Kościół katolicki w Wielkiej Brytanii obchodził 22 marca indywidulane wspomnienie męczennika św. Mikołaja Owena, jezuity, który zasłynął z ukrywania i ratowania księży katolickich, prześladowanych w Anglii w 2. połowie XVII w. Stworzone przezeń przemyślne skrytki, kaplice, korytarze itp. są pokazywane do dziś na Wyspach Brytyjskich. Kanonizował go 25 października 1970 Paweł VI w grupie 40 męczenników angielskich.
Postać tego brata zakonnego w katolickich mediach anglojęzycznych przybliżyła ostatnio dziennikarka Kelly Marcum, która ukończyła Wydział Badań nad Wojną (War Studies Department) w Kolegium Królewskim w Londynie.
Przyszły święty urodził się ok.1562 r. w Oxfordzie, w pobożnej rodzinie katolickiej. Uczył się na stolarza i murarza, co pomogło mu później budować przemyślne schowki i kaplice dla prześladowanych księży. Wzrastał w atmosferze coraz większych prześladowań katolików, dla których podstawą były tzw. penal laws (prawa karne, mające na celu ustanowienie monopolu Kościoła anglikańskiego w życiu religijnym w Anglii). Nie przeszkodziło mu to jednak we wstąpieniu do zakonu jezuitów. Również jego dwaj bracia zostali księżmi katolickimi.
Dwukrotnie aresztowali go agenci królewscy, tzw. priest hunters, czyli „łowcy księży”. Po raz pierwszy trafił za kratki w 1581, gdy działał przy innym przyszłym świętym męczenniku – Edmundzie Campionie (1540-81). Pewnej bogatej rodzinie katolickiej udało się go jednak wówczas wykupić z więzienia. Przez dalszych 18 lat działał m.in. u boku jeszcze innego słynnego jezuity – Henry’ego Garneta (1555-1606) i wówczas zajął się budowaniem owych przemyślnych miejsc schronienia dla prześladowanych kapłanów.
Do drugiego zatrzymania, które tym razem zakończało się męczeńską śmiercią Mikołaja, doszło na początku 1606 r. Radość z powodu aresztowania tak ważnego przeciwnika wyraził wówczas sekretarz stanu Robert Cecil: „Nie do wiary, jak wielką radość sprawiło nam aresztowanie Owena, twórcy niezliczonych kryjówek dla ukrywających się w całej Anglii księży”. Owena osadzono ostatecznie w słynnej londyńskiej Wieży (Tower), gdzie mimo okrutnych tortur nic nie ujawnił swoim prześladowcom. Zmarł w nocy z 1 na 2 marca 1606 r. Według jezuickiego historyka Johna Gararda brat Mikołaj „dzięki swoim umiejętnościom i niepoddaniu się torturom uratował życie setek katolików – duchownych i świeckich”.
Mikołaja (Nicholasa) Owena ogłosił świętym 25 listopada 1970 św. Paweł VI jako jednego z „40 męczennikowi Anglii i Walii”. Jest on patronem iluzjonistów i sztukmistrzów ze względu na umiejętność malowania iluzjonistycznego (franc. „trompe l’oeil” – sposób malowania wywołujący złudzenie trójwymiarowości). W Anglii jest on patronem dwóch kościołów: w Little Thornton (hrabstwo Lancashire) i w Burton Latimer (hr. Northamptonshire). Jego imię nosi także katolicka organizacja oświatowa w hrabstwie Worcestershire w Środkowej Anglii.
o. jj/KAI