Środula istniała już w 1645 r. jako osada karczmarska leżąca przy bocznej drodze biegnącej lewym brzegiem rzeki Przemszy z Będzina do Mysłowic. Oprócz karczmy posiadała dwie chałupy. Później wzniesiono tu folwark, który przetrwał do 1880 r.
W drugiej połowie XIX w. osada była własnością Gwarectwa Von Kramsta. Rozkwit nastąpił wraz rozwojem przemysłu. Wierni przynależeli wówczas do Parafii w Zagórzu.
W 1908 r. Środula została podzielona pod względem przynależności wiernych do parafii – część przynależała do Zagórza, a część tj. ul Okrzei do Nowego Sielca. W tym czasie Środula liczyła 6 tys. osób i już wtedy podejmowano starania w Kurii Częstochowskiej dotyczące utworzenia Parafii na Środuli. Wojna jednak odroczyła te starania.
Pod koniec 1942 r. powstało na Środuli Getto Żydowskie. Mieszkańców przesiedlono do centrum, a w ich miejsce osiedlono Żydów. Po zlikwidowaniu Getta wrócili wcześniejsi właściciele, a po wojnie osiedlili się nowi mieszkańcy. Dlatego też, ze względu na wzrastającą ilość mieszkańców ponownie podjęto starania o powstanie Parafii na Środuli.
Dopiero 7 maja 1957 r. Biskup Częstochowski Zdzisław Goliński podpisał dekret powstania Parafii pw. Podwyższenia Świętego Krzyża, który wszedł w życie 1 lipca 1957 r.
Za: www.scj.pl