Dnia 30 października 2020 roku w Krakowie zmarł ks. Józef Pyrek. Zakończył swoją ziemską pielgrzymkę w 88 roku życia, w 71 roku życia zakonnego oraz 64 roku kapłaństwa.
Ks. Józef Pyrek urodził się dnia 17 lutego 1932 roku w Racławicach k. Olkusza. Jego dzieciństwo przypadło na trudny okres II wojny światowej i okupacji niemieckiej. Po ukończeniu 5 klasy szkoły podstawowej w rodzinnej miejscowości, dnia 13 marca 1945 roku rozpoczął naukę w Gimnazjum im. Władysława Sikorskiego, prowadzonym przez Salwatorianów w Krakowie-Zakrzówku.
W podaniu z prośbą o przyjęcie do nowicjatu salwatorianów z dnia 9 czerwca 1948 roku, zawarł następującą argumentację swojej decyzji: „Decyzja moja jest pod wpływem refleksji na temat krótkości i znikomości życia człowieka, krótkotrwałości ziemskich rozkoszy, wielką ilością dusz nie znających Boga, błądzących lub nieświadomych swych błędów.” To, jakże dojrzałe, uzasadnienie swojej decyzji 16-letniego wówczas Józefa było zapowiedzią jego późniejszej aktywności apostolskiej i publicystycznej.
Dnia 7 września 1948 roku, rozpoczął nowicjat w Wolicy (ówczesna nazwa Bagna) i otrzymał imię zakonne Benigny. Po roku formacji, dnia 8 września 1949 roku, złożył swoją pierwszą profesję zakonną w Mikorzycach (kolejna nazwa Bagna). Następnie, wraz z innymi współbraćmi, którzy nie ukończyli edukacji w zakresie szkoły średniej został przeniesiony do Mikołowa. Tam, w Małym Seminarium Salwatorianów, w latach 1949-1951, kontynuował naukę i przygotowywał się do egzaminu dojrzałości.
Kolejnym etapem formacji kleryka Benignego były studia seminaryjne w Krakowie. W latach 1951-1957 studiował dyscypliny filozoficzne i teologiczne w Studium Generalnym Dominikanów. Dnia 8 września 1952 roku złożył wieczystą profesję zakonną w Krakowie. Dnia 5 kwietnia 1955 roku, przyjął święcenia diakonatu z rąk biskupa Franciszka Jopa. Uwieńczeniem formacji seminaryjnej były święcenia kapłańskie, które otrzymał dnia 7 października 1956 roku z rąk biskupa Stanisława Rosponda w Krakowie. Zgodnie z panującą wówczas tradycją, w okresie od 1 października 1958 roku do 30 czerwca 1959 roku, odbył tzw. Tirocinium, czyli Rok Pastoralny w Krakowie.
Od 25 września 1960 roku, ks. Pyrek rozpoczął pracę we wspólnocie seminaryjnej w Bagnie, gdzie powierzono mu obowiązki ojca duchownego kleryków. W następnym roku podjął również obowiązki lektora języka łacińskiego dla kleryków w Bagnie. Od października 1965 roku, oprócz wcześniej powierzonych zadań, został mianowany spowiednikiem nowicjatu w Bagnie. W tym okresie odkrył i rozwijał talenty pisarza i publicysty. Zachowana w archiwum korespondencja z prowincjałem, który aprobował publikację licznych artykułów autorstwa ks. Józefa, ukazuje szerokie spektrum jego zainteresowań i poruszanych w nich problemów. W czasie posługi w charakterze formatora w Wyższym Seminarium Duchownym Salwatorianów w Bagnie, dostrzegł potrzebę rozwoju intelektualnego. Dlatego zwrócił się do przełożonych z prośbą o skierowanie na studia specjalistyczne, które pozwoliłyby mu jeszcze owocniej służyć polskiej prowincji. Pierwotnie miał rozpocząć studia z zakresu socjologii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Jednak, w związku z aktualnymi potrzebami personalnymi, został skierowany do wspólnoty zakonnej w Warszawie. Tam, w latach 1967-1972, studiował katechetykę na Wydziale Teologicznym Akademii Teologii Katolickiej.
Oprócz obowiązków studenta przełożeni powierzyli ks. Józefowi odpowiedzialne funkcje superiora i ekonoma wspólnoty zakonnej przy ulicy Olimpijskiej 82/84 w Warszawie w 1970 roku. Po uzyskaniu tytułu magistra teologii w dniu 21 czerwca 1971 roku, został mianowany wykładowcą katechetyki w WSD Salwatorianów w Bagnie. W tymże samym roku rozpoczął studia doktoranckie na Wydziale Teologicznym ATK w Warszawie.
W grudniu 1974 roku został przeniesiony do wspólnoty zakonnej salwatorianów w Trzebnicy. Powierzono mu zajęcia dydaktyczne w WSD w Bagnie oraz kontynuowanie pracy publicystycznej. W tym okresie udzielał się również aktywnie jako rekolekcjonista, prowadząc dni skupienia, tridua i rekolekcje dla wspólnot zakonnych. Dnia 1 lipca 1981 roku został skierowany do wspólnoty seminaryjnej w Bagnie, gdzie powierzono mu obowiązki ojca duchownego oraz prowadzenie zajęć dydaktycznych z katechetyki w WSD w Bagnie. Okres posługi w Bagnie ks. Józef umiejętnie łączył z posługą rekolekcjonisty oraz pisarza i publicysty. Dzielił się swoim doświadczeniem oraz wiedzą z młodszymi współbraćmi podczas redagowania czasopism salwatoriańskich: „W służbie Boskiego Zbawiciela” i „Wezwani na Żniwo”. W czerwcu 1990 roku poprosił o zwolnienie z obowiązków ojca duchownego, by poświęcić się całkowicie pracy pisarskiej i publicystycznej. Przełożeni zaaprobowali tę prośbę, pozostawiając go we wspólnocie bagieńskiej.
Zaangażowanie ks. Józefa Pyrka w ramach działalności publicystycznej oraz jako formatora w seminarium zostało docenione przez biskupa wrocławskiego. Na mocy dokumentu z dnia 15 lipca 1990 roku, kardynał Henryk Gulbinowicz mianował ks. Józefa Pyrka członkiem zespołu redakcyjnego dokumentu końcowego Komisji Synodu Archidiecezji Wrocławskiej d/s kształcenia teologicznego. Czas przemian społeczno-gospodarczych w Polsce stał się inspiracją do publikacji ks. Pyrka, zawierających refleksje związane z funkcjonowaniem Polaków w nowej rzeczywistości.
W 1991 roku podjął się prowadzenia wykładów w zakresie teologii życia wewnętrznego w WSD Salwatorianów w Bagnie. Natomiast w roku 1994 rozpoczął zajęcia dydaktyczne na temat wybranych zagadnień katechetyki oraz problematyki życia zakonnego dla braci juniorantów w Bagnie. W tym samym roku ukazała się publikacja pt. „Trzebińskie Fatimy”, w której autor ukazał historię oraz wymiar duchowy nabożeństw fatimskich, które salwatorianie rozpoczęli organizować w 1950 roku w Trzebini. Wyrazem zaufania władz rodzimej prowincji była nominacja dla ks. Pyrka jako członka Komisji ds. Rewizji Statutów Prowincjalnych w 1995 roku.
Dzień 1 lipca 1998 roku był dniem pożegnania ks. Pyrka z klasztorem w Bagnie, gdzie spędził 17 lat. Wówczas to przeniósł się do Krakowa, gdzie podjął obowiązki w ramach Wydawnictwa Salwatoriańskiego oraz w redakcji dwumiesięcznika „Salwator”.
Kolejne lata są okresem pracy twórczej ks. Józefa Pyrka, który wydał kolejne artykuły, a także publikacje popularno-naukowe, związane z tematyką duchowości oraz spraw społecznych. W tym okresie był czasowo zaangażowany w pomoc duszpasterską w domu Sióstr Urszulanek w Polanicy-Zdroju oraz jako duszpasterz wspólnoty Instytutu Misjonarek Chrystusa. W środowisku krakowskim stał się znanym publicystą i duszpasterzem środowisk inteligencji katolickiej. W 2008 roku ks. Józef Pyrek uzyskał zezwolenie władz zakonnych na opiekę duszpasterską w Stowarzyszeniu „Klub Fides et Ratio”. Dzięki spisanym, dnia 28 stycznia 2011 roku, informacjom na temat aktywności duszpasterskiej ks. Józefa Pyrka, możemy wymienić jeszcze inne formy jego intelektualnej i duchowej działalności w Krakowie. Był zaangażowany również w działalność Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów południowo-wschodnich, w działalność Stowarzyszenia Ne Cedat Academia (Związana z UJ w Krakowie), we współpracę z Instytutem Królowej Jadwigi, współpracę z Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu. Niewielu współbraci wiedziało, że ks. Józef Pyrek był również autorem poezji. W 2017 roku napisał teksty do misterium „Światła Fatimy”, w ramach Instytutu św. Jadwigi Królowej. W tymże samym roku, dnia 22 października w Mszanie Dolnej, zajął on I miejsce w XV Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim i Literackim im. Ks. Kanonika Józefa Jamroza.
Dnia 29 czerwca 2016 roku w Krakowie-Zakrzówku obchodził uroczyście jubileusz 60-lecia kapłaństwa. Ks. Józef Pyrek pozostanie w pamięci wielu współbraci, którzy spotkali go w czasie formacji seminaryjnej, jako stateczny i wyważony współbrat. Cechował go żarliwy idealizm oraz ogromne zaangażowanie w powierzone sobie obowiązki, a także podejmowane inicjatywy. Mimo ograniczeń spowodowanych wiekiem oraz stanem zdrowia, był zawsze życzliwym i chętnym do dyskusji na interesujące go tematy. Był autorem licznych artykułów oraz publikacji dotyczących katechetyki, duchowości oraz problemów społeczno-politycznych.
Ks. Ireneusz Kiełbasa SDS
Za: www.sds.pl
