W dniu 30 stycznia w Muzeum Narodowym w Poznaniuodbyło się uroczyste otwarcie wystawy „W służbie sacrum. Z kultury muzycznej Jasnej Góry i Poznania w XVIII wieku”.
Główną ideą tej wyjątkowej wystawy jest zaprezentowanie barokowego instrumentarium, na przykładzie dwóch wybitnych zespołów muzycznych tego czasu – kapeli klasztoru Ojców Paulinów na Jasnej Górze oraz poznańskiej kapeli Kościoła św. Marii Magdaleny. Wystawa otwarta będzie do 10 marca br. Od 1 maja do 31 sierpnia 2013 r. wystawa będzie prezentowana również w klasztorze Ojców Paulinów na Jasnej Górze.
„Jest to wystawa o tyle ważna, że ma na celu przypomnieć znaczenie kościelnych zespołów muzycznych funkcjonujących zarówno przy kościołach katedralnych, kolegiackich, jak i kościołach parafialnych, i że działalność tych zespołów była płaszczyzną, na której rozwijała się niejednokrotnie wysokich lotów kultura muzyczna” – wyjaśnia o. Dariusz Cichor
, definitor generalny Zakonu Paulinów.
„Zostały wyeksponowane nie tylko instrumenty muzyczne ze zbioru jasnogórskiej kapeli, instrumenty najbardziej cenne w tym zbiorze, ale również wyeksponowano pewne istotne materiały archiwalne, które pokazują pewien fragment dużego zasobu, jakim dysponuje Jasna Góra w zakresie zabytkowych muzykaliów, a więc zarówno instrumenty, na których mistrzowie wykonywali przed 200-tu, 250-ciu, 300-tu laty muzykę podczas liturgii w sanktuarium jasnogórskim, ale także partytury muzyczne, które były najczęściej bądź spisywane, bądź kopiowane właśnie w pracowni jasnogórskiej” – kontynuuje paulin.
Wystawa prezentuje także instrumentarium oraz zabytkowe partytury dotyczące kapeli Kościoła św. Marii Magdaleny w Poznaniu. „Jakkolwiek instrumentarium tej kapeli nie zachowało się do naszych czasów, niemniej instrumentarium to, w oparciu o inwentarze, zostało odtworzone z zasobów, ze zbiorów muzeum instrumentów w Poznaniu. Dzięki temu w części poświęconej muzyce kościoła farnego możemy zobaczyć instrumenty z epoki, które były w użyciu przez muzyków tamtego okresu – opowiada o. Cichor – Oczywiście nie są to instrumenty tożsame z używanymi przez kapelę farską w Poznaniu, niemniej ten zbiór doskonale odzwierciedla, czym ta kapela była, i jakimi siłami dysponowała. Ale jest bardzo ciekawa rzecz związana z dużym zasobem archiwaliów muzycznych po tejże kapeli poznańskiej zachowanych obecnie w muzeum archidiecezjalnym w Poznaniu. Podobnie jak zbiór jasnogórski, ów zbiór poznański podlega teraz solidnym analizom, badaniom ze strony muzykologów”.
Jak wyjaśnił definitor Jasnej Góry, wystawa przyjęła nowoczesną formę: „My przyzwyczajeni jesteśmy do oglądania eksponatów w gablotach ustawionych przy ścianie lub też pośrodku sali, w tym wypadku możemy się przechadzać wokół tych instrumentów, oglądać je z każdej strony, podziwiać także ich piękno, walory techniczne i inne. Myślę, że właśnie ta ogromnie ciekawa, nowoczesna forma ekspozycji powinna zarówno w Poznaniu, jak i w późniejszym czasie na Jasnej Górze przyciągać osoby, które są zainteresowane problematyką, której dotyczy ta wystawa”.
„To jest bardzo istotne, byśmy dzisiaj, gdy wręcz w sposób oficjalny zabija się kulturę wysoką, a promuje się w społeczeństwie kulturę niskich lotów, tym bardziej tego rodzaju ekspozycje, którym zresztą w Poznaniu, a myślę także że na Jasnej Górze będą towarzyszyły odpowiednie prelekcje, przypomną jakiemuś gronu spośród polskiego społeczeństwa, jak ważną rzeczą jest kultywowanie historii, kultywowanie pamięci, nie tylko w formie wspomnieniowej, ale także z perspektywą na przyszłość, żebyśmy również i w dzisiejszych czasach myśleli o takim tworzeniu kultury, które pozostawi również po nas świadectwo tym, którzy w przyszłości będą badać nasz dorobek”- zaznaczył kapłan.
Podczas otwarcia wystawy miał miejsce koncert zespołu Sine Pulvere z Holandii, który wykonał muzykę z zachowanego repertuaru obu kapel zgodnie z ówczesną praktyką wykonawczą. W programie znalazły się XVIII-wieczne kompozycje pochodzące z klasztoru Ojców Paulinów na Jasnej Górze oraz z Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu (m.in. utwory: M.J. Żebrowskiego, F. Perneckhera, J. Zeidlera, F.X. Brixiego).
Muzycy koncertują w składzie: Tanja Obalski – sopran, Lester Lardenoye – alt, Mark Omvlee – tenor, Matthew Baker – bas, Mike Diprose – trąbka naturalna, Jean Charles Dénis – trąbka naturalna, Lucas van Helsdingen – obój, obój di selva, Christopher Colin – obój & obój di selva, Stephen Freeman – skrzypce, Margreet van der Heyden – skrzypce, Gesina Liedmeier – violone, Alice Humbert – pozytyw organowy.
Współorganizatorem wystawy, obok Muzeum Narodowego w Poznaniu i Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu, jest Klasztor Ojców Paulinów na Jasnej Górze. Kuratorami ekspozycji są: Patryk Frankowski i Alina Mądry. Patronatem medialnym wystawę objęło m.in. Biuro Prasowe Jasnej Góry.
o. Stanisław Tomoń
BPJG/ es
