Sekretariat Generalny Synodu Biskupów ogłosił 9 grudnia „Lineamenta” XIV zwyczajnego zgromadzenia ogólnego Synodu Biskupów, który zbierze się w Rzymie w dniach 4-25 października 2015. Jest to, zgodnie z decyzją Franciszka, Relacja Synodu, wypracowana przez III zgromadzenie nadzwyczajne Synodu, które obradowało w Rzymie od 5 do 19 października br. Postanowiono, że będzie jej towarzyszyła seria pytań, które mają ułatwić kontynuowanie procesu synodalnego oraz przygotowanie Instrumentum Laboris przyszłego Synodu. Jest ich 46 i jedno wstępne. Wyniki tych konsultacji winny wpłynąć do Sekretariatu Generalnego Synodu Biskupów do 15 kwietnia 2015 r.
Poniżej zamieszczamy polski tekst pytań:
Pytania służące recepcji i pogłębieniu „Relacji Synodu”
Pytanie wstępne, odnoszące się do wszystkich sekcji „Relacji Synodu”: Czy opis rzeczywistości rodziny, zawarty w tej „Relacji Synodu”, odpowiada temu, co dostrzegamy dziś w Kościele i w społeczeństwie? Jakie aspekty brakujące można by włączyć?
Część pierwsza
Słuchanie: kontekst i wyzwania dotyczące rodziny
Jak wskazano na wstępie (nr. 1-4), Synod nadzwyczajny miał zamiar zwrócić się do wszystkich rodzin świata, pragnąc uczestniczyć w ich radościach, trudach i nadziejach. Synod skierował też pełne uznania spojrzenie ku wielu rodzinom chrześcijańskim, wiernym swojemu powołaniu, zachęcając je do bardziej zdecydowanego zaangażowania w tym czasie „Kościoła wychodzącego”, do odkrywania siebie jako niezbędnego podmiotu ewangelizacji, zwłaszcza przez podsycanie dla siebie i rodzin w trudnej sytuacji, owego „pragnienia rodziny”, które jest nadal żywe i stanowi podstawę przekonania, że niezędne jest „ponowne wyjście od rodziny”, aby skutecznie głosić istotę Ewangelii.
Odnowiona droga, wytyczona przez Synod nadzwyczajny, wpisana jest w szerszy kontekst kościelny, wskazany przez adhortację „Evangelii gaudium” papieża Franciszka, wychodząc od „peryferii egzystencjalnych” z duszpasterstwem nacechowanym „kulturą spotkania”, zdolną do rozpoznania wolnego dzieła Pana, także poza naszymi zwyczajnymi schematami i do przyjęcia, bez zawstydzenia tego stanu „szpitala polowego”, który jest bardzo korzystny dla głoszenia Bożego miłosierdzia. Tym wyzwaniom odpowiadają paragrafy pierwszej części „Relacji Synodu”, gdzie przedstawiono aspekty tworzące konkretniejsze ramy odniesienia odnośnie do rzeczywistej sytuacji rodzin, w których obrębie należy kontynuować refleksję.
Zaproponowane poniżej pytania, z wyraźnym odniesieniem do aspektów pierwszej części „Relacji Synodu”, mają ułatwić należny realizm w refleksji poszczególnych episkopatów, unikając formułowania przez nie odpowiedzi według schematów i perspektyw właściwych duszpasterstwu czysto stosującemu doktrynę, które nie respektowałyby wniosków nadzwyczajnego zgromadzenia Synodu i oddaliłaby ich refleksję od już wytyczonej drogi.
Kontekst społeczno-kulturowy (nr. 5-8)
1. Jakie inicjatywy są podejmowane obecnie i jakie zaplanowano w odniesieniu do wyzwań stawianych rodzinie przez przeciwieństwa kulturowe (por. nn. 6-7.): inicjatywy ukierunkowane na rozbudzenia obecności Boga w życiu rodzin; mające na celu wychowywanie i budowanie silnych więzi międzyosobowych; dążące do sprzyjania polityce społecznej i gospodarczej pożytecznej dla rodziny; ulżenia trudnościom związanym z troską o dzieci, osoby starsze i chorych członków rodzin; stawienia czoła specyficznemu kontekstowi kulturowemu, w który zaangażowany jest Kościół lokalny?
2. Jakie narzędzia analizy są stosowane i jakie najbardziej istotne wyniki odnotowano odnośnie do
aspektów (pozytywnych lub negatywnych) przemian antropologiczno-kulturowych? (por. n. 5). Czy wśród rezultatów można dostrzec możliwość znalezienia w pluralizmie kulturowym elementów wspólnych?
3. Jakie są sposoby obecności, jako Kościół, u boku rodzin w sytuacjach skrajnych, oprócz głoszenia i oskarżania? (por. n. 8). Jakie są podejmowane strategie edukacyjne, aby im zapobiec? Co można uczynić, aby wspierać i umacniać rodziny wierzące, wierne podjętym zobowiązaniom?
4. W jaki sposób działania duszpasterskie Kościoła reagują na szerzenie się relatywizmu kulturowego w zlaicyzowanym społeczeństwie i wynikające stąd odrzucenie przez wielu wzorca rodziny tworzonej przez mężczyznę i kobietę, zjednoczonych w związku małżeńskim i otwartych na prokreację?
Znaczenie życia emocjonalnego (nr. 9-10)
5. W jaki sposób, za pomocą jakich działań, rodziny chrześcijańskie są zaangażowane w świadczenie nowym pokoleniom postępu w dojrzałości emocjonalnej? (por. nn. 9-10). Jak można by pomóc w formacji duchownych do tej tematyki? Jaki typ wyspecjalizowanych pracowników duszpasterskich jest najpilniej potrzebny?
Wyzwania dla duszpasterstwa (n. 11)
6. W jakich proporcjach i za pomocą jakich środków zwyczajne duszpasterstwo rodzin jest skierowane do tych, którzy są daleko? (por. n. 11). Jakie są linie działania, sprzyjające rozbudzeniu i dowartościowaniu „pragnienia rodziny” zasianego przez Stwórcę w sercu każdego człowieka, a obecnego szczególnie wśród młodych, w tym osób wplątanych w sytuacje rodzinne nie odpowiadające wizji chrześcijańskiej? Jaki jest wśród nich rzeczywisty oddźwięk skierowanej do nich misji? Gdy chodzi o nieochrzczonych, jak silna jest wśród nich obecność małżeństw naturalnych, także w stosunku do istniejącego wśród młodych pragnieniu rodziny?
CZĘŚĆ II
Spojrzenie na Chrystusa: Ewangelia rodziny
Ewangelia rodziny, wiernie strzeżona przez Kościół, idący za Objawieniem chrześcijańskim spisanym i przekazanym, wymaga, by głoszono ją współczesnemu światu z nową radością i nadzieją, kierując nieustannie spojrzenie ku Jezusowi Chrystusowi. Powołanie i misja rodziny wpisuje się w pełni w porządek stworzenia, który przeobraża się w porządek odkupienia, w następujący sposób podsumowany w życzeniu Soboru: „Samych wreszcie małżonków, stworzonych na obraz Boga żywego i znajdujących się w prawdziwej relacji osobowej, niech jednoczy to samo uczucie, podobna myśl i wzajemne uświęcanie się, aby poszedłszy śladem Chrystusa, Źródła życia, w radościach i ofiarach swojego powołania, dzięki wiernej miłości stawali się świadkami tego misterium miłości, które Pan objawił światu przez swoją śmierć i zmartwychwstanie” (Gaudium et spes, 52; por. Katechizm Kościoła Katolickiego 1533-35).
W tym świetle pytania, wypływające z „Relacji Synodu”, mają na celu pobudzenie w pasterzach i w ludzie Bożym odpowiedzi wiernych i odważnych, dla odnowionego głoszenia Ewangelii rodziny.
Spojrzenie na Jezusa i Boska pedagogia w historii zbawienia (nn. 12-14)
Przyjmując zachętę papieża Franciszka, Kościół spogląda na Chrystusa, w Jego trwałej prawdzie i niewyczerpalnej nowości, która oświetla również każdą rodzinę. „Chrystus jest «odwieczną Dobrą Nowiną» (Ap 14, 6) i jest «wczoraj i dziś, ten sam także na wieki» (Hbr 13, 8), ale Jego bogactwo i piękno są niewyczerpane. On jest zawsze młody i jest zawsze źródłem nowości”(Evangelii gaudium, 11).
7. Spojrzenie skierowane na Chrystusa otwiera nowe możliwości. „Rzeczywiście, za każdym razem, gdy powracamy do źródeł doświadczenia chrześcijańskiego, otwierają się nowe drogi i niewyobrażalne możliwości” (n. 12). Jak nauczanie Pisma Świętego jest wykorzystywane w duszpasterstwie rodzin? W jakim stopniu spojrzenie to pobudza odważne i wierne duszpasterstwo?
8. Jakie wartości małżeństwa i rodziny widzą realizowane w swoim życiu młodzi i małżonkowie? W jakiej formie? Czy istnieją wartości, które można ukazywać? (por. n. 13) Jakich wymiarw grzechu należy uniknąć i przezwyciężać?
9. Jaką ludzką pedagogikę należy uwzględnić – w zgodzie z pedagogiką Bożą – aby lepiej zrozumieć to, co jest wymagane od duszpasterstwa Kościoła w obliczu dojrzewania życia danej pary ku przyszłemu małżeństwu? (por. n. 13).
10. Co należy czynić, aby ukazać wielkość i piękno daru nierozerwalności, tak aby rozbudzić pragnienie życia nim i coraz większego umacniania? (por. n. 14)
11. W jaki sposób można by pomóc w zrozumieniu, że więź z Bogiem pomaga przezwyciężać słabości wpisane w relacje małżeńskie? (por. n. 14). Jak świadczyć, że błogosławieństwo Boże towarzyszy każdemu prawdziwemu małżeństwu? Jak ukazać, że łaska sakramentu wspiera małżonków w całej ich drodze życiowej?
Rodzina w zbawczym planie Boga (nn. 15-16)
Zapisane w stworzeniu powołanie mężczyzny i kobiety do miłości uzyskuje swoją pełną formę w wydarzeniu paschalnym Chrystusa Pana, który daje siebie bez zastrzeżeń, czyniąc Kościół swoim mistycznym Ciałem. Chrześcijańskie małżeństwo, czerpiąc z łaski Chrystusa, staje się w ten sposób drogą, po której ci, którzy są do niego powołani, podążają ku doskonałej miłości, jaką jest świętość.
12. Jak można dać do zrozumienia, że małżeństwo chrześcijańskie odpowiada na pierwotne rozporządzenie Boga, a więc jest doświadczeniem pełni, będącym całkowitym przeciwieństwem ograniczenia? (por. n. 13).
13. Jak pojmować rodzinę jako „Kościół domowy” (por. LG 11), podmiot i przedmiot działania
ewangelizacyjnego w służbie Królestwa Bożego?
14. Jak promować świadomość misyjnego zaangażowania rodziny?
Rodzina w dokumentach Kościoła (nn. 17-20)
Lud Boży winien lepiej znać Magisterium Kościoła w całym jego bogactwie. Duchowość małżeńska karmi się niezmiennym nauczaniem pasterzy, którzy troszczą się o stado, a dojrzewa ona dzięki nieustannemu słuchaniu słowa Bożego, dzięki sakramentom wiary i miłości.
15. Rodzina chrześcijańska żyje wobec miłującego spojrzeniu Pana a w relacji z Nim wzrasta jako prawdziwa wspólnota życia i miłości. Jak rozwijać duchowość rodziny i jak pomóc rodzinom, by były miejscem nowego życia w Chrystusie? (por. n. 21).
16. Jak rozwijać i wspierać inicjatywy katechezy, zaznajamiające i pomagające żyć nauczaniem Kościoła dotyczącym rodziny, pomagając przezwyciężyć ewentualny dystans między tym, co jest przeżywane a tym, co wyznawane jest wiarą, promując drogi nawrócenia?
Nierozerwalność małżeństwa i radość życia razem (nr. 21-22)
„Prawdziwa miłość małżeńska włączana jest w miłość Bożą, kierowana i obdarzana odkupieńczą mocą Chrystusa oraz zbawczym działaniem Kościoła, aby małżonkowie byli skutecznie prowadzeni do Boga i wspomagani oraz pokrzepiani we wzniosłym zadaniu bycia ojcem i matką. Dlatego małżonkowie chrześcijańscy w obowiązkach i godności swojego stanu są utwierdzani i jakby uświęcani szczególnym sakramentem; wypełniając jego mocą swoje zadania małżeńskie i rodzinne, napojeni duchem Chrystusa, dzięki któremu całe ich życie jest przeniknięte wiarą, nadzieją i miłością, coraz bardziej dochodzą do właściwej sobie doskonałości i wzajemnego uświęcenia, a stąd wspólnie do chwalenia Boga (Gaudium et spes, 48).
17. Jakie inicjatywy są podejmowane, aby pozwolić zrozumieć wartość małżeństwa nierozerwalnego i płodnego, jako drogi realizacji osobowej? (por. n. 21)
18. Jak proponować rodzinę jako, ze względu na wiele aspektów, wyjątkowe miejsce realizacji radości istot ludzkich?
19. Sobór Watykański II, powracając do starożytnej tradycji Kościoła, wyraził uznanie dla małżeństwa naturalnego. W jakim stopniu duszpasterstwo diecezjalne potrafi docenić także tę mądrość ludową jako fundamentalną dla wspólnej kultury i społeczeństwa? (por. n. 22)
Prawda i piękno rodziny oraz miłosierdzie wobec rodzin zranionych i kruchych(nn. 23-28)
Po rozważeniu piękna udanych małżeństw i silnych rodzin, doceniwszy wielkoduszne świadectwo tych, którzy pozostali wierni podjętym zobowiązaniom, mimo że zostali porzuceni przez współmałżonka, pasterze zebrani na Synodzie zastanowili się – otwarcie i odważnie, nie bez troski i ostrożności – jak Kościół powinien postrzegać katolików, którzy połączyli się jedynie w związku cywilnym, tych, którzy nadal żyją bez ślubu oraz tych, którzy po zawarciu ważnego małżeństwa rozwiedli się i zawarli nowy związek cywilny.
Zdając sobie sprawę z oczywistych ograniczeń i niedoskonałości istniejących w tak wielu różnych sytuacjach, ojcowie pozytywnie podjęli perspektywę wskazaną przez papieża Franciszka, według której „nie pomniejszając wartości ewangelicznego ideału, należy z miłosierdziem i cierpliwością towarzyszyć ewentualnym etapom rozwoju osób formujących się dzień po dniu” (Evangelii gaudium, 44).
20. Jak pomóc zrozumieć, że nikt nie jest wykluczony z miłosierdzia Bożego i jak wyrazić tę prawdę w działalności duszpasterskiej Kościoła wobec rodzin, w szczególności zranionych i kruchych? (por. n. 28)
21. W jaki sposób wierni mogą okazać wobec osób, które nie osiągnęły jeszcze pełnego zrozumienia daru miłości Chrystusa, postawę akceptacji i ufnego towarzyszenia, nigdy nie rezygnując z głoszenia wymogów Ewangelii? (por. n. 24)
22. Co można uczynić, aby w różnych formach związków, w których można dostrzec wartości ludzkie, mężczyzna i kobieta odczuwali ze strony Kościoła szacunek, zaufanie i zachętę do wzrastania w dobru oraz doznawali pomocy do osiągnięcia pełni małżeństwa chrześcijańskiego? (por. n. 25)
Część III
Konfrontacja: perspektywy duszpasterskie
Ważne, by pogłębiając trzecią część „Relacji Synodu”, dać się kierować przełomem duszpasterskim, który zaczął nakreślać Synod Nadzwyczajny, zakorzenionym w Vaticanum II i nauczaniu papieża Franciszka. Do kompetencji konferencji episkopatów należy jego pogłębienie, angażując w najodpowiedniejszy sposób wszystkich członków Kościoła, urzeczywistniając go w swoim specyficznym kontekście. Trzeba zrobić wszystko, aby nie zaczynać od zera, ale podjąć, jako punkt wyjścia, drogę przebytą już podczas Synodu Nadzwyczajnego.
Głosić Ewangelię rodziny dzisiaj, w różnych kontekstach (nr. 29-38)
W świetle potrzeb rodziny a jednocześnie wielu złożonych wyzwań obecnych w naszym świecie, Synod podkreślił znaczenie odnowionego zaangażowania na rzecz szczerego i znaczącego głoszenia Ewangelii rodziny.
23. Jak w formacji kapłanów i innych pracowników duszpasterskich dba się o wymiar rodzinny? Czy zaangażowane są w to rodziny?
24. Czy jesteśmy świadomi, że szybkie przemiany naszego społeczeństwa wymagają stałego zwracania uwagi na język w komunikacji duszpasterskiej? Jak skutecznie świadczyć o priorytecie łaski, aby życie rodzinne planowano i przeżywano jako przyjęcie Ducha Świętego?
25. Jak głosząc Ewangelię rodziny można stworzyć warunki, aby każda rodzina była taką, jaką pragnie jej Bóg oraz by była społecznie uznawana w swej godności i misji? Jakiego „nawrócenia duszpasterskiego” i dalszych pogłębień należy jeszcze w tym kierunku dokonać?
26. Czy współpraca z instytucjami społecznymi i politycznymi w służbie rodziny jest postrzegana w całej swej doniosłości? Jak rzeczywiście się realizuje? Jakie są kryteria, którymi należy się kierować? Jaką rolę mogą w tej dziedzinie odegrać stowarzyszenia rodzinne? W jaki sposób taka współpraca może być również wspierana przez szczere wskazanie na procesy kulturowe, gospodarcze i polityczne podminowujące rzeczywistość rodziny?
27. Jak sprzyjać związkom między rodziną a społeczeństwem i polityką z pożytkiem dla rodziny? Jak promować wsparcie wspólnoty międzynarodowej i państw dla rodziny?
Prowadzenie narzeczonych na drodze przygotowania do małżeństwa (nn. 39-40)
Synod wyraził uznanie dla kroków podjętych w minionych latach na rzecz ułatwienia odpowiedniego przygotowania młodych do małżeństwa. Podkreślił jednak także potrzebę większego zaangażowania całej wspólnoty chrześcijańskiej, nie tylko w przygotowaniu, ale także w pierwszych latach życia rodzinnego.
28. Jak są proponowane kursy przygotowania do małżeństwa, aby podkreślić powołanie i misję rodziny zgodnie z wiarą w Chrystusa? Czy są realizowane jako propozycja autentycznego doświadczenia kościelnego? Jak je odnowić i udoskonalić?
29. Jak katecheza inicjacji chrześcijańskiej przedstawia otwartość na powołanie i misję rodziny? Jakie działania postrzegane są jako najpilniejsze? Jak proponować więź między chrztem – Eucharystią a małżeństwem? W jaki sposób podkreślić charakter katechumenatu i mistagogii, jaki często przybierają kursy przygotowania do małżeństwa? Jak zaangażować w to przygotowanie wspólnotę?
Towarzyszenie w pierwszych latach życia małżeńskiego (n. 40)
30. Czy zarówno w przygotowaniu, jak i w towarzyszeniu pierwszym latom życia małżeńskiego jest odpowiednio doceniony istotny wkład świadectwa i wsparcia, jaki mogą dać rodziny, stowarzyszenia i ruchy rodzinne? O jakich doświadczeniach pozytywnych można w tej dziedzinie mówić?
31. Podczas obrad synodalnych zauważono, że duszpasterstwo towarzyszenia parom małżeńskim w pierwszych latach życia rodzinnego wymaga dalszego rozwoju. Jakie bardziej znaczące inicjatywy udało się już zrealizować? Jakie aspekty należy rozwijać na poziomie parafialnym, diecezjalnym lub w obrębie stowarzyszeń i ruchów?
Duszpasterstwo tych, którzy żyją w cywilnym związku małżeńskim lub w konkubinacie (nr. 41-43)
W debacie synodalnej przypomniano różnorodność sytuacji, uzależnionych od wielu czynników kulturowych i ekonomicznych, praktyk zakorzenionych w tradycji oraz trudności młodych w podejmowaniu decyzji zobowiązujących na całe życie.
32. Jakie kryteria prawidłowego rozeznania duszpasterskiego poszczególnych sytuacji należy rozważyć w świetle nauczania Kościoła, dla którego elementami konstytutywnymi małżeństwa są jedność, nierozerwalność i otwartość na prokreację?
33. Czy wspólnota chrześcijańska może być duszpastersko zaangażowana w takich sytuacjach? Jak pomaga rozeznać te pozytywne a także negatywne elementy życia osób zjednoczonych w małżeństwach cywilnych, aby je ukierunkować i wspierać na drodze rozwoju i nawrócenia ku sakramentowi małżeństwa? Jak pomóc osobom mieszkającym bez ślubu, by zdecydowały się na małżeństwo?
34. Szczególnie, jakie dać odpowiedzi na problemy wynikające z istnienia nadal tradycyjnych form małżeństwa sprawowanego w etapach lub uzgodnionego między rodzinami?
Troska o rodziny zranione (żyjące w separacji, rozwiedzeni, którzy nie zawarli nowych związków, rozwiedzeni w nowych związkach, rodziny z jednym rodzicem) (nr. 44-54)
W dyskusjach synodalnych podkreślano potrzebę duszpasterstwa, kierującego się „sztuką towarzyszenia” nadającego „naszej drodze zdrowy rytm bliskości, wraz ze spojrzeniem okazującym szacunek i pełnym współczucia, które jednak jednocześnie będzie leczyło, wyzwalało i zachęcało do dojrzewania w życiu chrześcijańskim” (Evangelii gaudium, 169).
35. Czy wspólnota chrześcijańska gotowa jest zatroszczyć się o rodziny zranione, aby doświadczyły miłosierdzia Ojca? Jak się angażować, by usunąć czynniki społeczne i ekonomiczne, które często je determinują? Czego dokonano i czego należy dokonać dla rozwoju tego działania oraz wspierającej go świadomości misyjnej?
36. Jak promować określenie wspólnych wytycznych duszpasterskich na poziomie Kościołów partykularnych? Jak w związku z tym rozwijać dialog między różnymi Kościołami partykularnymi „cum Petro et sub Petro”?
37. Jak uczynić bardziej przystępnymi i sprawnymi, o ile to możliwe bezpłatnymi, procedury uznania przypadków nieważności? (n. 48).
38. Duszpasterstwo sakramentalne w odniesieniu do osób rozwiedzionych, żyjących w nowych związkach, wymaga dalszego pogłębienia, oceniając także praktykę prawosławną i mając na uwadze „rozróżnienie między obiektywną sytuacją grzechu a okolicznościami łagodzącymi” (n. 52). Jakie są perspektywy, w których można się poruszać? Jakie są możliwe kroki? Jakie propozycje, by rozwiązać problem form przeszkód nie potrzebnych i nie koniecznych?
39. Czy obecne prawodawstwo umożliwia udzielenie cennych odpowiedzi na wyzwania wynikające z małżeństw mieszanych oraz zawieranych między osobami wyznającymi różne religie? Czy należy wziąć pod uwagę inne elementy?
Troska duszpasterska o osoby o skłonnościach homoseksualnych (nr. 55-56)
Duszpasterstwo osób o skłonnościach homoseksualnych stawia dziś nowe wyzwania, spowodowane także sposobem, w jaki są społecznie proponowane ich prawa.
40. Jak wspólnota chrześcijańska kieruje swoją uwagę duszpasterską na rodziny, które mają w swym łonie osoby o skłonnościach homoseksualnych? Unikając wszelkiej niesprawiedliwej dyskryminacji, w jaki sposób w świetle Ewangelii troszczyć się o osoby w takich sytuacjach? Jak przedstawiać im wymagania woli Bożej dotyczące ich sytuacji?
Przekazywanie życia i wyzwanie spadku urodzeń (nr. 57-59)
Przekazywanie życia jest fundamentalnym elementem powołania i misji rodziny: „Małżonkowie wiedzą, że są współpracownikami miłości Boga Stwórcy i jak gdyby jej interpretatorami w zakresie obowiązku przekazywania życia i wychowania, które winny być uważane za ich właściwe zadanie” (Gaudium et spes, 50).
41. Jakich najważniejszych kroków dokonano, by skutecznie głosić i krzewić otwartość na życie oraz piękno i godność zostania matką lub ojcem, na przykład, w świetle encykliki „Humanae vitae” bł. Pawła VI? Jak promować dialog z nauką i technologiami biomedycznymi, aby szanowano ludzką ekologię przekazywania życia?
42. Wielkoduszne macierzyństwo/ojcostwo wymaga struktur i narzędzi. Czy wspólnota chrześcijańska żyje skuteczną solidarnością i pomocniczością? W jaki sposób? Czy jest odważna w proponowaniu istotnych rozwiązań także na poziomie społeczno-politycznym? Jak zachęcać do adopcji i opieki zastępczej jako najwznioślejszego znaku owocnej wielkoduszności? Jak promować troskę i poszanowanie dla dzieci?
43. Chrześcijaństwo postrzega macierzyństwo /ojcostwo jako odpowiedź na powołanie. Czy w katechezie to powołanie jest dostatecznie podkreślone? Jakie programy formacyjne są proponowane, aby skutecznie ukierunkowywało ono sumienia małżonków? Czy zdajemy sobie sprawę z poważnych skutków przemian demograficznych?
44. W jaki sposób Kościół walczy z plagą aborcji, promując rzeczywistą kulturę życia?
Wyzwanie wychowania i rola rodziny w ewangelizacji (nr. 60-61)
45. Rodzicom nie zawsze łatwo wypełniać swoją misję edukacyjną: czy znajdują solidarność i wsparcie we wspólnocie chrześcijańskiej? Jakie należy zaproponować programy formacyjne? Jakie kroki należy podjąć, aby zadanie wychowawcze rodziców zostało również uznane na płaszczyźnie społeczno-politycznej?
46. Jak promować w rodzicach i w rodzinie chrześcijańskiej świadomość obowiązku przekazywania wiary jako nieodłącznego wymiaru tożsamości chrześcijańskiej?
KAI