Prezentacji książki dokonali: bp Enrico dal Covolo, rektor Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego (PUL), oraz Alberto Monticone, emerytowany profesor historii współczesnej i emerytowany prezes Akcji Katolickiej. Do tych dwóch prelegentów dołączyło świadectwo Stanisława Augusta Morawskiego, prezesa “Fondazione Romana J. S. Umiastowska”, współzałożyciela i członka zarządu Ośrodka Studiów i Relacji Międzynarodowych oraz Ośrodka Spotkań i Studiów Europejskich.
127. pozycja serii “Conferenze” (Konferencje), wydana przez Polską Akademię Nauk w Rzymie, mieści materiały Sympozjum Międzynarodowego, które odbyło się 14 grudnia 2009, a było poświęcone postaci kardynała Augusta Hlonda, salezjanina, Prymasa Polski w latach 1926-1948.
Bp dal Covolo pogłębił relacje pomiędzy Prymasem Hlondem a Papieżami: Piusem XI i Piusem XII, uwypuklając ich znaczenie historyczne i ich realny wpływ na bolesne dzieje XX wieku. Rektor PUL ukazał także w świetle dziennym umiejętność tych trzech ludzi Kościoła, którzy potrafili żyć bez ustępstw własnym posłannictwem Kościoła: broniąc prawdy o człowieku przed zakusami władzy, nawet jeśli ta rodziła takie rzeczywistości nieludzkie, jak te stworzone przez reżimy totalitarne, niemiecki i sowiecki w XX wieku.
Prof. Monticone, ze swej strony, podkreślił ramy historyczne bardzo szczególne, w których musiał działać kard. Hlond. Osoba bardzo doceniana zarówno w środowiskach kościelnych, jak i cywilnych – uważany nawet za “papabile” przez niektórych – był Prymasem Polski w okresie skrajnie złożonym, kiedy, po zakończeniu II wojny światowej, zwycięskie kraje narzuciły nowy porządek geopolityczny, który pociągał za sobą przymusowe przesiedlenia ogromnych mas ludności, nie bacząc na rany, jakie spowodowała wojna i masowe wyniszczenie grup etnicznych.
Tak więc studium jego osoby domaga się uważnej analizy zasobów archiwalnych. Dzięki takiemu podejściu można było m.in. dokonać oceny delikatnej kwestii przywilejów papieskich, jakie zostały przyznane Prymasowi, które już uwzględniały nowy porządek polityczny, jaki zapanował w Europie po Konferencjach w Jałcie i Poczdamie (luty i lipiec-sierpień 1945), chociaż ten nie było nigdy zagwarantowany w sposób ostateczny przez traktaty pokojowe.
Na koniec prof. Monticone uwypuklił znaczenie tego tomu, który stanowi dopełnienie obrazu historycznego, jaki przedstawia tom opublikowany w 1999 roku, wnosząc znaczny wkład w lepsze poznanie kardynała na gruncie historiografii europejskiej. Jakkolwiek pozostaje jeszcze wiele pól, które zasługują na uwagę i pogłębione badania, aby można było jeszcze lepiej określić rolę, jaką ten salezjanin, kardynał August Hlond, odegrał w historii Kościoła i społeczeństwa XX wieku.
ANS – Rzym
Za: www.infoans.org