Próbując w sposób najbardziej ogólny określić temat kongresu, można by posłużyć się myślą z adhortacji Vita Consecrata: Formacja jest uczestnictwem w dziele Ojca, który za pośrednictwem Ducha kształtuje w sercach młodych uczucia Syna (por. VC 66). Mocno podkreślano wagę formacji ciągłej. Wskazywano na konieczność nauczenia się umiejętności uczenia się. Formacji stałej trzeba się nauczyć. Dużo miejsca poświęcono też idei kształtowania w sercach formowanych uczuć, czy raczej wrażliwości Syna Bożego. Zauważono, że dopiero dotknięcie serca przynosi owoce formacji i gwarantuje podjęcie formacji trwającej całe życie. W podsumowaniu Kongresu prefekt Kongregacji, kard. João Braz de Aviz, wskazał na trzy tematy ważne dla życia konsekrowanego i formacji: 1) wychowanie do życia wspólnego, do przeżywania relacji, do duchowości wspólnotowej; 2) formacja ciągła; 3) sposób sprawowania władzy i zarządzania dobrami materialnymi.
Pogłębieniu wymienionych tematów służyły liczne wykłady znanych i cenionych także w Polsce ekspertów. Wśród prelegentów byli m.in.: o. Amedeo Cencini, prof. Michelina Tenace, s. Lola Arrieta, o. Michael Mc Guire, o. Sebastiano Paciolla i wielu innych. O teksty lectio divina w czasie wspólnych modlitw zatroszczył się o. Innocenzo Gargano. Oprócz wykładów organizatorzy zadbali też o tematyczne laboratoria, które dotyczyły wielu ciekawych, szczegółowych aspektów formacji, jak: dojrzałość afektywna, formacja w dobie skandali seksualnych, techniki cyfrowe i świat internetu, zmiany we współczesnej antropologii, kultura powołaniowa, świat ubogich i peryferie duszpasterskie a formacja, kryzysy formatorów itp.
Bogactwem spotkania była praca w małych grupach. Wszyscy uczestnicy zostali bowiem przydzieleni do grup językowych, zgromadzonych wokół kilkuosobowych stołów. Te małe wspólnoty stały się miejscem codziennej modlitwy, refleksji i dyskusji. W tych międzynarodowych i międzyzakonnych wspólnotach poszukiwano odpowiedzi na stawiane pytania oraz wyzwań na dziś i jutro formacji. Była to też doskonała okazja do wymiany doświadczeń i bliższego poznania interesujących ludzi.
Kongres miał znamiona spotkania międzydykasteryjnego, jak podawał w wywiadach dla Radia Watykańskiego sekretarz Kongregacji Instytutów Życia Konsekrowanego, abp José Rodríguez Carballo. Ostatni dzień dał okazję prefektowi Kongregacji ds. Duchowieństwa i sekretarzowi Kongregacji Edukacji Katolickiej do przedstawienia pewnych uwag, ciekawych dla formacji zakonnej z perspektywy własnych dykasterii. Dotyczyły one zwłaszcza kryteriów rozeznawania powołania, formacji stałej, jak i ogromnych zmian zachodzących we współczesnej edukacji.
Sobota miała nieco odmienny program. Uczestnicy mieli bowiem możliwość udziału w Eucharystii sprawowanej w bazylice św. Piotra pod przewodnictwem kard. João Braz de Aviz, a później w spotkaniu z papieżem Franciszkiem w Auli Pawła VI. Ojciec Święty skierował serdeczne pozdrowienia do zebranych, a czując się „wśród swoich”, pozwolił sobie na bardzo osobiste i szczere wypowiedzi poza przygotowanym oficjalnym przemówieniem.
W Kongresie wzięło udział blisko 1300 uczestników ze 106 krajów, reprezentujących niemal 400 różnych charyzmatów. Były to osoby aktualnie sprawujące różne funkcje formacyjne. Przeważały oczywiście siostry zakonne, które stanowiły ponad dwie trzecie forum.
Kongres obradował w pięciu oficjalnych językach: włoskim, hiszpańskim, angielskim, francuskim i portugalskim. Znalazła się też grupa gorliwych formatorek z Ukrainy i Czech, które same zadbały o tłumacza. Rozkład języków odzwierciedla zresztą dzisiejszą sytuację powołaniową i świadczy o sile życia konsekrowanego na mapie świata. Największa liczba uczestników – ponad ¼ – używała języka angielskiego. Reprezentowała jednak nie stary kontynent, ale Azję i Afrykę. Nieco mniej osób używało j. włoskiego. W tej liczbie było jednak wiele osób z całego świata studiujących lub pracujących w Rzymie. Kolejna grupa językowa to j. hiszpański, a zatem ogromna reprezentacja dynamicznie rozwijającego się życia konsekrowanego w Ameryce Południowej i Łacińskiej. Słabsza językowo grupa j. francuskiego to przede wszystkim osoby konsekrowane z Afryki. W Kongresie uczestniczyło 20 redemptorystów z różnych kontynentów.
Polaków było niewielu – ok. 30 osób, choć w komitecie organizacyjnym była nasza rodaczka, s. Jolanta Kawka. Było też kilka Polek, które wstąpiły do różnych zgromadzeń zakonnych poza granicami Ojczyzny. Wśród nich jedno ze zgromadzeń było zupełnie nowe, liczące dopiero 6 osób. Patrzą z nadzieją na przyszłość. Żyją z pasją na miarę swoich sił. I nam udzielił się ich optymizm!
o. Mariusz Chyrowski CSsR i o. Witold Hetnar CSsR
Więcej (zdjęcia) na: www.redemptor.pl