miesięcy temu, że codziennie o godzinie 9 wieczorem przenoszę się myślą na Jasną Górę, modlę się i błogosławię całemu Narodowi. Wszyscy, jak nas jest przeszło 30 milionów na całym świecie; wszyscy o jednej godzinie, gdziekolwiek będziemy, czy w pracy, czy na ulicy, czy w kinie, czy na zabawie; wszyscy zbratani jedną myślą, jednym polskim sercem, staniemy przy naszej Pani i Królowej, przy Matce i Pocieszycielce, aby prosić i żebrać za Polskę, za Naród…”
Wieczorem, o godz. 21.00, rozpoczęto na Jasnej Górze modlitwę, zwaną Apelem Jasnogórskim. Pod przewodnictwem o. Jerzego Tomzińskiego, w Kaplicy Matki Bożej o tej wieczornej porze zgromadziła się grupka osób, w tym paulini – o. Teofil Krauze, o. Aleksander Rumiński oraz kilka pań z Instytutu Prymasowskiego z Marią Okońską na czele, by polecić szczególnej opiece Maryi internowanego Prymasa Polski. Tak też postanowili oni zbierać się codziennie o godzinie 21.00, by odmawiać modlitwy do Matki Bożej przed zasłoniętym Cudownym Obrazem.
„Dziś, z perspektywy czasu, można stwierdzić, że było to oficjalne zapoczątkowanie Jasnogórskiego Apelu. Nadal paulini wzywali rodaków, by sercem, myślą i modlitwą stawać przed Obliczem Jasnogórskiej Pani o godzinie 21.00 i modlić się o uwolnienie Księdza Prymasa Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Na owoce takiej modlitwy nie trzeba było długo czekać. Ksiądz Prymas odzyskał wolność po trzech latach” – pisze o. Józef Płatek w cytowanym wyżej opracowaniu.
Jak podkreśla o. Józef Płatek, do upowszechnienia Apelu Jasnogórskiego przyczyniła się najbardziej jego transmisja radiowa. Po VI Światowym Dniu Młodzieży z udziałem Jana Pawła II na Jasnej Górze, w dniach 14-15 sierpnia 1991 r., swą działalność rozpoczęło archidiecezjalne częstochowskie Radio „Fiat”. Ono pierwsze podjęło transmisję Apelu z Kaplicy Matki Bożej Jasnogórskiej. Od 25 marca 1995 r., czyli od początku powstania, Apel Jasnogórski na stałe i codziennie transmituje Radio „Jasna Góra”, prowadzone przez Zakon Paulinów. Modlitwę przekazują także inne katolickie rozgłośnie radiowe, w tym Radio „Maryja”.
Od 12 czerwca 2003 r. Polacy w kraju i poza jego granicami mogą łączyć się codziennie we wspólnej modlitwie Apelu Jasnogórskiego za pośrednictwem Telewizji „Trwam”.
Również za pośrednictwem strony internetowej Biura Prasowego Jasnej Góry /www.jasnagora.com/, można codziennie posłuchać na żywo transmisji Apelu Jasnogórskiego. Na naszej stronie można także obejrzeć codzienne, krótkie relacje video z poszczególnych Apeli Jasnogórskich oraz odsłuchać całość modlitwy Apelowej w plikach audio /www.jasnagora.com/.
o. Stanisław Tomoń
BPJG/ dr
Program Uroczystości Niepokalanego Poczęcia Najśw. Maryi Panny A.D.2013 na Jasnej Górze:
- 16.15 – Nieszpory w Kaplicy Matki Bożej
- 20.30 – Gromadzimy się przy figurze Maryi Niepokalanej na placu przed Szczytem
- Akt zawierzenia Matce Bożej – metropolita częstochowski abp Wacław Depo
- Kwietny hołd wiernych
- Procesja do Kaplicy Matki Bożej
- 21.00 – Jubileuszowy Apel Jasnogórski w Kaplicy Matki Bożej z okazji 60. rocznicy modlitwy apelowej
O Uroczystości Niepokalanego Poczęcia na Jasnej Górze zobacz więcej – www.jasnagora.com.