Ze względu na deszczową pogodę suma odpustowa była celebrowana w bayzlice mniejszej. Przewodniczył jej i wygłosił homilię Pasterz Kościoła Włocławskiego Biskup Wiesław Mering.
Na początku Mszy świętej słowa powitania skierował do zebranych pątników w bazylice świętokrzyskiej ojciec superior Marian Puchała OMI: Patrząc na Krzyż – uczmy się miłości” – to hasło przyświecające tegorocznym uroczystościom odpustowym, które wczoraj rozpoczęliśmy. Słowa te wypowiedział Ojciec św. Jan Paweł II, prawie 30 lat temu, tu w pobliskim Masłowie, na lotnisku, gdy odwiedzał naszą Ojczyznę w 1991 roku. Już wówczas apelował: „brońcie Krzyża, brońcie wartości chrześcijańskich, brońcie chrześcijańskiej rodziny, uczcie się wolności”. Pamiętając nauczanie Proroka naszych czasów, świętego Papieża, módlmy się w te dni odpustowe o miłość, zgodę i jedność w rodzinach, w ojczyźnie naszej, byśmy w sposób wolny i dojrzały umieli przyjąć krzyż, zaakceptować go w naszym życiu i uczyć się zwyciężać. Naszej modlitwie przewodniczy Jego Ekscelencja Biskup włocławski Wiesław Mering, którego bardzo serdecznie witamy (…)
Przed rozpoczęciem uroczystej sumy odpustowej na placu przed bazyliką pielgrzymi mogli zobaczyć zrekonstruowane papa mobile, którym św. Jan Paweł II podróżował 40 lat temu podczas swojej pierwszej pielgrzymki do Polski w 1979 roku.
Liturgię sumy odpustowej uświetnił Chór „Masłowianie” z Masłowa pod dyrekcją pana Michała Kopcia oraz Młodzieżowa Orkiestra Dęta OSP z Bodzentyna pod dyrekcją pana Jerzego Łapińskiego.
Czynny udział w przeżywanie liturgii wzięli samorządowcy – Burmistrz Miasta i Gminy Nowa Słupia pan Andrzej Gąsior oraz Wójt Gminy Bieliny pan Sławomir Kopacz. Także nasi wypróbowani Przyjaciele i Dobrodzieje czynnie brali udział w liturgii czytając wezwania modlitwy wiernych i przynosząc dary ołtarza. Nie zabrakło także Rycerzy Kolumba, którzy od lat są obecni na uroczystościach w świętokrzyskim sanktuarium.
Biskup Wiesław Mering w słowie skierowanym do licznie zebranych pątników przypomniał m.in. o wielkiej roli i znaczeniu świętokrzyskiego sanktuarium, w którym od wieków przechowywane są relikwie Drzewa Krzyża Świętego: Jesteście Siostry i Bracia miejscowi i może nawet nie zdajecie sobie sprawy jaką czcią darzą ludzie to sanktuarium. Jak ogromną wagę ma sanktuarium Świętego Krzyża. Jakimś dowodem na prawdziwość słów, które wypowiadam jest fakt, że cały region, województwo nazywa się świętokrzyskie. To stąd, z tego małego znaku relikwii z ich sławy, znaczenia bezpośredniej styczności z krzyżem naszego Pana Jezusa Chrystusa (…) każdy dorosły człowiek prędzej czy później w swoim życiu musi otrzeć się o krzyż. Krzyż, który z jednej strony jest symbolem męki i cierpienia Chrystusa a z drugiej strony jest czymś o wiele większym, bo jest bezwątpienia zwycięstwem Jezusa (…) Na krzyżu zwyciężyło życie. Jezus pokazał, że jest Panem życia i śmierci. I Jego historia jest historią życia a nie śmierci. I pokazał, że do zmartwychwstania, do zwycięstwa człowiek musi iść przez cierpienie.
W dalszej części swej homilii hierarcha nawiązując do ostatnich aktów profanacji jakie miały miejsce w Polsce pytał wiernych: Jak my reagujemy na te wszystkie zniewagi, których jest w tej chwili tak wiele, my tutaj w naszym kraju w Polsce, która przecież zaistniała na mapie Europy? Nasi goście na uroczystościach 1 września: Prezydent Niemiec odwoływał się do Krzyża na Placu Zwycięstwa a Wiceprezydent Stanów Zjednoczonych mówił, że o Bogu zapomnieliśmy, bez Boga chcemy budować swoje życie. Jak reagujemy na zniewagi, podnoszone ręce, na te niszczone kapliczki, profanowane sakramenty, upokorzony obraz Matki Bożej Częstochowskiej? Czy się nie przyzwyczailiśmy już do tego stopnia, że to nie wywiera na nas wrażenia! Nie mamy odwagi protestować! Popatrzmy na Muzułmanów, niech by ktoś spróbował ze świętymi dla nich znakami albo Żydów ze świętymi dla nich znakami postąpić tak jak postępują ze świętymi znakami chrześcijan. Udajemy, że nas to nie dotyczy, że nic nie możemy zrobić. Możemy zrobić bardzo wiele. I nie myślę tylko o modlitwie chociaż i ona jest szalenie potrzebna. Ale właśnie swoją postawą swoim wyrażeniem i uzewnętrznieniem sprzeciwu, swoim protestem, swoim potępieniem powinniśmy w takim wypadku zareagować – zachęcał biskup Wiesław.
Podczas uroczystej sumy inaugurującej Tygodniowy Odpust ku czci Podwyższenia Drzewa Krzyża Świętego obecne były Poczty Sztandarowe: Kompania Honorowa Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych z Kielc, Związek Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych z Nowej Słupi, SP JP II z Bielin, AK Ziemi Koneckiej pod dowództwem mjr. Janusza Stępnia oraz Świętokrzyski Batalion Polskich Drużyn Strzeleckich im. Czwartaków pod dowództwem pułk. Jarosława Chrobota.
Swoją obecnością dzisiejszą uroczystość odpustową uświetniły dzieci i młodzież oraz dorośli w strojach ludowych z Gminy Bieliny: Koło Małych Gosposi z Huty Podłysicy, Koło Gospodyń Wiejskich z Huty Podłysicy. Nie zabrakło także przedstawicieli Miasta i Gminy Nowa Słupia: „Chełmowianek” i „Modrzewianek”.
Wśród pątników dzisiejszych uroczystości obecny był m.in. pan Dariusz Skiba – Burmistrz Miasta i Gminy Bodzentyn, st. bryg. Robert Sabat, Zastępca Wojewódzkiego Komendanta Państwowej Straży Pożarnej w Kielcach oraz Ppłk. Marcin Komarowski z CPdMZ z Kielc.
Pasterz Kościoła Włocławskiego biskup Wiesław Mering po modlitwie po Komunii świętej pobłogosławił i poświęcił pasyjkę Chrystusa oraz tablicę upamiętniającą pierwsze miejsce zamieszkania naszych rodaków, którzy zostali przesiedleni do Wierszyny na Syberii. Tablica została ufundowana przez Muzeum Samochodu JP2 rodziny państwa Adamczaków z Kielc a wykonana przez rodzinę państwa Papaj, właścicieli firmy Metal – Kolor ze Starachowic.