Mauzoleum to kaplica poświęcona zmarłym werbistom z Polskiej Prowincji Zgromadzenia Bożego znajdująca się w parku pieniężnieńskiego klasztoru.
W połowie lat 50-tych XX wieku na terenie Misyjnego Seminarium Duchownego w Domu św. Wojciecha w Pieniężnie brakowało ścieżek spacerowych. Postanowiono zrobić w ogrodzie dodatkową alejkę wzdłuż żywopłotu przy drodze do Kajnit. Patronował temu postanowieniu o. prefekt Teofil Chodzidło.
Ścieżka jeszcze nie była w pełni gotowa, kiedy pomyślano, że byłoby to również dobre miejsce na Drogę Krzyżową, która powinna mieć jakiś stały element sakralny. W tym celu w maju 1957 roku poświęcono fundamenty pod kaplicę Matki Bożej Bolesnej. Budowę rozpoczął kleryk Józef Kobielusz, ale dalszą budowę zlecił klerykowi Andrzejowi Domagalskiemu, Słowakowi, którego prawdziwe nazwisko brzmi Stefan Horvath. Pomagali mu kleryk Longin Szulczyk, kleryk Ryszard Kudlek, a głównym murarzem był br. Antoni Pieczonka. Cegła pochodziła z rozbieranych domów z Pieniężna. Przywozili ją br. Zygmunt Budnarowski i br. Ludwik Blok.
Budowę zamknięto w październiku 1957 roku. Krzyż na wieżyczce wykonał br. Zygmunt Budnarowski. Prace budowlane zakończono w 1958 roku. Główny elementem wyposażenia kaplicy miała być Pieta, która nigdy się w tej kaplicy nie pojawiła.
Troskę nad kaplicą, przemianowaną na Mauzoleum zmarłych polskich werbistów, przejął w 1971 roku o. Józef Arlik, pierwszy archiwista Polskiej Prowincji Księży Werbistów. Projekty wyposażenia wnętrza kaplicy datują się od 1977 roku. W 1979 roku w ścianie centralnej pojawiła się postać Zmartwychwstającego Chrystusa, a wokół tej postaci tablice zmarłych współbraci: Założyciela Polskiej Prowincji o. Tomasza Puchały oraz męczenników z czasów ostatniej wojny (1939-1945).
W latach 80-tych XX wieku realizowano dalszy wystrój wewnętrzny. W 1980 roku położono miedziany dach. W 1994 roku o. Józef Arlik przedstawił pierwszy wniosek o rozbudowę, której wyrazem jest zachowana makieta z tamtego czasu.
Po śmierci o. Józefa Arlika w 1996 roku jego następcą mianowany został o. Alfons Labudda. On również przejął opiekę nad Mauzoleum. W ostatnich latach kilkakrotnie kierował prośby do Zarządu Polskiej Prowincji o pilną rozbudowę, gdyż w pewnym momencie zabrakło miejsca na nowe tablice pamiątkowe, ku czci naszych zmarłych, których aktualnie jest 329.
Patronat nad rozbudową przejęli konkretni ludzie, a mianowicie Wiceprowincjał o. Jan Wróblewski i Ekonom Prowincjalny br. Jacek Dettlaff. Rozbudowę Mauzoleum zaprojektował mgr inż. architekt Joachim Kuhs z Moenchengladbach, Niemcy. Prace budowlane wykonał Zakład Ogólnobudowlany mistrza Jurka Adrychowskiego z Dolnej Grupy k/Grudziądza. Instalacje elektryczne wykonał technik elektryk Roman Kuca z Pieniężna. Prace ziemne wokół Mauzoleum oraz dekoracje roślinne są dziełem ogrodnika Andrzeja Kluka.
Abp Wilhelm Kurtz SVD poświęcił Mauzolewum w czasie w czasie dorocznego zjazdu misjonarzy i misjonarek przebywających w kraju na urlopie.
Źródło: Alfons Labudda SVD
Za: www.werbisci.pl