Pożegnania: ks. Tadeusz Koncewicz SDS

Ks. Tadeusz Koncewicz przyszedł na świat, dnia 22 grudnia 1940 roku, w miejscowości Brzeżany na Kresach Wschodnich Rzeczpospolitej, wówczas zagrabionych przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Kilka dni później został ochrzczony w rodzinnej miejscowości. Był czwartym dzieckiem w chłopskiej rodzinie Antoniego i Antoniny zd. Majków. Jego dzieciństwo przypadło na burzliwy okres II wojny światowej. Rodzina Koncewiczów przeżyła tragiczne chwile podczas ataków inspirowanych przez ukraińskie bojówki Stepana Bandery. Po zakończeniu działań wojennych Tadeusz wraz z rodziną, w ramach akcji repatriacyjnej, zostali przesiedleni na Śląsk Opolski i w 1946 roku zamieszkali we wsi Giełczyce w powiecie grodkowskim. W następnym roku rodzina Koncewiczów przeżywała trudne chwile, kiedy umarła Mama ks. Tadeusza.

W 1947 roku ks. Tadeusz rozpoczął naukę w szkole podstawowej w Sidzinie. Następnie kontynuował swoją edukację w Technikum Budowlanym w Opolu, gdzie w latach 1952-57 zdobywał szlify zawodowe i przygotowywał się do egzaminu maturalnego. Po tym, jak pomyślnie zdał egzamin dojrzałości, w 1957 roku rozpoczął studia na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Warszawskiej. Na tej uczelni, w 1965 roku, zdobył tytuł magistra inżyniera budownictwa lądowego. Rok przed zakończeniem studiów rozpoczął pracę zawodową w warszawskim „Mostostalu” w charakterze stażysty. Po zakończeniu edukacji i uzyskaniu dyplomu pracował na budowach wielkoprzemysłowych w Puławach, Włocławku i ponownie w Puławach, pełniąc obowiązki kierownika budowy. W 1973 roku został przeniesiony do zarządu „Mostostalu” w Warszawie, gdzie powierzono mu obowiązki specjalisty ds. montażu. W tym czasie odbył także obowiązkowe przeszkolenie wojskowe, uzyskując w 1971 roku stopień podporucznika.

Jak sam napisał w swoim życiorysie, złożonym dnia 30 maja 1974 roku przełożonemu polskiej prowincji salwatorianów, mimo wychowania katolickiego, jakie wyniósł z domu rodzinnego, podczas studiów i pracy zawodowej tracił stopniowo wiarę. Jednak w 1971 roku przeżył on łaskę nawrócenia, a poznawszy przez ks. prof. Czesława Cekierę SDS zgromadzenie salwatorianów, gorąco pragnął zostać zakonnikiem i kapłanem.

Przełożeni polskiej prowincji salwatorianów zaakceptowali jego prośbę i dnia 7 września 1974 roku Tadeusz Koncewicz został przyjęty do nowicjatu w Bagnie. Warto wspomnieć o ogromnej determinacji ks. Tadeusza, który miał ogromne trudności ze skompletowaniem dokumentacji, zaginionej podczas zawieruchy wojennej, a koniecznej do przyjęcia do zgromadzenia. W liście, z dnia 30 maja 1974 roku, skierowanym do ówczesnego sekretarza prowincjalnego ks. Henryka Skupnia, wyrażał on swoje ogromne zatroskanie i obawy czy odtworzona dokumentacja dotycząca urodzenia i chrztu będzie wystarczająca do realizacji jego marzenia, aby zostać kapłanem salwatorianinem.

Mimo sporej różnicy wieku i doświadczenia życiowego, ks. Tadeusz liczył sobie wówczas 34 lata, bardzo dobrze wkomponował się we wspólnotę, prawie dekadę młodszych od siebie, współbraci. Zarówno magister nowicjatu, ks. Józef Zydek SDS jak i inni wychowawcy podkreślali w swoich opiniach pozytywny wpływ jaki ks. Tadeusz Koncewicz wywierał na młodszych współbraci, ale również ogromną życzliwość, uczynność i szczerość wobec wspólnoty. Nie bez znaczenia dla przyszłości nowicjusza Tadeusza były, sygnalizowane przez przełożonych, jego nieprzeciętne zdolności intelektualne oraz łatwość uczenia się języków obcych. Dnia 8 września 1975 roku kl. Tadeusz Koncewicz złożył pierwszą profesję zakonną i rozpoczął studia seminaryjne w Wyższym Seminarium Duchownym Salwatorianów w Bagnie. Lektura jego opinii, wystawionej przez ówczesnego rektora w Bagnie, ks. Waleriana Gruszkę SDS, potwierdza ogromne zdolności, poparte dużą pilnością i oczytaniem jednego z najlepszych alumnów w roku akademickim 1976/77. W 1979 roku kl. Tadeusz podjął decyzję o związaniu się na całe życie z dziełem apostolskim bł. Franciszka Jordana. Wyrazem tego była prośba o dopuszczenie go do profesji wieczystej. Przełożeni zaakceptowali to podanie i dnia 8 września 1979 roku kl. Tadeusz Koncewicz złożył śluby wieczyste w Bagnie. Rok później, dnia 16 kwietnia 1980 roku, kl. Tadeusz otrzymał święcenia diakonatu przez posługę księdza arcybiskupa Henryka Gulbinowicza w Dobroszycach. Zwieńczeniem studiów seminaryjnych w tym okresie była praktyka duszpasterska, którą w okresie Wielkiego Postu diakoni salwatoriańscy odbywali w placówkach i parafiach zakonnych. Diakon Tadeusz Koncewicz został posłany do Zakopanego, gdzie w Ośrodku Duszpasterskim przy Bulwarach Słowackiego pomagał miejscowej wspólnocie w duszpasterstwie. Opinia, wystawiona mu dnia 21 kwietnia 1981 roku, ukazuje nam ogromne zaangażowanie diakona Tadeusza w powierzone sobie obowiązki oraz uznanie związane z wygłoszonymi rekolekcjami wielkopostnymi. Opinia rektora seminarium przed święceniami kapłańskimi potwierdza nam bardzo dobre oceny przełożonych, dotyczące diakona Tadeusza oraz sygnalizuje chęć kontynuowania przez niego studiów specjalistycznych z zakresu ekumenizmu lub biblistyki. Dnia 27 marca 1981 roku ks. Tadeusz skierował do przełożonych prośbę o możliwość kontynuacji studiów teologicznych z zakresu Pisma Świętego.

W związku z rokiem jubileuszu 100-lecia założenia Salwatorianów rocznik księdza Tadeusza miał otrzymać święcenia kapłańskie, z rąk papieża Jana Pawła II, dnia 14 czerwca 1981 roku w Rzymie. Niestety zamach na Jana Pawła II, w maju tego roku, pokrzyżował te plany. Na pamiątkę pozostały obrazki wydrukowane z okazji planowanych święceń w Rzymie. Początek czerwca 1981 roku był szczególnie bogaty w przeżycia dla diakona Tadeusza Koncewicza. Najpierw otrzymał zgodę na wyjazd do Rzymu i kontynuację studiów specjalistycznych na kierunku biblijnym a następnie, dnia 8 czerwca 1981 roku w bazylice trzebnickiej, z rąk biskupa Tadeusza Rybaka przyjął sakrament święceń kapłańskich. Wówczas to zrodziła się tradycja wyjazdów neoprezbiterów do Rzymu. W związku z tym, że w ostatniej chwili neoprezbiterzy zostali pozbawieni święceń w Rzymie, ks. Antoni Kiełbasa SDS podjął się organizacji wyjazdu śladami Bł. Franciszka Jordana dla rocznika ks. Tadeusza.

Następnie ks. Tadeusz Koncewicz udał się do Rzymu, gdzie zamieszkał w Domu Generalnym oraz rozpoczął naukę języka włoskiego a także przygotowanie do podjęcia studiów na Papieskim Instytucie Biblijnym. W czasie studiów angażował się w różnego rodzaju posługi duszpasterskie, związane z apostolatami Domu Generalnego. W tym okresie zmagał się on także z problemami zdrowotnymi, które nie pozostały bez wpływu na termin ukończenia studiów. Dnia 2 maja 1986 roku uzyskał on tytuł licencjata na Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie.

Po zakończeniu etapu rzymskiego, na mocy decyzji przełożonych z dnia 22 czerwca 1986 roku, ks. Tadeusz Koncewicz został skierowany do Bagna. Tam powierzono mu obowiązki wikariusza w parafii pw. Wniebowzięcia NMP oraz zajęcia z dyscyplin biblijnych w Wyższym Seminarium Duchownym Salwatorianów w Bagnie. W latach 1986-2016, wykładał on następujące przedmioty: wprowadzenie do Pisma Świętego, historia i geografia biblijna, egzegeza Starego Testamentu, egzegeza Nowego Testamentu, teologia biblijna. Oprócz obowiązków duszpasterskich oraz zajęć dydaktycznych, od października 1986 roku przełożeni powierzyli ks. Tadeuszowi obowiązki ojca duchownego dla kleryków w Bagnie. Wartą szczególnego uznania jest umiejętność łączenia posługi duszpasterza w miejscowej parafii oraz stałej troski ks. Tadeusza o indywidualny rozwój intelektualny a także jakość wiedzy przekazywanej studentom w Bagnie. Wyrazem tego była prośba o możliwość pogłębienia swojej wiedzy na studiach doktoranckich w sekcji nauk biblijnych Wydziału Teologicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Przełożeni przychylili się do tych planów wykładowcy z Bagna i dnia 14 października 1986 roku wydali zgodę na rozpoczęcie studiów doktoranckich w Warszawie.

Rok później, na mocy dekretu z dnia 10 czerwca 1987 roku, ks. Tadeusz Koncewicz został mianowany proboszczem parafii pw. Wniebowzięcia NMP w Bagnie. W latach 1987-1990 ofiarnie łączył obowiązki duszpasterskie z pracą dydaktyczną w seminarium oraz studiami doktoranckimi. Dał się wówczas poznać jako serdeczny i gorliwy kapłan. Po trzech latach przełożeni zwolnili ks. Tadeusza z urzędu proboszcza, aby pozwolić mu na skupieniu się na pracy naukowej i posłudze ojca duchownego w seminarium bagieńskim. Nadal mieszkał on na plebanii i w miarę możliwości aktywnie pomagał w duszpasterstwie. W następnych latach ks. Tadeusz był ogromnie skoncentrowany na pisaniu swojej rozprawy doktorskiej. Jednak nigdy nie odmawiał przełożonym, kiedy proszono go o podzielenie się swoją wiedzą. Jak chociażby w 1992 roku, kiedy to podjął się dodatkowych wykładów dla braci salwatorianów w formacji juniorackiej, z zakresu Ogólnego wprowadzenia do Pisma Świętego. W latach 1993-1994 wygłosił liczne wykłady z zakresu Pisma świętego, filozofii i teologii biblijnej w ramach formacji juniorackiej w Bagnie.

Ks. Tadeusz był również zaangażowany w rozwój rodzimej prowincji zakonnej. Wyrazem zaufania przełożonych była jego nominacja, dnia 12 marca 1998 roku, do Prowincjalnego Zespołu Odnowy, gdzie podejmował prace związane z długofalowym procesem odnowy dzieła apostolskiego bł. Franciszka Marii od Krzyża Jordana, ze szczególnym uwzględnieniem polskiej prowincji.

Rok 1998 był szczególnie obfitujący w liczne obowiązki oraz zmiany w życiu ks. Tadeusza. Rozpoczął się pomyślną obroną rozprawy doktorskiej, pt. „Prawo odwetu w interpretacji Jezusa (Mt 5,38-42). Studium żródłowo-poznawcze.”, która odbyła się w styczniu tego roku na Wydziale Teologicznym Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Następnie, od 1 lipca 1998 roku, został on przeniesiony do wspólnoty seminaryjnej w Bagnie. Gdzie, oprócz zajęć dydaktycznych, powierzono mu obowiązki dyrektora biblioteki seminaryjnej. Na mocy decyzji przełożonych, z dnia 29 maja 1999 roku, od 1 lipca tego roku ks. Tadeusz Koncewicz został mianowany superiorem wspólnoty zakonnej oraz powierzono mu urząd rektora Wyższego Seminarium Duchownego Salwatorianów w Bagnie. Jednocześnie zwolniono go wówczas z obowiązków dyrektora biblioteki seminaryjnej.

Był to okres szczególnie intensywnej posługi ks. Tadeusza Koncewicza w charakterze wykładowcy dyscyplin biblijnych. Oprócz obowiązków, związanych z urzędem rektora w Bagnie, podejmował on także zajęcia dydaktyczne w ramach Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. Na prośbę biskupa Tadeusza Rybaka, z dnia 10 listopada 1999 roku, ks. Koncewicz podjął się poprowadzenia wykładów z Pisma świętego w Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Legnickiej. Mimo licznych obowiązków, związanych z posługą rektora i wykładowcy, ks. Tadeusz był żywo zainteresowany rozwojem rodzimej prowincji zakonnej. W 2000 roku brał udział w pracach Prowincjalnej Komisji Odnowy i Formacji oraz Komisji ds. Jubileuszu 100-lecia Salwatorianów w Polsce.

Po czterech latach pełnienia urzędu rektora w Bagnie, od 1 lipca 2003 roku, ks. Tadeusz został skierowany do Trzebnicy. Powierzono mu tam urząd superiora wspólnoty oraz nadal prowadził zajęcia dydaktyczne w WSD Salwatorianów w Bagnie i w Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu. W 2004 roku Przełożony Generalny Salwatorianów, ks. Andrzej Urbański SDS, zwrócił się do ks. Tadeusza Koncewicza z prośbą o podjęcie zajęć dydaktycznych z dyscyplin biblijnych w Salwatoriańskim Instytucie Filozoficzno-Teologicznym w Morogoro, w Tanzanii. W 2006 roku ks. Tadeusz Koncewicz zakończył posługę w Trzebnicy i został przeniesiony ponownie do wspólnoty zakonnej w Bagnie.

Wyrazem otwartości ks. Tadeusza na potrzeby rodziny zakonnej oraz jego stałej dyspozycyjności była prośba skierowana do przełożonych w 2008 roku. Dnia 14 czerwca tego roku ks. Tadeusz poprosił o zgodę na podjęcie pracy misyjnej w Indonezji. Mimo faktu, że liczył już sobie wówczas 68 wiosen, chciał podjąć się tej posługi, aby pomóc w otwarciu nowej fundacji w Azji Wschodniej i formacji kandydatów w tym kraju. Jego obecność i posługa była ważna z racji palącej potrzeby zaangażowania salwatorianina z doktoratem w formacji kandydatów z Indonezji. Był to warunek miejscowego biskupa, który uzależniał od obecności salwatorianów w swoim kraju wydanie zgody na wyjazd kandydatów do domu formacyjnego salwatorianów na Filipinach. Przełożeni wyrazili swoją aprobatę dla tych pragnień misyjnych, prosząc o poprowadzenie zajęć dydaktycznych w Bagnie do marca 2009 roku. Na mocy kontraktu, z dnia 1 marca 2009 roku, ks. Tadeusz Koncewicz stał się na okres trzech lat członkiem Fundacji Azji Wschodniej Salwatorianów i wyjechał do nowego miejsca posługi.

Niestety z powodów zdrowotnych ks. Tadeusz nie mógł realizować swojego marzenia o posłudze w Azji i w październiku 2009 roku zmuszony był powrócić do Polski. Został skierowany do wspólnoty seminaryjnej w Bagnie, gdzie na nowo podjął się prowadzenia zajęć dydaktycznych z klerykami. Jednak zapał misyjny nie opuszczał ks. Tadeusza, który bardzo chciał spłacić dług zaufania, jakim obdarzyli go przełożeni i koniecznie chciał odpracować trzy lata na misjach, które ze względów zdrowotnych nie mógł zrealizować w Azji. Dlatego rok później, dnia 14 maja 2010 roku, zwrócił się do prowincjała z prośbą o pozwolenie na podjęcie przez niego zajęć dydaktyczno-naukowych w I semestrze roku akademickiego w Salwatoriańskim Instytucie Filozoficzno-Teologicznym w Morogoro, Tanzania. Dnia 23 maja tego roku prowincjał wyraził zgodę na ten wyjazd i podjęcie wykładów w Afryce w okresie od 30 sierpnia do 15 grudnia 2010 roku. Dwa lata później ks. Tadeusz ponownie podjął się wykładów w Afryce, podpisując kontrakt dnia 1 października 2012 roku, z Jordan University College w Morogoro. Podczas pobytu w USA w 2012 roku, gdzie odwiedzał współbraci cudem uniknął śmierci, kiedy to podczas kąpieli morskiej na Florydzie nagle zaczął tonąć. Jednak bohaterska postawa ks. Krzysztofa Bugno SDS, który rzucił się na ratunek do oceanu oraz błyskawiczna pomoc medyczna uratowały mu życie.

Kolejne lata w Bagnie były czasem powolnego procesu nasilania się problemów zdrowotnych ks. Tadeusza. W 2015 roku świętował jeszcze jubileusz 40-lecia złożenia profesji zakonnej. Jednak we wrześniu 2015 roku, z powodu nagłego pogorszenia się stanu zdrowia, uniemożliwiającego czytanie, otrzymał dyspensę od odmawiania Liturgii Godzin oraz zmuszony był zrezygnować z prowadzenia zajęć dydaktycznych w seminarium. Był to czas zmagania się z nasilającymi się problemami zdrowotnymi, które przez pewien czas dość znacznie ograniczyły możliwość poruszania się w obrębie budynku klasztornego w Bagnie.

Ks. Tadeusz Koncewicz miał świadomość swoich problemów zdrowotnych i powoli przygotowywał się do przejścia do domu opieki „Salwator Park” w Mikołowie, gdzie współbracia starsi i chorzy są otoczeni całodobową troską i opieką medyczną. Jego życzeniem jednak było świętowanie jubileuszu 40-lecia kapłaństwa wraz ze współbraćmi w Bagnie, dnia 17 czerwca 2021 roku. Tydzień później, dnia 24 czerwca pożegnał się z Bagnem i udał się do Mikołowa. Ostatni rok był bardzo trudny dla ks. Tadeusza z powodu nasilających się objawów chorobowych, które mocno ograniczały jego egzystencję. Zakończył on swoją pielgrzymkę życiową w uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła, dnia 29 czerwca 2022 roku, w wieku 82. lat, w 48. roku życia zakonnego i 42. roku kapłaństwa.

Dla wielu pokoleń salwatorianów pozostanie pasjonatem Biblii, który dzielił się podczas wykładów swoją ogromną wiedzą, ale przede wszystkim zachwytem nad Słowem Bożym. My, którzy spotykaliśmy go jako wykładowcę, ojca duchownego i starszego współbrata mogliśmy uczyć się od niego konsekwencji w realizacji zamierzonych celów, ale także ciepła i serdeczności oraz humoru jakim ubogacał naszą wspólnotę. Był dla nas przykładem umiejętnego łączenia posługi duszpasterza parafialnego z pasją naukowca i wykładowcy. W ostatnich latach swojego życia w Bagnie, kiedy to często podpierając się laską, zmierzał do kaplicy czy spacerował po parku, był dla najmłodszych nowicjuszy i kleryków najlepszym przykładem pokornego kapłana i zakonnika. Zawsze uśmiechnięty i życzliwie witający współbraci oraz spotykanych ludzi.

Ostatnie pożegnanie ks. Tadeusza Koncewicza odbyło się, dnia 4 lipca 2022 roku, w kościele parafialnym w Bagnie, gdzie spędził wiele lat jako duszpasterz, wykładowca i wychowawca. Spoczął w grobowcu zakonnym na przykościelnym cmentarzu wśród swoich rodaków z kresów wschodnich, którzy przybyli podobnie jak on do Polski po II wojnie światowej.

Ks. Ireneusz Kiełbasa SDS

Wpisy powiązane

Pożegnania: ks. Józef Piekorz SCJ

Pożegnania: o. Franciszek Stopkowicz OFMConv

Pożegnania: ks. Tadeusz Kowalczyk CSMA