11 listopada 2024 r. odbyło się w Aula Magna na Antonianum w Rzymie doroczne sympozjum poświęcone myśli bł. Jana ze Szkocji.
Spotkanie moderował o. Witold Salamon OFM z Komsji Szkotystycznej. Głównym prelegentem był dr Andrea Nannini, który przedstawił oryginalne rozwiązanie Szkota dotyczące problematyki przygodności i wolności. Przygodność według Szkota to możliwość zrealizowania się czegoś przeciwnego w momencie, gdy realizowany jest dany fakt przygodny (“contingens [est] … cuius oppositum posset fieri quando illud fit” – Ord. I d. 2 n. 86). Dr Nannini przedstawił najpierw koncepcję Arystotelesa, wg którego przygodne jest to, co jest możliwe i faktycznie zostało już zrealizowane albo zostanie zrealizowane. Jest to tzw. przygodność diachroniczna. Potem na podstawie analizy tekstów z Ordinatio i Lectura I d. 39 przedstawił rozwiązanie Szkota, które nazywane jest przygodnością synchroniczną. Właśnie taka przygodność cechuje naszą wolę, która w tym samym momencie może chcieć czegoś, nie chcieć tego albo wstrzymać się od aktu chcenia (Szkot nazywa to: velle, nolle i non-velle). Ten trzeci przypadek dotyczy np. sytuacji, w której człowiek decyduje się na grzech, a Pan Bóg “wstrzymuje się od chcenia” (akt non-velle) i pozostawia człowiekowi wolność do dobra i do zła.
Jak co roku Przewodniczący Komisji Szkotystycznej o. Josip Percan OFM przedstawił stan prac na wydaniem krytycznym dzieł Dunsa Szkota. Obecnie przygotowywany jest inkeks najważniejszych pojęć występujących w dwóch już opublikowanych dziełach, czyli w Ordinatio (14 tomów) i w Lectura (6 tomów). Będzie to rodzaj leksykonu szkotystycznego z około 4 tysiącami haseł w konkretnych kontekstach dzieł Szkota. Indeks będzie dwutomowy, a każdy z tomów będzie miał ponad 800 stron, a więc będzie to olbrzymia ilość testów Doktora Subtelnego przedstawiona w sposób uporządkowany.
W dalszej części sympozjum głos zabrał Prof. Luca Parisoli, stojący na czele Włoskiego Centrum Szkotyzmu (Centro Italiano di Scotismo – CIS). W swoim krótkim wystąpieniu przedstawił kilka uwag dotyczących języka i metajęzyka teologii i filozofii Szkota.
Na zakończenie Minister Generalny Zakonu Braci Mniejszych o. Massimo Fusarelli OFM przedstawił Szkotowe rozumienie nadziei w wykładzie zatytułowanym: “Nadzieja, cnota ‘trudna’ potrzebna do przejścia przez dramatyczne czasy” (“Speranza, virtù ‘ardua’ per attraversare un tempo drammatico”).
W ostatniej części wykładu fr. Massimo zachęcał do studiowania tekstów Szkota na temat nadziei, a także innych. Całość wykładu została opublikowana na stronie internetowej Kurii Generalnej.
o. Witold Salamon OFM / członek Komisji Szkotystycznej