O aktualnych problemach instytutów życia konsekrowanego w aspekcie prawa kanonicznego i świeckiego jest mowa podczas dwudniowych warsztatów prawnych, które trwają na Jasnej Górze. To drugie spotkanie, którego celem jest także wymiana doświadczeń między przełożonymi zgromadzeń. Spotkanie organizuje Komisja Prawna Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce. Bierze w nich udział około 200 osób.
– W naszych zgromadzeniach prowadzimy wiele dzieł, które wymagają od nas przestrzegania prawa pracy, dlatego podjęcie również tego tematu jest bardzo ważne. To też wsłuchanie się w głos specjalistów, mówiących o tym, jakie nowe aspekty prawne pojawiły się, jeżeli chodzi o zatrudnianie pracowników nie tylko świeckich, ale także duchownych w wielu instytucjach – podkreślił o. Arnold Chrapkowski przewodniczący Komisji Prawnej Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce i Generał Zakonu Paulinów.
Prelekcję dotyczącą prawa pracy w Instytutach Życia Konsekrowanego prowadzi Monika Zborowska, dyrektor personalny na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie i mecenas Kornel Kowalski z Warszawy, autor licznych publikacji z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.
Monika Zborowska zwróciła uwagę, że podczas panelu poruszane są kwestie związane m.in. z obowiązkami pracodawców i pracowników, zatrudnieniem pracowników, a także właściwego rozstrzygania sporów w oparciu o prawo pracy. – Kodeks Pracy jest spójny i uniwersalny dla wszystkich. Osoby duchowne, jeżeli prowadzą jakąś działalność, gdzie zatrudniają pracowników to zmagają się z tymi samymi przepisami, co osoby świeckie. Natomiast na pewno są to trudniejsze wyzwania w sytuacji, gdzie dochodzi np. do konfliktów pomiędzy pracodawcą – duchownym a pracownikami – osobami świeckimi, ponieważ bardzo często próbują one wykorzystać duchownych, odwołując się do ich sumienia, dopuszczając się względem nich manipulacji np. zasłaniając się trudnościami w życiu rodzinnym i prywatnym – wyjaśniała.
Dodała, że przepisy Prawa Pracy są jednymi z najczęściej zmieniających się przepisów. Zwróciła uwagę, że teraz pracodawca ma więcej możliwości reakcji, jeżeli zachodzi podejrzenie, że pracownik jest pod wpływem alkoholu czy środków odurzających. – Każdy pracodawca może prewencyjnie sprawdzić, czy pracownik jest pod wpływem alkoholu. Ma także możliwość zastosowania względem niego sankcji np. rozwiązania umowy o pacę dyscyplinarnie – mówiła dyrektor personalny na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
– Warsztaty prawne dają przełożonym potrzebne narzędzia, żeby wykonywać swoje zadania właściwie. Program porusza bardzo aktualne problemy związane także z kryzysem powołania kapłanów i sióstr zakonnych, z eksklaustracją, czyli dłuższą nieobecnością osób duchownych we wspólnocie. Może być to też nieobecność wywołana względami zdrowotnymi – zauważył ks. Szymon Zaniewski, sekretarz prowincjalny Zgromadzenia Zmartwychwstańców.
Ks. Mariusz Mazur Przełożony Prowincjalny Zgromadzenia Zmartwychwstańców zwrócił uwagę, że kryzys wiary, to problem wnętrza człowieka, który dotyka coraz więcej osób również w zgromadzeniach czy wspólnotach. Podkreślił, że w dzisiejszych czasach niełatwo być kapłanem, bo coraz częściej doświadczają oni nagonki słownej, a nawet fizycznej. Dodał, że jeżeli we wspólnotach jest osoba, która zmaga się z kryzysem wiary, warto dać jej czas na rozeznanie dalszej drogi.
Uczestnikami warsztatów są m.in. przełożeni i zarządzający żeńskimi i męskimi zgromadzeniami zakonnymi. Prelekcje i dyskusje odbywać się będą dziś i jutro w Sali Papieskiej, a centralnym punktem każdego dnia będzie Msza św. odprawiana w południe w Kaplicy Matki Bożej. W drugim dniu mowa będzie „O administracji dobrami doczesnymi w instytucjach zakonnych”.
Maria Bareła-Gawenda
Warsztaty prawne jasna Góra 22-23.10.2024
W dniach 22-23.10.2024 roku na Jasnej Górze odbywają się warsztaty prawne organizowane przez Komisję Prawną Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich. Spotkanie rozpoczęło się modlitwą i wprowadzeniem o. Arnolda Chrapkowskiego OSPPE, przewodniczącego Komisji Prawnej. Wskazał, że zasadniczym tematem będzie prawo pracy w dziełach zakonnych, sprawa wydalenia oraz eksklaustracji związanej kwestiami chorobowymi, a także administrowania dobrami kościelnymi. Złożył także podziękowania wszystkim członkom Komisji Prawnej, którzy włączyli się w przygotowanie spotkania.
Cały pierwszy dzień, animowany przez Monikę Zborowską, mec. Kornel Kowalski oraz , którzy omówili szerokie zagadnienie „Prawo pracy w instytutach życia konsekrowanego”. Omówione zostały m.in. formy zatrudnienia, wolontariat, ubezpieczenia społeczne, prawa i obowiązki pracodawcy, prawa i obowiązki pracownika, kontrola trzeźwości i kontrola na obecność środków działających podobnie, czas pracy, urlopy, rozwiązanie stosunku pracy, rozstrzyganie sporów z zakresu prawa pracy.
Drugim tematem była kwestia „Prawny pobyt osób zakonnych poza wspólnotą zakonną”, które omówili ks. Marek Stokłosa SCJ i o. Tomasz Gałkowski OP. Omówione zostały m.in. nieobecność do roku i ponad rok oraz eksklaustracja zwykła i nałożona, przyczyny udzielenia zgody na pobyt poza wspólnotą zakonną oraz eksklaustracji (kryzys powołania i kryzys wiary, przyczyny psychiczne, tzw. „wypalenie” czy też podjęcie leczenia), procedury jakie należy zastosować w tych sytuacjach, w tym jak postąpić w przypadkach pojawienia się problemów zdrowotnych, zwłaszcza psychicznych (czy wymagana jest w takich sytuacjach dokumentacja medyczna, procedury związane z uzyskaniem opinii biegłych).
Zagadnienie to było kontynuowane w drugim dniu spotkania. Ostatnie zagadnienie „Administracja dobrami doczesnymi w instytutach zakonnych” zaprezentują w drugim dniu ks. Arkadiusz Domaszk SDB i mec. Michał Poniatowski. Zagadnienia będą dotyczyły m.in. dobra doczesne indywidualne oraz wspólnoty jako osoby prawnej (zdolność posiadania i zarządzania, konta bankowe, testamenty), odpowiedzialność odszkodowawcza, sprawozdawczość z administracji (rodzaje i sposoby rozliczenia), tryby zawierania umów i strony umowy (m.in. umowa na roboty budowlane, umowa dzierżawy gruntu, umowa najmu lokalu), prowadzenie działalności gospodarczej, księgowość (rozdzielność księgowa wspólnoty a innych podmiotów założonych przez instytutu zakonne).
Spotkanie od strony organizacyjnej związanej z zapisami podjęli o. Piotr Gałdyn OSPPE z ramienia o. Generała Paulinów, a z sekretariatu KWPZM ks. Piotr Ciepłak MS i o. Robert Wawrzeniecki OMI, ekonom KWPZM i dyrektor Forum Współpracy Międzyzakonnej. Za kwestie logistyczno-żywieniowe zapewniała obsługa Jasnej Góry. Oczywiście nie zabrakło także modlitwy w czasie Eucharystii w Kaplicy Cudownego Obrazu, jak i prywatnej poza czasem wykładów i w czasie apeli jasnogórskich.