Nie przypadkowo więc najnowsza ekspozycja Muzeum, dotycząca zakonów Franciszkańskich w Polsce, nosi tytuł, który rozpoczyna ten cytat. Warto dodać także, iż wspomniana ekspozycja „PAX ET BONUM. Zakony franciszkańskie w Polsce”, zorganizowana została przez Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka z myślą o uczestnikach Światowych Dni Młodzieży – którzy zwiedzają ją bezpłatnie – i z uwagi na wizytę Papieża Franciszka. Wpisuje się też w realizowany od kilku lat cykl prezentujący zakony mające związek z wielicką kopalnią soli.
Wystawa została podzielona na dwie części. W pierwszej znalazły się portrety i sceny z życia św. Franciszka oraz wizerunki jego świętych współpracowników i naśladowców (Klara, Antoni Padewski), następnie portrety wybranych świętych czczonych w poszczególnych gałęziach franciszkańskich: Bernardyn ze Sieny, Jan Kapistran, Józef z Leonessy, Józef z Kupertynu, Pacyfik z San Severino. Wśród ważnych dla historii zakonu świętych i błogosławionych nie zabrakło związanych z Polską: zarówno żyjących w średniowieczu – Kinga, Salomea, Jakub Strepa – jak i współcześnie – br. Albert Chmielowski, Alojzy Kosiba, Maksymilian M. Kolbe, Aniela Salawa oraz błogosławieni Męczennicy z Peru. W drugiej części prezentowanej w Sali Gotyckiej znalazły się portrety zakonników i zakonnic namalowane od XVII w. do czasów współczesnych.
Wśród autorów obrazów znajduje się wielu anonimowych lub zapomnianych malarzy, ale można odnaleźć także nazwiska znanych artystów: Grzegorza Czarnic, Michała Stachowicza, Adama Chmielowskiego, Władysława Rossowskiego, Ferdynanda Olesińskiego, Tadeusza Popiela czy Józefa Mehoffera.
Ekspozycję wzbogaciły tkaniny, szaty i naczynia liturgiczne oraz dokumenty związane z solnymi nadaniami dla klasztorów franciszkańskich. Nadania solne są jednym z powodów, dla których Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka zajmuje się tematyką kościelną. Władcy polscy, już od poł. XIII w., wielokrotnie przeznaczali sól lub część dochodów z żup krakowskich dla klasztorów klarysek w Krakowie, Starym Sączu oraz Wrocławiu
Innym ważnym powodem prezentowania zakonu franciszkańskiego w Wieliczce jest jego stała obecność w mieście od końca XVI w. Według tradycji, już od 1592 r. w wielickiej parafii św. Klemensa bernardyni z Krakowa sprawowali codzienną opiekę duszpasterską nad pracownikami Żupy Wielickiej ( włącznie ze zjazdami pod ziemię do ciężko rannych).
Także w kopalni odnajdziemy ślady Braci Mniejszych. W solnej kaplicy Św. Antoniego z 1698 r. (I poziom kopalni soli) znalazły się wizerunki świętych, których kult propagowali franciszkanie-reformaci: Antoni Padewski, Franciszek z Asyżu, Dominik, apostołowie Piotr i Paweł, Piotr z Alkantary i Kazimierz Królewicz. Ponadto przed ołtarzem głównym ustawiono dwie solne figury klęczących mnichów. Zapewne wpływ na taki program ikonograficzny mieli wieliccy reformaci, którzy później objęli Służbę Bożą w tej podziemnej kaplicy.
Ekspozycji „PAX ET BONUM. Zakony franciszkańskie w Polsce” towarzyszy prezentacja fotografii krakowskiego artysty fotografika Michała Grychowskiego, ukazująca życie i codzienne zajęcia współczesnych zakonnic i zakonników z różnych zgromadzeń franciszkańskich. Fotografie rozmieszczone zostały w różnych miejscach, na zewnątrz zespołu Zamku Żupnego.
Wystawę i prezentację zdjęć można oglądać od 15.07 do 16.10.2016 r. w Zamku Żupnym w Wieliczce.
Marek Skubisz
Patronat medialny:
TVP Kraków, Radio Plus, Źródło, Gość Niedzielny, Portal Deon, Portal Opoka
Prezentowane na wystawie eksponaty pochodzą ze zbiorów:
- Klasztoru Franciszkanów Konwentualnych w Krakowie
- Klasztoru Franciszkanów w Krakowie
- Klasztoru Franciszkanów w Wieliczce
- Klasztoru Ojców Bernardynów w Krakowie
- Klasztoru Braci Mniejszych Kapucynów w Krakowie
- Klasztoru Sióstr Klarysek w Starym Sączu
- Klasztoru Sióstr Klarysek w Krakowie
- Klasztoru Sióstr Bernardynek w Krakowie
- Klasztoru Braci Albertynów w Krakowie
- Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
- oraz Pani Lidii Olesińskiej
Czas trwania: 15.07 – 16.10.2016 r.
Organizator: Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Miejsce: Zamek Żupny, ul. Zamkowa 8, Wieliczka