Konferencja naukowa nt. architektury paulińskiej
Jubileusz 750-lecia urodzin bł. o. Euzebiusza, założyciela Zakonu Paulinów, otwiera przed nami przepiękną księgę paulińskiej historii, ze szczególnym spojrzeniem na ziemię węgierską, która, można tak powiedzieć, jest domem rodzinnym dla paulinów. I choć z powodu pandemii wiele ważnych inicjatyw nie mogło się odbyć, to niektóre z nich, choć w uproszczonej formie, udało się przeprowadzić, co jest dobrym przyczynkiem do zgłębiania historii i duchowości paulińskiej.
W znakomity sposób udało się to w czasie konferencji naukowej zatytułowanej „Paulińskie budownictwo dawniej i dzisiaj”. Konferencja odbyła się w ramach trwającego w dniach 12-20 września 2020 r. Festiwalu Ars Sacra w Budapeszcie, związanego z przygotowaniami do Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego w 2021.
15 września po raz czternasty na Węgrzech, w Budapeszcie, odbyła się konferencja nt. architektury sakralnej. Tym razem, po raz pierwszy, poświęcona była architekturze paulińskiej. Było to jedno z wydarzeń zaplanowanych na Jubileuszowy Rok 750-lecia urodzin bł. Euzebiusza. Konferencja naukowa była okazją do przypomnienia bogatej historii budownictwa zakonnego, tu szczególnie paulińskiego, od średniowiecza aż do naszych czasów.
Miejscem konferencji, ze względu na sytuację epidemiologiczną, była Sala Auditorium Maximum w Zakonnej Szkole Teologicznej „Sapientia” w Budapeszcie. Oprócz wykładów z historii architektury, to wydarzenie upamiętniło zmarłego niedawno profesora Józefa Török, który zajmował się historią zakonu paulinów, a także przypomniało postać Tomasza Guzsik – wielkiego znawcy paulińskiej architektury średniowiecznej. Zresztą w czasie konferencji zaprezentowano nowe wydanie jego książki na temat średniowiecznego budownictwa paulińskiego na Węgrzech.
Na początek dnia – po słowach powitania Marty Dragonits (głównego organizatora Ars Sacra) i architekta Dénesa Nagy, prowincjał pauliński o. Antoni Puskás mówił o znakach czasu, które jak przez wieki, tak i teraz definiują zadania zakonu paulinów. Ojciec Antoni podkreślił, że dzisiejszy człowiek w sanktuariach paulińskich szuka przede wszystkim osoby, która okazuje miłosierdzie Boże, dlatego tak ważne jest, aby w Peczu, obecnym centrum węgierskiej prowincji zakonu, powstało centrum duchowości, będące okazją do podjęcia szeroko rozumianej terapii psychologiczno-duchowej wobec tam przybywających. Dodał, że oprócz tego, choć w naszej działalności na Węgrzech ważna jest obecność zakonu w mediach, to o wiele ważniejsze jest otwarcie na nowe formy duszpasterstwa, jak np. pielgrzymki motocyklistów, czy organizowane od dziesięciu lat pielgrzymki Palos 70, dające różne możliwości aktywności religijno-turystycznej. Trzeba pamiętać, że człowiek często w szukaniu przeżycia religijnego, czy też turystycznych doświadczeń, wybiera się do miejsca świętego, by przynieść Bogu wydarzenia ze swego osobistego życia. A to często owocuje tym, że powoli zmienia się on z typowego turysty w człowieka pielgrzymującego. Poszukując coraz to nowych form wynagradzania Bogu, paulini na Węgrzech, jak zaznaczył o. Antoni, zaangażowali się również w ruch duchowej adopcji. Najważniejszym celem obecności nas zakonników we współczesnym świecie jest ukazanie Bożej wizji życia człowieka, przy jednoczesnym pozostawaniu wiernym służbie Słowa Bożego. Mnich paulin nie musi się „strzępić” w świeckich programach, ale musi konsekwentnie przekazywać ludziom to Boże, inne niż świeckie, spojrzenie na świat.
Wykłady obejmowały tematykę związaną z budownictwem klasztornym u paulinów, szczególnie w średniowieczu na terenach Niecki Karpat, ale także poruszono tematykę ogólną związaną z rolą architektury w liturgii. Szczegółowe wykłady poświecono paulińskim klasztorom: w Peczu jako przykładowi współczesnej architektury europejskiej oraz ruinom średniowiecznego klasztoru św. Elżbiety w Tálod. Podjęto również tematykę wyzwań archeologicznych związanych z zabytkami budownictwa kościelnego. Na koniec dokonano podsumowania wystawy objazdowej „Pálosbusz”, omawiając tegoroczne wydarzenia, doświadczenia i spostrzeżenia kuratorów wystawy. Konferencję zakończono zwiedzaniem Kościoła Skalnego w Budapeszcie.
Na podstawie sprawozdania z palosrend.hu opracował o. Marian Waligóra