Czym jest starość i związana z nią często samotność, lęk, ale też cierpienie? Jak ją przeżywać i czy może być pięknym czasem naszego życia? Co na ten temat mówi Pismo święte i nauczanie Kościoła oraz znani święci? Myśli i refleksje o tej porze życia znajdziemy w najnowszej książce sercanina, ks. Józefa Gawła.
Już w słowie na powitanie Czytelników autor przyznaje, że zebrał w książce rozważania o wieku sędziwym także dla siebie, bowiem sam przeżywa jesień życia. Przywołuje najważniejsze fragmenty Starego i Nowego Testamentu dotyczące wieku sędziwego i te, które ukazują historie i mądrość ludzi starych. Przypomina wypowiedzi papieży, świętych, duchownych i zwykłych ludzi na temat starości. Podkreśla, że Kościół od czasu pontyfikatu Jana Pawła II zwrócił szczególną uwagę na osoby schorowane, dotknięte kalectwem i będące w podeszłym wieku. Ma to oddźwięk nie tylko w encyklikach, listach apostolskich, adhortacjach, czy homiliach wygłoszonych podczas różnych uroczystości lub pielgrzymek, ale przede wszystkim w samym postępowaniu papieża Polaka, który mimo choroby i cierpienia był aktywny niemal do śmierci, a jego postawa w okresie starości wywarła ogromny wpływ na wizerunek człowieka posuniętego w latach. Autor chętnie cytuje jego krótkie wypowiedzi, podkreślające, że starzenie się nie jest czym negatywnym, lecz powołaniem, na które trzeba umieć odpowiedzieć oraz czasem Bożego błogosławieństwa.
Wiele uwagi osobom starszym poświęcił również papież Benedykt XVI, a jego wypowiedzi, w tym słynne słowa, że „pięknie jest być starszym”, również znalazły się w publikacji.
Nie brakuje także na kartach książki głosu obecnego papieża Franciszka, który sam utożsamia się z osobami starszymi, dostrzegając w tradycji Kościoła „bagaż mądrości, która zawsze umacniała kulturę bycia blisko osób starszych, gotowość do pełnego miłości i solidarnego towarzyszenia w schyłkowym okresie życia”. Dla niego samego emerytura nie jest czasem, by „wyciągnąć wiosła na pokład” i „usunąć się na bok, porzucając stery łodzi”, ale „porą, w której należy wciąż przynosić owoce”. Nic dziwnego, że papież Franciszek dostrzega osoby starsze, dziadków i babcie, ich rolę w rodzinie a nawet podkreśla ich potencjał w Kościele i w społeczeństwie. Na dowód tego powołał Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych i wygłosił cykl katechez poświęconych osobom starszym podczas środowych audiencji generalnych.
Ks. Gaweł, zamieszczając w książce przemyślenia wielu różnych osób o starości, wybrał głównie te, które ukazują pozytywną stronę „trzeciego wieku”. Szczególnie przemawia do mnie krótkie zdanie ze strony 129, mianowicie, że „starość nie odbiera wszystkiego i nie jest chorobą”. I kolejne zdanie, nieco dalej: „Dla ludzi wierzących w Boga starość jest czasem nadziei i okresem przygotowania się do pełni życia z Bogiem”. Na każdej stronie omawianej publikacji widoczna jest owa nadzieja. Co więcej, to nie tylko młodzi, ale również starsze osoby są nadzieją Kościoła.
Książkę serdecznie polecam i młodym i starszym, a wśród nich osobom duchownym, bowiem niepokoje, choroby i cierpienie nie są przypisane wyłącznie do podeszłego wieku. Na pewno każdy znajdzie dla siebie jakąś mądrość, wnoszącą otuchę w serce, kiedy przychodzi moment zmierzenia się na poszczególnych etapach życia z problemami różnej natury, a wśród nich obawami o swoją starość. Poza tym, kiedy szukamy dla kogoś w podeszłym wieku jakiegoś prezentu, książka może okazać się trafionym podarunkiem nie tylko na jeden, ale na 365 dni w roku.
Ks. Andrzej Sawulski SCJ
Ks. Józef Gaweł SCJ, „365 myśli i refleksji dla osób starszych”. Kraków, Wydawnictwo SPES, str. 330.