Stopniowanie relikwii

Kiedy 2 lata temu, w grudniu 2017 r. ukazała się Instrukcja Stolicy Apostolskiej „Relikwie w Kościele: Autentyczność i konserwacja”, przedstawiając ją na łamach naszego zakonnego biuletynu (Biuletyn Tygodniowy CIZ, nr 50-51/2017 (459-60), s. 10-11), napisałem, że dokument nie klasyfikuje relikwii na pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia, ale mówi, już we wstępie, o relikwiach znacznych i nieznacznych. Relikwiami znacznymi – precyzuje dokument – są „ciała Błogosławionych czy Świętych, lub też większe ich części, jak również cała zawartość urny z ich prochami zachowanymi po kremacji”. Z kolei za relikwie nieznaczne uważa się „małe fragmenty ciała Błogosławionych i Świętych, a także przedmioty, które były w kontakcie bezpośrednim z nimi [tj. ze Świętymi czy Błogosławionymi].

Fakt, że dokument, po odejściu tradycyjnego, potrójnego stopniowania relikwii nie wspomina w ogóle o relikwiach trzeciego stopnia, tj. o przedmiotach, najczęściej o materiale, który uważany jest za relikwię po dotknięciu nim autentycznych relikwii znacznych lub nieznacznych, bardzo zaniepokoił postulatorów, którzy takież relikwie trzeciego stopnia najczęściej rozprowadzają wśród wiernych, przyklejając cząstki materiału do obrazków. Sam otrzymałem w związku z tą sprawą wiele pytań od postulatorów i w konsekwencji podzieliłem się moim niepokojem w Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych.

Odpowiedź, nader klarowną i uspokajającą otrzymaliśmy podczas wiosennego spotkania Kolegium Postulatorów w Rzymie, dokładnie 20 maja 2019 r. Konferencję pt. „Relikwie Świętych i Błogosławionych” wygłosił ks. prałat Robert J. Sarno z Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Przekazał też w wydruku komputerowym jej prospekt. Po przedłożeniu czym są relikwie znaczne, w odniesieniu do naszej kwestii podkreślił (na str. 4): „Relikwie zaś nieznaczne, normalnie umieszczone w zaszklonych kapsułkach, dzielimy na: a) pierwszej klasy: małe fragmenty ciała, włosów, krwi, itd.; b) drugiej klasy: przedmioty, które były w bezpośrednim kontakcie z ciałem, np. odzież, itp.; c) trzeciej klasy (nie wspominane przez Instrukcję): przedmioty, które były w bezpośrednim kontakcie z rzeczami, które wcześniej były w takowym bezpośrednim kontakcie z ciałem, np. materiał potarty o grób (którego cząstki często umieszczane są na obrazkach nie tylko osób wyniesionych na ołtarze ale i kandydatów; nie są to relikwie w dosłownym tego słowa znaczeniu)”. 

Niechaj to doprecyzowanie uspokoi wszystkich, nie tylko postulatorów, ale także czcicieli Świętych i Błogosławionych, którzy w swym do nich nabożeństwie posługują się ich obrazkami z „relikwijką” trzeciego stopnia (tak bowiem relikwie te są one często nazywane), czy też wypraszają dar beatyfikacji dla kandydatów na ołtarze – służebnic i sług Bożych, których obrazki z materiałem potartym o ich doczesne szczątki udostępniają postulatorzy.

o. Szczepan T. Praśkiewicz OCD