„Komu wiele dano, od tego wiele wymagać się będzie’. A cóż większego Bóg mógłby mi dać, niż łaskę kapłaństwa i powołania misyjnego?” (z testamentu ks. R. Domańskiego SAC)
Ks. Ryszard Domański SAC (1941 – 2020), misjonarz w Rwandzie 1973-95, inicjator kultu Miłosierdzia Bożego w Rwandzie, kapelan szpitala w Otwocku, duszpasterz pensjonariuszy Domu Opieki im. św. Wincentego we Wrzosowie
Urodził się 31 lipca 1941 r. w Gorzyczkach, w pow. Kościan, w rodzinie ogrodnika Michała i ekspedientki Walentyny z d. Wędzioch. Sakrament Chrztu otrzymał w parafii Czempin, w archidiecezji poznańskiej. Miał brata Jacka i dwie siostry, Helenę i Marię. W 1948 r. jego rodzice osiedlili się w Kłodzku na Dolnym Śląsku. Tam też rozpoczął naukę w szkole podstawowej, a zakończył ją w Poznaniu w 1956 r., dokąd przeprowadził się z rodziną w 1950 r. W latach 1958-60 uczęszczał w Poznaniu do Zasadniczej Szkoły Chemicznej, a po ukończeniu nauki i zdobyciu zawodu farbiarza podjął pracę w tym zawodzie w Miejskich Pralniach i Farbiarniach. W 1960 r. rozpoczął też zaocznie naukę w Technikum Chemiczno-Spożywczym na Wydziale Analizy Chemicznej. Pracę zawodową i naukę przerwała mu w 1961 r. zasadnicza służba wojskowa. Po wyjściu z wojska w 1963 r. kontynuował naukę i pracę w tych samych miejscach. Ostatecznie uzyskał w 1966 r. świadectwo dojrzałości oraz dyplom technika-chemika. Natomiast w pracy zawodowej przeszedł od stanowiska farbiarza przez majstra produkcji do kierownika zakładu.
Do Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego wstąpił 20 września 1966 r. w Ząbkowicach Śląskich i tam jako kandydat na kleryka otrzymał 29 września tr. pallotyńską sutannę z rąk ks. Józefa Kloca SAC, rektora domu. Pierwszą konsekrację złożył 8 września 1968 r., również w Ząbkowicach, na ręce ks. prowincjała Stanisława Martuszewskiego SAC, a wieczną w Ołtarzewie – 8 września 1972 r. – na ręce ks. wiceprowincjała Jana Pałygi SAC. W Ołtarzewie też, w latach 1967-73 odbył studia filozofii i teologii. Święcenia kapłańskie przyjął 2 czerwca 1973 r. w pallotyńskim kościele św. Wawrzyńca w Poznaniu z rąk abpa Antoniego Baraniaka, metropolity poznańskiego. Następnego dnia, w kościele św. Marcina w Poznaniu, w rodzinnej parafii, odbyły się jego prymicje. Kazanie prymicyjne wygłosił siostrzeńcowi ks. misjonarz Czesław Wędzioch SAC z Osny, członek Regii Miłosierdzia Bożego we Francji.
Już w trakcie studiów seminaryjnych złożył deklarację gotowości podjęcia pracy misyjnej na terenie Afryki (21 września 1972 r.). Po złożeniu konsekracji wiecznej i święceniach kapłańskich, wyjechał na misje do Rwandy w lipcu 1973 r. Po nauce języka francuskiego i kinyarwanda w Butare i Kigali na CELA oraz stażu duszpasterskim został 1 września 1974 r. mianowany wikariuszem parafii w Masaka, a od 25 sierpnia 1976 r. objął tam stanowisko proboszcza i rektora domu. 9 listopada 1980 r. uległ poważnemu wypadkowi na motorze. Przebywał wtedy na kuracji w Paryżu i w Polsce. Po zakończeniu siedmioletniej działalności apostolskiej i misyjnej w Masaka (we wrześniu 1981 r.), pracował odtąd jako wikariusz lub duszpasterz w Kansi (1981-82), Rutshuru w Zairze (1982), Kigali-Gikondo (1982-86) i ponownie w Masaka (1986-90) i Kansi (1990-94). Wojna domowa w Rwandzie w 1994 r. zmusiła go do opuszczenia misji i wyjazdu do Polski. Powrócił do Rwandy w następnym roku i został skierowany do Ruhengeri. W 80. i 90.tych latach pełnił szereg odpowiedzialnych funkcji w różnych komisjach i grupach roboczych w strukturach Delegatury, a potem Regii, m.in. był animatorem Roku Świętego i członkiem Komitetu Roku Świętego (1983), animatorem Akcji Maryjnej w Gikondo (1984), członkiem Sekretariatu ds. Apostolstwa w Delegaturze (1985).
Ostatecznie względy zdrowotne skłoniły go do powrotu do kraju ojczystego. Zadecydował o tym poważny wypadek samochodowy, który wydarzył się 2 października 1995 r. Początkowo zamieszkał w Konstancinie, a od grudnia 1996 r. w Otwocku, w domu przy ul. Żeromskiego 6, jako członek rwandyjsko-kongijskiej Regii. Pełnił obowiązki kapelana szpitala. W 1998 r. obchodził tam jubileusz 25.lecia kapłaństwa.
Przebywając odtąd w Polsce czuł się nadal misjonarzem i jak pisał, był „związany całą duszą i sercem z Rwandą, z jej mieszkańcami i współbraćmi Regii Świętej Rodziny”. Po wielu latach zdecydował się na przejście do macierzystej Prowincji Chrystusa Króla. Stosowny dekret został wystawiony przez generała Stowarzyszenia, ks. Jacoba Nampudakama SAC, z datą wcielenia do Prowincji na 1 grudnia 2011 r. Wówczas ks. Ryszard napisał: „Zapewniam jednak, że misje pallotyńskie w Rwandzie będę w dalszym ciągu wspierał modlitwą i ofiarą życia”.
Od 1 sierpnia 2012 r. został przeniesiony do Wrzosowa na duszpasterza pensjonariuszy Domu Pomocy Społecznej. Zmarł w szpitalu w Radomiu, 9 listopada, ok. 18.50.
Ks. Ryszard zapisał się w pamięci wielu ludzi jako inicjator nabożeństwa i kultu miłosierdzia Bożego w Rwandzie. W tym celu uczył Rwandyjczyków koronki do Miłosierdzia Bożego, zapoznawał ich z treścią objawień s. Faustyny Kowalskiej, wypisując m.in. na dużych kartonach zawołanie „Jezu, ufam Tobie”, propagując i wykonując pieśni o Miłosierdziu Bożym oraz prowadząc katechezy promujące ten przymiot Boga.
Był też gorliwym czcicielem Matki Bożej i krzewicielem idei apostolstwa świeckich. Prowadzone przez niego rekolekcje stanowe w parafiach, wraz z animacją, i głoszone przezeń kazania, zawsze cieszyły się wielkim zainteresowaniem, gdyż przygotowywał solidnie ich treść i posługiwał się dobrze miejscowym językiem. Z szacunkiem odnosił się do każdego człowieka. Miał też poczucie humoru i dobrego żartu. Był towarzyski, pełen dobroci i dyspozycyjny.
W swoim testamencie ks. Ryszard prosi nas Wszystkich o modlitwę za niego po śmierci: „Moi drodzy Współbracia, drogie Siostry Misjonarki, módlcie się nieustannie po mym odejściu o Miłosierdzie Boże dla mnie, za pośrednictwem Maryi – Królowej Apostołów i Matki Miłosierdzia i św. Teresy od Dzieciątka Jezus o Miłosierdzie Boże dla mnie, za me puste ręce, za dobro, które mogłem wyświadczyć tym, do których zostałem posłany, i Wam wszystkim – a nie wyświadczyłem” (ks. R. Domański SAC, 28 X 1985).
Oprac. ks. Stanisław Tylus SAC