W Mogile w Krakowie otwarto Muzeum Historii i Duchowości Cystersów. Pozwala ono nie tylko poznać duchowość zakonu, ale również zrozumieć, jaki wpływ miała działalność mnichów na gospodarkę i kulturę.
Muzeum umiejscowione jest w dawnym pałacu opata i przeoracie. Choć uroczyste otwarcie miało miejsca na początku listopada, w pełni dostępne dla zwiedzających będzie ono dopiero w pierwszej połowie grudnia.
– Już teraz można u nas zobaczyć najcenniejsze dzieła sztuki ze zbiorów opactwa mogilskiego, a także najbardziej wartościowe obiekty pochodzące z księgozbioru biblioteki klasztornej. Wystawa częściowo ma charakter multimedialny i ukazuje spuściznę cystersów zarówno w szerokim kontekście historii całego zakonu, jak i w wymiarze lokalnym, w odniesieniu do dziejów opactwa mogilskiego – opisuje o. Mateusz Kawa OCist, odpowiedzialny za placówkę.
Wśród eksponatów są zarówno rękopisy, jak i przykłady druku blokowego oraz starodruku, w tym. unikatowy druk nutowy „Viridarium musico-Marianum”. W muzeum znaleźć można także przykłady malarstwa, złotnictwa oraz szat liturgicznych.
Na uwagę zasługują też m.in. obraz Madonny z Dzieciątkiem w typie Regina Angelorum, późnobarokowa monstrancja, komplet szat liturgicznych ufundowany przez Jana III Sobieskiego czy odkryty w czasie prac badawczych średniowieczny piec hypokaustyczny ogrzewający pomieszczenia.
Fani architektury zachwycą się natomiast jednym z najstarszych elementów ceglanej architektury w klasztorze, czyli XIII-wiecznym korytarzem. Ich uwagę zwrócą też XIII-wieczne płytki posadzkowe pochodzące z bazyliki mogilskiej. Ponadto, zobaczyć można kanał, którym w latach 40. XX wieku przepływała Młynówka – rzeczka wprawiająca w ruch urządzenia klasztornego młyna i kuźni.
Z kolei makiety obiektów budowlanych, rekonstrukcja XII-wiecznego witraża, czy multimedialne elementy wystawy (animacje i filmy) to istotne elementy, które przybliżają działalność i znaczenie cystersów w Europie. Sale muzealne pozwalają mocno wczuć się w klimat codzienności zakonników na przestrzeni wieków.
– Naszym celem jest opowiedzenie historii cystersów w Mogile. Chcemy ukazać czym zajmowali się mnisi w myśl słów ora et labora i jak ich działania miały wpływ na polską gospodarkę i kulturę. Już na początku grudnia dostarczona zostanie ostatnia brakująca makieta budynków klasztornych, w których będą podświetlały się odpowiednio miejsca, w których przebywali zakonnicy o poszczególnych porach dnia – wskazuje o. Kawa.
Muzeum w Mogile powstawało ponad pięć lat. W tym czasie trwały prace archeologiczne, budowlane i konserwatorskie. Koszt powstania muzeum to niemal 11 mln zł. Otwarcie wystawy to element przygotowań do jubileuszu 800-lecia obecności cystersów w Mogile, który zakon będzie obchodził w przyszłym roku.
Cystersi do Mogiły przybyli w XIII w. Opactwo zakonników ufundował w 1222 r. biskup Iwo Odrowąż.