Jubileuszowe uroczystości w Kodniu mają miejsce już od wczoraj, a ich kulminacją będzie nałożenie nowych koron poświęconych przez papieża Franciszka na cudowny Obraz, 15 sierpnia. Legatem papieskim jest kard. Stanisław Dziwisz, który przybył już wczoraj. Matka Boże Kodeńska cieszy się kultem od XVII stulecia i zwana jest Matką Jedności, gdyż pielgrzymują do niej zarówno katolicy rzymscy, prawosławni i grekokatolicy, Polacy, Litwini, Białorusini i Ukraińcy. U źródeł tego kultu leży „błogosławiona wina” Mikołaja Sapiehy.
Dziś, 14 sierpnia w południe, uroczystą Mszą św. pod przewodnictwem ordynariusza siedleckiego bp. Kazimierza Gurdy rozpocznie się odpust ku czci Wniebowzięcia Najśw. Maryi Panny. Uczestniczyć w nim będą pątnicy, którzy przybędą w pielgrzymkach z terenów diecezji siedleckiej oraz liczni goście z Polski i zagranicy. Po uroczystych nieszporach po południu, wyruszy na miejscową Kalwarię procesja maryjna. Tam o 18-tej będzie sprawowana Msza św. pod przewodnictwem arcybiskupa Lwowa abp. Mieczysława Mokrzyckiego. Śpiewać będą „Poznańskie Słowiki”. Nocne czuwanie będą prowadzili Siewcy Lednicy. Spodziewany jest także liczny udział młodzieży. W nocy z 14 na 15 sierpnia obędzie się Pasterka Maryjna na Kalwarii, którą poprowadzi prowincjał polskiej prowincji oblatów o. Marek Ochlak OMI – a następnie będzie miało miejsce nocne czuwanie u stóp Pani Podlasia
Jutro, 15 sierpnia o 9. 30 w miejscowej bazylice św. Anny przed cudownym obrazem Matki Bożej zostanie odprawiona Eucharystia dla przybyłych współpracowników i przyjaciół oblackich misji ze świata, pod przewodnictwem bp. Radosława Zmitrowicza biskupa pomocniczego diecezji kamienieckiej na Ukrainie. O 11. 30 wyruszy procesja z cudownym obrazem na Kalwarię. Tam, podczas południowej, głównej odpustowej Eucharystii kard. Stanisław Dziwisz, jako legat papieski założy nowe jubileuszowe korony na skronie Matki Bożej i Pana Jezusa. Koronacja Obrazu będzie centralnym elementem uroczystości a zakończą ją nieszpory o 16-tej. Organizatorzy spodziewają się kilkudziesięciu polskich i zagranicznych biskupów i ok. 40-50 tys. uczestników. Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda.
Rok temu 3 sierpnia papież Franciszek pobłogosławił nowe jubileuszowe korony, które teraz zostaną nałożone. Nowe korony mają związek z Ziemią Świętą. W koronie Maryi jest kamień z Groty Bożego Narodzenia w Betlejem, a w koronie Pana Jezusa kamień z Golgoty w Jerozolimie. Do jubileuszowych uroczystości diecezja siedlecka oraz Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej, będący kustoszami kodeńskiego sanktuarium, przygotowują się od roku. 8 września 2022 rozpoczęła się 9-miesieczna nowenna, obchodzona we wszystkich parafiach diecezji siedleckiej. 1 stycznia br. Stolica Apostolska udzieliła sanktuarium w Kodniu prawa do udzielania odpustu zupełnego, z okazji zbliżającego się jubileuszu. W maju br. zostały przygotowane specjalne, aktualne materiały poświęcone historii sanktuarium, obrazu Matki Bożej Kodeńskiej i diecezji siedleckiej. Wiosną br. ogłoszony został specjalny konkurs dla dzieci na wizerunek sukienki i korony Matki Bożej. Do sanktuarium przesłano ponad 700 prac. We wrześniu br. w Kodniu odbędzie się sympozjum maryjne, skoncentrowane wokół kultu Matki Bożej Kodeńskiej.
***
Czym dla katolickiej Polski jest Częstochowa, tym dla Podlasia jest Kodeń. To tam, w pięknym zakątku Polski, wśród łąk, pól i lasów, nad Bugiem, przy samej granicy z Białorusią odbiera cześć Matka Boża Kodeńska, Królowa Podlasia – Matka Jedności.
Historia Sanktuarium nierozerwalnie wiąże się z rodem Sapiehów, którzy w Kodniu posiadali swoją siedzibę. Czwarty dziedzic Kodnia – Mikołaj Sapieha zwany Pobożnym, jako dar Bogu za swoje życie w 1629 r. rozpoczyna budowę świątyni pod wezwaniem św. Anny. W trakcie budowy zapada na nieznaną chorobę, której efektem jest paraliż. Postanawia udać się na pielgrzymkę do Rzymu, aby u progów apostolskich prosić o łaskę zdrowia. Przyjmuje go papież Urban VIII i zaprasza na Eucharystię do swojej prywatnej kaplicy na Watykanie, gdzie znajdował się łaskami słynący obraz Matki Bożej Gregoriańskiej, znanej także pod tytułem Matki Bożej z Guadalupe (w Hiszpanii). Monumentalny wizerunek, którego data powstania nie jest znana, przedstawia Maryję w szatach królewskich z Dzieciątkiem Jezus na lewej ręce i berłem w prawicy. Podczas Eucharystii, sprawowanej przez papieża przed obrazem Matki Bożej, Mikołaj Sapieha zostaje uzdrowiony. Prosi zatem Ojca Świętego, aby podarował mu Cudowny Wizerunek.
Kiedy papież odmawia, Mikołaj Sapieha, przekupiwszy papieskiego zakrystianina, wykrada obraz z kaplicy na Watykanie i uciekając przed papieskim pościgiem, dociera z nim 15 września 1631 roku do Kodnia. Za świętokradztwo zostaje z Kościoła ekskomunikowany. Dopiero po kilku latach papież zdejmuje z niego karę ekskomuniki, a obraz pozostaje na stałe w Kodniu. Kodeń szybko staje się miejscem pielgrzymek, dzieją się tutaj cuda. Staraniem Sapiehów obraz Matki Bożej zostaje koronowany koronami papieskimi 15 sierpnia 1723 roku. Jest to trzecia koronacja koronami papieskimi na ziemiach polskich (tylko w sześć lat po koronacji obrazu jasnogórskiego).
W czasach zaborów, w ramach represji po Powstaniu Styczniowym kościół św. Anny w Kodniu zamieniono na cerkiew prawosławną, w związku z czym Obraz musiał udać się na „wygnanie”. Przez 52. lata przebywał na Jasnej Górze. Przypomina o tym ołtarz z obrazem Matki Bożej Kodeńskiej w Jasnogórskim Wieczerniku. Wizerunek Matki Bożej Kodeńskiej powraca w uroczystej pielgrzymce do Kodnia w roku 1927. Od tego samego roku opiekę nad głównym sanktuarium diecezji siedleckiej sprawują Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej.
W roku 1969 kiedy przypadała 150. rocznica powstania diecezji podlaskiej, czyli siedleckie, główne uroczystości odbyły się w Kodniu. Zaproszono na nie Prymasa Polski, kard. Stefana Kardynała Wyszyńskiego i kard. Karola Wojtyłę – Metropolitę Krakowskiego. W 1973 roku Paweł VI nadał świątyni w Kodniu tytuł Bazyliki Mniejszej.
Cztery lata później – w 1977 r. w 50. Rocznicę powrotu obrazu Matki Bożej Kodeńskiej do Kodnia, kard. Karol Wojtyła, który wygłosił kazanie, w którym mówił, że „choć początki powstania obrazu sięgają zachodnich krańców Europy, jest w nim coś, co przemawia do ludzi tej ziemi, co mogło łączyć i faktycznie łączyło wszystkie dzieci Boże: te mówiące po polsku, te mówiące po rusku i te mówiące po litewsku – w jednym Kościele, w jednej owczarni”.
Przyszły papież wspomniał też o „błogosławionej winie” Mikołaja Sapiehy, dzięki któremu obraz tu dotarł. „Starajmy się jeszcze raz zrozumieć ten przedziwny czyn, który stał u początku dziejów Matki Bożej Kodeńskiej. Wedle zwyczajnych ludzkich sposobów rozumienia Mikołaj Sapieha, dziedzic Kodnia, zwany Pobożnym, dopuścił się bardzo niepobożnego czynu. Bez zezwolenia papieża Urbana VIII zabrał obraz z jego kaplicy. Można by powiedzieć: ukradł… Wydaje się jednak, że aby zrozumieć tę błogosławioną winę, trzeba uświadomić sobie, iż ten obraz, zanim został wzięty, był mu w jakiś sposób darowany. Nie przez papieża Urbana VIII. Myślę, że darowała mu go sama Bogarodzica” – wyjaśniał.
Rocznie pielgrzymuje do Kodnia 200 – 300 tys. pielgrzymów.
mp / Kodeń
KAI