W dniach 26-28. stycznia br. w Częstochowie odbyła się sesja dla sióstr katechetek pod tytułem Tożsamość katechety i katechizowanego zorganizowana przez Sekcję Katechetyczną działającą w ramach Komisji ds. Wychowania i Nauczania przy Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych.
Weekendowa sesja formacyjna zgromadziła ok. sto sióstr z różnych rodzin zakonnych z całej Polski. Jedna siostra przyjechała na sesję z Białorusi. Bogactwo i różnorodność charyzmatów reprezentowanych przez uczestniczki spotkała się ze wspólnym doświadczeniem pełnienia posługi katechetycznej.
Co to znaczy być katechetką jako osoba konsekrowana? Co to znaczy być osobą konsekrowaną powołaną przez Boga i posłaną przez Kościół do głoszenia Chrystusa w katechezie? I wreszcie: co to oznacza dla relacji osoby konsekrowanej – katechetki do katechizowanego? Pytania te otwierają przestrzeń refleksji nad istotą powołania do bycia katechetką jako osoba konsekrowana. Do eksplorowania tej przestrzeni zaproszeni zostali prelegenci, którzy w różnych aspektach naświetlali postawiony problem.
S. Anna Maria Pudełko AP, psychopedagog powołania, w swoim wykładzie podjęła temat Tożsamość ludzka i duchowa osoby konsekrowanej w aspekcie powołania do bycia kobietą i katechetką. Po przedstawieniu źródeł tożsamości ludzkiej s. A. Pudełko zaprosiła słuchaczki do refleksji nad ich powołaniem. „Jestem kobietą”, „jestem chrześcijanką”, „jestem konsekrowana”, „jestem dziedziczką charyzmatu” – to kolejne odsłony tej tajemnicy, którą przybliżała prelegentka, inspirując jednocześnie siostry do własnych poszukiwań i dopowiedzeń. Ostatecznie osoba konsekrowana, zdaniem s. A. Pudełko, ma być specjalistką od bliskości z Bogiem, dlatego głównym zadaniem siostry katechetki nie jest przekaz wiedzy, ale dzielenie się żywym Bogiem, dawaniem innym Jezusa, stwarzaniem warunków przyjaźni z Nim.
Następnym wystąpieniem była konferencja ks. bpa Jacka Kicińskiego, którą zatytułował Kim jesteśmy? Troska o pogłębienie tożsamości katechety jako osoby konsekrowanej drogą do umacniania wiary katechizowanego. Ksiądz Biskup zwrócił uwagę na trzy zasadnicze wymiary: świadomość powołania do bycia Oblubienicą Chrystusa, sposób realizacji powołania oraz posłanie do katechizowanych. Misja siostry katechetki zaczyna się w więzi z Jezusem, w uczestniczeniu w Jego życiu, w zasłuchaniu w Jego Słowo. Bo – jak zauważył ks. bp. Kiciński – słuchanie Boga prowadzi nas do słuchania człowieka. Sposobem realizacji tego zadania jest, zdaniem Księdza Biskupa, potrójne proroctwo: czuwania, radykalizmu rad ewangelicznych oraz spotkania. Przekazywanie wiary młodemu pokoleniu przez osobę konsekrowaną, która pełni posługę katechetyczną, polega przede wszystkim na byciu znakiem obecności Boga, znakiem czytelnym, widocznym i jednoznacznym. Ks. bp. Kiciński mocno podkreślił wagę duszpasterstwa obecności, w którym naczelną zasadą jest, „by mieć czas dla człowieka”.
Do tworzonego przez prelegentów kształtu tożsamości katechety jako osoby konsekrowanej dołączył także wykład br. Tadeusza Rucińskiego FSC pt. Autorytet katechety. W ciekawy sposób br. Ruciński opisał dominującą dzisiaj kulturę braku autorytetu, której źródłem jest antypedagogika. To ona kształtuje świat antywartości i występuje przeciwko autorytetowi Kościoła, rodziny i szkoły. Jednak, jak zaznaczył br. Ruciński, młody człowiek ma głęboko wpisaną w siebie tęsknotę za mistrzem, dlatego to osoba konsekrowana – katechetka, jest odpowiedzialna za to, by pociągnąć go w świat wartości. Wykładowca podkreślił, że siostra katechetka ma autorytet dany (przez Kościół), ale także zadany. Aby to swoim życiem i posługą zrealizować trzeba, zdaniem prelegenta, odpowiedzieć sobie na trzy pytania: kim jestem i kogo reprezentuję (z jaką wiarą), kim wy jesteście (w co jesteście uwikłani, czego się boicie, od czego cierpicie), co mam przekazać z otrzymanego dziedzictwa, żeby to pozwoliło wam się wyzwolić? Br. Ruciński wyróżnił następujące cechy autorytetu: powaga, stałość, rozwaga i odwaga.
Ostatnim wykładem było wystąpienie O. Borysa Jacka Soińskiego OFM na temat Tożsamość katechety (siostry zakonnej) a kryzysy psychospołeczne katechizowanych. O. Soiński wyróżnił dwa źródła tożsamości katechety. Pierwszym jest powołanie od Boga, drugim – uczniowie. W pierwszym aspekcie katecheta – osoba konsekrowana to człowiek wybrany przez Boga i posłany przez wspólnotę Kościoła. W drugim – katecheta to ktoś, kto „staje się” w relacji z uczniem. Według o. Soińskiego, relacja wychowawcza buduje tożsamość katechety, ponieważ „spotkanie to wydarzenie” (ks. J. Tischner). Konfrontacja z kimś drugim odsłania prawdę o mnie samym. Spotkanie z innością jest zawsze twórcze. Lecz, aby relacja wychowawcza właściwie kształtowała tożsamość katechety i ucznia, trzeba, zdaniem o. Soińskiego, zrealizować trzy warunki: akceptacja wychowanka, szczerość wobec niego oraz przyjęcie osobistej odpowiedzialności. Wykładowca omówił także szczegółowo występujące współcześnie kryzysy psychospołeczne katechizowanych związane z rozwojem osobowym dzieci i młodzieży, a także te, które mają swoje źródło w uwarunkowaniach kulturowych. Zwieńczeniem całości było zarysowanie prób pomocy wychowankom, którzy przeżywają trudności i kryzysy wieku dziecięcego i młodzieńczego.
W programie sesji było także miejsce na wspólną modlitwę: Eucharystię, Liturgię Godzin, a także możliwość udziału w Apelu Jasnogórskim. Do stworzenia klimatu wspólnoty przyczyniły się również zajęcia warsztatowe w grupach. Każda z osób uczestniczących mogła wybrać sobie zajęcia z tańca religijnego, tworzenia kartek świątecznych i różańców oraz zdobienia świec.
Tematyka poruszana w wykładach prowokowała do dyskusji. Inspirowała do przemyśleń. Była gęsta słowem ważnym, głębokim, koniecznym. Usłyszanemu słowu towarzyszyło więc spotkanie osób, w którym każdy mógł się ubogacić, umocnić i podzielić radością. Z całą pewnością można zatem powiedzieć za cytowanym już ks. J. Tischnerem, że to spotkanie było wydarzeniem.
S. Ksenia Kalemba SAPU
