Zebraniu przewodniczy biskup Wiesław Lechowicz, delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. duszpasterstwa polonijnego. Ksiądz Prymas włączył się aktywnie w to spotkanie. W tym ważnym zebraniu uczestniczy, wśród kilkunastu rektorów przybyłych z różnych krajów świata, czterech chrystusowców z przełożonym generalnym ks. Tomaszem Sielickim na czele (ks. A. Glanc – Hiszpania, ks. K. Kozłowski – Węgry, ks. Z. Malczewski – Brazylia).
Do południa odbyło się spotkanie robocze. Po obiedzie była możliwość zwiedzenia historycznej katedry, sanktuarium św. Wojciecha. Później kontynuowaliśmy nasze obrady, na które złożyło się wiele interesujących propozycji.
Drugi dzień spotkania rozpoczyna się Mszą Świętą w katedrze koncelebrowaną pod przewodnictwem Prymasa Polski. W homilii ks. abp Józef Kowalczyk uświadamia nam dziedzictwo religijne i narodowe, które ma swoje źródło w Gnieźnie. Po śniadaniu kontynuujemy zebranie, tym razem w sali obrad Kurii Arcybiskupiej. Do grupy zebranych rektorów PMK pod przewodnictwem ks. bpa Wiesława Lechowicza dołączyli: Ks. Prymas, bp Edward Janiak – przewodniczący Rady KEP ds. migracji i bp Wojciech Polak – sekretarz generalny KEP. Biskup Lechowicz zaproponował, abyśmy kontynuowali studium nad „Dyrektorium duszpasterstwa emigracyjnego Konferencji Episkopatu Polski”. Podczas dyskusji mogliśmy się przekonać jak różnie podchodzimy do tematu „emigrant”. Ponadto różnorodność, jaka występuje na co dzień w naszej posłudze w Kościołach partykularnych ukazuje nam nie tylko wielorakie bogactwo zagadnienia, ale także stwarza pewne trudności nad ujednoliceniem pojęć po to, aby wspomniany dokument stał się zrozumiałym tak dla duszpasterzy polonijnych, jak też by nie wchodził w kompetencje właściwych pasterzy odpowiedzialnych w swoich Kościołach partykularnych za duszpasterstwo ludzi w drodze, w tym naszych rodaków i ich potomków, wśród których prowadzimy posługę.
W trakcie naszych debat odwiedził nas starosta powiatu Gniezna. W słowie skierowanym do zebranych nawiązał do źródła religijnego, jak i państwowego, jakim dla wszystkich Polaków jest Gniezno. Zapoznał nas z przygotowywanym projektem zorganizowania w Gnieźnie Muzeum Polonii. Myśl powstania takiej jednostki ma swoją argumentację, że właśnie Gniezno jest kolebką naszego życia narodowego oraz chrześcijańskiego. To właśnie tutaj, Polonusi żyjący poza granicami kraju, powinni w niedalekiej przyszłości kierować różne pamiątki związane ze swoim dorobkiem, czy też by w takim szczególnym miejscu, gromadzono różne dowody świadczące o wpływie Polonii na różnorodny rozwój krajów jej zamieszkania i prowadzenia działalności zawodowej, kulturalnej, religijnej czy społecznej. W dalszej części zebrania dyskutowaliśmy nad propozycją organizacji światowej pielgrzymki duszpasterzy Polonii do Rzymu w dniach 21-24 października 2013 r.
W południe udaliśmy się do auli Wyższego Seminarium Prymasowskiego, gdzie odbyła się prezentacja księgi jubileuszowej z okazji 50-lecia kapłaństwa Prymas Polski ks. abpa Józefa Kowalczyka, Prymasa Polski oraz 20-lecia reorganizacji życia administracyjnego Kościoła katolickiego w Polsce. Spotkanie zakończyło się obiadem, w którym uczestniczyli hierarchowie Kościoła oraz rektorzy PMK.
Wieczorem 28 kwietnia, jako uczestnicy tego spotkania, włączymy się w charakterze pielgrzymów przybyłych z różnych stron świata w uroczystości religijne związane z odpustem ku czci św. Wojciecha, patrona Polski. Natomiast w niedzielę uczestniczyć będziemy w sumie odpustowej i jubileuszowej sprawowanej pod przewodnictwem Prymasa Polski, z homilią kardynała Stanisława Dziwisza. Podczas tej Eucharystii wręczone zostaną krzyże misyjne kapłanom wyjeżdżającym do pracy za granica. W tej grupie jest chrystusowiec – ks. Krzysztof Janicki, który został skierowany do posługi wśród Polonii w USA.
Na podsumowanie tego spotkania przyjdzie jeszcze czas. Opisałem w skrócie telegraficznym to wydarzenie, w którym miałem zaszczyt uczestniczyć. Inicjatywa Prymasa Polski była nawiązaniem do szczególnej pasterskiej i historycznej roli, jaką spełnia każdorazowy Prymas Polski, jako duchowy opiekun Polonii. Jestem przekonany, że odpowiedzialni za koordynację duszpasterstwa polonijnego w różnych krajach świata wyjeżdżać będziemy z Gniezna ubogaceni tym ważnym spotkaniem. Czcigodny Gospodarz ujął nas wszystkich swoją bezpośredniością, gościnnością i nadzwyczajną serdecznością. Co jednak nie znaczy, że w trakcie spotkania nie zabrakło przejawów Jego pasterskiego zatroskania o liczną Polonię świata i zorganizowane przez Kościół dla niej specyficznego duszpasterstwa po to – jak mawiał Prymas Polski kard. August Hlond – „aby na obczyźnie nie zaginął żaden nasz rodak”! Wobec ks. bpa Wiesława Lechowicza odpowiedzialnego z ramienia KEP za duszpasterstwo polonijne wyrażamy naszą wdzięczność za koordynację tego spotkania i okazywane nam zatroskanie, zrozumienie i otwartość.
Ks. Zdzisław Malczewski TChr
Gniezno, 28 kwietnia 2012 r.