Oświadczenie wydane na zakończenie XXI Zebrania Plenarnego UISG
W dniach od 6 do 10 maja 2019 odbyło się w Rzymie, w hotelu Ergife XXI Zebranie Plenarne UISG (Międzynarodowej Unii Przełożonych Generalnych). Ponad 850 Przełożonych Generalnych z 80 krajów rozważało temat Siewczynie prorockiej nadziei. Wysłuchano pięć zasadniczych konferencji, przedstawionych przez cztery zakonnice i jedną osobę świecką, w których starano się pogłębić różne problemy: przyszłość życia zakonnego, troska o stworzenie (wychodząc od Laudato si), życie w wielokulturowym świecie i wezwanie do zaangażowania się w międzyreligijnym dialogu. Dwukrotnie w czasie sesji rozmawiano przy okrągłym stole, co pozwoliło uczestniczkom wysłuchać poruszających świadectw o tym, jak nadzieja kwitnie nawet w bardzo trudnych kontekstach. W czasie momentów poświęconych refleksji przy zajmowanych przez uczestniczki stołach przełożone generalne miały okazję do rozmowy o wyzwaniach w ich zgromadzeniach. Przełożone Generalne miały też potem możliwość uczestniczenia w szeregu seminariów, które odbywały się w dniach poprzedzających oraz po zakończeniu Zebrania Plenarnego i dotyczyły różnych zagadnień: prawa kanonicznego, ochrony nieletnich, komunikacji i nowych podejść w trosce o nieletnich. W tych seminariach wzięło udział około 500 przełożonych generalnych.
Uczestniczki Zebrania były zadowolone z klimatu zaufania i współpracy w czasie tego tygodnia. Otrzymały treści bardzo stymulujące i odpowiadające wyzwaniom naszych czasów w różnych krajach; wymiana doświadczeń przy stołach ubogaciła je jako liderki zgromadzeń. Cenne były momenty kontemplacji i ciszy, pozwalające na interioryzację tego, co się usłyszało i czego się doświadczyło.
W czasie Zebrania Komitet Wykonawczy poinformował uczestniczki o odbiorze dwóch deklaracji opublikowanych przez UISG na temat nadużyć wszelkiego rodzaju, w tym – nadużyć wobec zakonnic. Pierwsza z tych deklaracji została opublikowana w listopadzie 2018 r. przez USIG; podczas gdy deklaracja z lutego 2019 r. została opublikowana razem z Unią Przełożonych Wyższych (USG – zgromadzenia męskie). W czasie Zebrania okazało się, że Przełożone Generalne są świadome różnych form nadużyć, które mogą się zdarzać. Zostały ona zachęcone do rozmów z członkami swych zgromadzeń. Podkreślano także konieczność formacji, aby siostry nauczyły się reagować na nadużycia wszelkiego rodzaju.
- Carmen Sammut, ustępująca Przewodnicząca mówiła o konieczności nowych sposobów podejścia do nadużyć wobec nieletnich i osób dorosłych specjalnej troski w zgromadzeniach zakonnych i w Kościele. Zaproponowała cztery konkretne inicjatywy, które UISG ma nadzieję wprowadzić w życie w najbliższych miesiącach:
- Utworzyć komisję, która zajęłaby się pogłębieniem różnych wymiarów troski o osoby.
- Utworzyć warsztaty i spotkania formacyjne dla członkiń UISG na temat ochrony osób i tworzenia bezpiecznych środowisk.
- Pomóc członkom Zgromadzeń w opracowaniu i wprowadzeniu w życie protokołów i procedur oraz sposobów postępowania dla ochrony nieletnich i osób szczególnej troski we współpracy z Papieską Komisją do spraw Ochrony Nieletnich.
- Rozważyć, razem z Konferencjami Zakonnymi, możliwość tworzenia „grup wysłuchania” w różnych częściach świata, kierowanych przez osoby przygotowane, mogące towarzyszyć osobom, które doświadczyły nadużyć w Kościele, w procesie otwarcia się i uzdrowienia.
Uczestniczki doceniły obecność J. Em. Kardynała Joao Braz de Aviz, Prefekta Dykasterium ds. Życia Konsekrowanego i możliwość przedstawienia pytań dotyczących różnych aspektów życia zakonnego. Pytania odnosiły się do różnych spraw: od informacji dotyczących nowego dokumentu Mutuae Relationes, poprzez znaczenie bezpośredniego dialogu między siostrami a Dykasterium, wyzwania związane z reorganizacją zgromadzeń i szczególne potrzeby zgromadzeń diecezjalnych. Jedno z pytań dotyczyło diakonatu kobiet. Siostra Carmen Sammut, która moderowała sesję, odczytała odpowiedź, jakiej udzielił poprzedniego dnia Papież Franciszek na podobne pytanie zadane na konferencji prasowej w czasie lotu powrotnego z Macedonii.
Ostatniego dnia Zebrania Plenarnego uczestniczki pracowały w Konstelacjach, aby zaplanować przyszłość. Każda z Konstelacji (jest ich 36) miała przemyśleć konkretne działania na rzecz wprowadzenia w życie kampanii „Siać nadzieję na naszej planecie”. Proszono też o wskazanie drugiego problemu priorytetowego wśród spraw omawianych przez UISG i jego ukonkretnienie we własnych częściach geograficznych: dialog międzyreligijny, walka z handlem ludźmi, aspekt interkulturalny, ochrona nieletnich i osób specjalnej troski itp.
10 maja 850 Przełożonych Generalnych miało spotkanie z Papieżem Franciszkiem. Przed audiencją Papież wypromował Kampanię Nuns Healing Hearts (www.nunshealinghearts.orga), mającą na celu świętowanie dziesiątej rocznicy założenia fundacji Talitha Kum, światowej sieci skupiającej życie konsekrowane walczące z handlem ludźmi. Papież Franciszek był w sposób widoczny wzruszony, oglądając i błogosławiąc fotografie zrobione przez Lisa Kristine, fotografa światowej sławy. Fotografie pokazywały twarze ukrywające się za tą ciężką, niewidzialną i niesprawiedliwą rzeczywistością, pokazując jednocześnie nieprawdopodobną wręcz pracę, cierpienia i radości zakonnic w niej zaangażowanych. Fotografie pozostaną na wystawie w siedzibie UISG do 10 lipca 2019 r.
Następnie Papież Franciszek wszedł do Auli Pawła VI w towarzystwie siostry Carmen Sammut i siostry Patrici Murray. Zaprosił obie siostry, aby usiadły u jego boku twarzą do pozostałych sióstr. We wstępie do spotkania s. Carmen podziękowała Papieżowi Franciszkowi za Audiencję i za jego troskę o tych, którzy cierpią a także za pragnienie, aby zagwarantować dzieciom i osobom słabszych bezpieczne środowiska w Kościele; Dodała, że nowe normy opublikowanego wczoraj Motu Proprio pokazują powagę z jaką Kościół, dzięki Ojcu Świętemu, stawia czoło tym cierpieniom. Siostra Carmen zapewniła Ojca Świętego o modlitewnym wsparciu zakonnic z całego świata w jego kierowaniu Kościołem w odpowiedzi na wezwanie Chrystusa, wzywając wszystkich do skruchy i do świętości. Podziękowała za odpowiedź w sprawie diakonatu dla kobiet dodając: nosimy w sercu jedno pytanie. Jakich posług (ministeri) potrzebuje Kościół dziś, aby mężczyźni i kobiety mogli dać swój specyficzny wkład? Zakończyła swoje wprowadzenie mówiąc krótko o tematach dyskutowanych w czasie Zebrania Plenarnego i dziękując Papieżowi Franciszkow, za to, że jest dla zakonnic źródłem inspiracji i zachęty do życia Ewangelią w sposób bardziej radykalny.
Papież Franciszek odpowiedział na wszystkie punkty poruszone przez s. Carmen. Potem rozpoczął niespodziewanie rozmowę złożoną z pytań i odpowiedzi. Pierwsze pytanie dotyczyło diakonatu dla kobiet. Inna zakonnica prosiła Papieża o posłanie biskupów do diecezji w Południowym Sudanie, które jest aktualnie bez pasterzy i zaprosiła Papieża w imieniu wielu braci i sióstr z Południowego Sudanu, aby złożył wizytę w tym kraju. Trzecia siostra pytała o dialog międzywyznaniowy, w który angażuje się dużo sióstr; następna zasugerowała, aby Papież był obecny na następnym Zebraniu Plenarnym, aby przekonać się osobiście o bogactwie i sile żeńskiego życia zakonnego. Na zakończenie Audiencji Papież Franciszek powiedział, że weźmie do serca zaproszenie do uczestniczenia, przynajmniej w części, w następnym Zebraniu Plenarnym UISG. [zapis tej rozmowy Papieża z siostrami i treść przemówienia wręczonego siostrom, które Ojciec Święty zamierzał wygłosić znajdują się na: www.vatican.va w części odnoszącej się do działalności Papieża i na stronie uisg.og).
S. Carmen Sammut msola (Przewodnicząca ustępująca)
S. Patricia Murray ibvm (Sekretarka wykonawcza)
