Rekonstrukcja wyjątkowej pielgrzymki przed bitwą pod Grunwaldem.
Starostwo powiatowe w Kielcach oraz misjonarze oblaci są organizatorami widowiskowego wydarzenia plenerowego 28 lipca na Świętym Krzyżu, w sercu Gór Świętokrzyskich, o tytule „Opowieść jako żywa… Pielgrzymka Króla Władysława Jagiełły na Święty Krzyż”.
Jagiełło był w sanktuarium wielokrotnie, a źródła historyczne podają, że jako neofita był nim zafascynowany. Pierwsza najsłynniejsza pielgrzymka na Łyścu to bodaj ta, gdy na 28 dni przed wyprawą grunwaldzką król przybył tutaj pieszo ze Słupi. To od tego czasu zaczyna się szczyt świetności klasztoru i rozwój duchowości, którą nazwano „pobożnością świętokrzyską”. Istnieje 10 takich udokumentowanych pobożnych wypraw króla na Łysiec, a w praktyce było ich zapewne więcej. Według legendarnych przekazów Jagiełło miał właśnie tutaj się ochrzcić.
Kronikarz Jan Długosz pisał, że w czerwcu 1410 roku w drodze na wojnę z Krzyżakami Jagiełło zatrzymał się w dzisiejszej Nowej Słupi, skąd wspiął się w górę do klasztoru Świętego Krzyża na Łysej Górze, a tam na klęczkach odprawiał modły i rozdawał jałmużnę.
To będzie wielki powrót Króla Władysława Jagiełły na Święty Krzyż – zapowiada starosta kielecki Tomasz Pleban. – Chorągiew Rycerstwa Ziemi Sandomierskiej po raz czwarty w swojej historii odtworzy dziękczynną pielgrzymkę Króla Władysława Jagiełły po zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem. W widowisku pojawią się postaci, takie jak Zawisza Czarny z Garbowa herbu Sulima, Dobiesław z Oleśnicy, Mszczuj ze Skrzynna, Powała z Taczewa, Krystyn z Ostrowa, Florian z Korytnicy i Jan Farurej z Garbowa – dodaje.
Wydarzenie w niedzielę 28 lipca rozpocznie Msza św. o godz. 12.00 w bazylice na Świętym Krzyżu. Uczestnicy widowiska plenerowego będą świadkami rekonstrukcji historycznej pielgrzymki dziękczynnej po zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem. Król Władysław Jagiełło na koniu, otoczony rycerzami pieszymi i konnymi, wjedzie na błonia okalające Święty Krzyż.
Dopełnieniem inscenizacji będzie m.in. Konny Turniej Rycerski z udziałem rycerstwa z bitwy pod Grunwaldem. Ponadto widzowie zobaczą rekonstrukcję rozbicia i funkcjonowania obozowiska historycznych wojsk królewskich. Przedstawione zostaną prezentacje broni i strojów historycznych, łucznictwo oraz gry i zabawy dla widzów. Odbędą się gonitwy rycerskie do pierścienia i saracena, a także pokaz musztry bojowej wojsk pieszych.
Zostanie przypomniany życiorys i dokonania Zawiszy Czarnego z Garbowa, najsłynniejszego polskiego rycerza. Na błoniach Świętego Krzyża zaprezentowane zostaną także turnieje: walk pieszych, łuczniczy oraz pokazy tańca i muzyki dawnej. Nie zabraknie również kopijniczego turnieju rycerskiego, walk na kopie oraz potyczki bitewnej z czasów wojny z Zakonem Krzyżackim.
Wydarzenie organizują: Starostwo Powiatowe w Kielcach, Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej, Chorągiew Rycerstwa Ziemi Sandomierskiej i Sandomierski Ośrodek Kawaleryjski.
Święty Krzyż to najstarsze polskie sanktuarium. Przechowywane są w nim relikwie Drzewa Krzyża Świętego. Opactwo benedyktyńskie założone zostało z inicjatywy Bolesława Chrobrego w 1006 r. Obecnie opiekę nad nim sprawuje Zgromadzenie Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej.
Trasa z Nowej Słupi, czyli niebieski szlak na szczyt Łysej Góry nazywana jest „Drogą Królewską”. Prawdopodobnie nazwa pochodzi od licznych pielgrzymek królów polskich, zmierzających tędy do relikwii Krzyża Świętego. Szli tędy m.in. Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagiellończyk, Jan Olbracht, Zygmunt Stary wraz z królową Boną, Zygmunt III, Władysław IV, Jan Kazimierz, czy Michał Korybut Wiśniowiecki. Przy wejściu na szlak w Nowej Słupi znajduje się kamienna figura pielgrzyma zwana Emerykiem.