W niedzielę 16 września o godz. 17:00 odbędzie się uroczystość konsekracji kościoła w Rakowicach połączona z jubileuszem 70-lecia parafii. Pijarski kościół i parafia w Krakowie-Rakowicach wzięły początek od… szkoły. Oto ich historia.
Pijarzy przybyli do “Rakowic pod Krakowem” w celu stworzenia lepszych warunków dla prowadzonego w centrum Krakowa (ul. Pijarska 2) Prywatnego Gimnazjum Realnego im. Ks. Stanisława Konarskiego. Z inicjatywy prowincjała o. Jana Borrela zakupili tu w 1910 roku od Honoraty z Rozmanitów Jachimskiej majątek dworski, nazywany też niekiedy folwarkiem, na który składały się: dworek, zabudowania gospodarcze, fabryka cykorii, park, staw, sad, pola uprawne, pastwiska i łąki. Za sadem, na skraju łąk, ze środków z Kurii Generalnej zakonu zbudowali w latach 1911-1913 okazały budynek Zakładu Naukowo Wychowawczego (gimnazjum oraz liceum), a na miejscu hali fabrycznej, na przedłużeniu domu mieszkalnego folwarku – kaplicę dla konwiktorów (uczniów zamieszkujących w internacie, konwikcie). Decyzję o budowie kaplicy podjął rektor krakowskiej wspólnoty Hiszpan o. Antonio Bartolome Barranecche, a autorem projektu kaplicy był Jan Sas-Zubrzycki. Do kaplicy, którą w lipcu 1911 roku poświęcił bp Anatol Nowak, sufragan kardynała Puzyny na Msze święte i nabożeństwa zaczęli przychodzić także mieszkańcy Rakowic, mający dość daleko do kościoła parafialnego (św. Mikołaja przy ul. Kopernika).
W okresie międzywojennym podejmowane były zabiegi o utworzenie parafii w Rakowicach ze strony diecezji krakowskiej. Powstał Komitet Budowy kościoła i obiektów parafialnych pod protektoratem Księcia Metropolity Abpa Adama Stefana Sapiehy. Przedsięwzięcie to uniemożliwił wybuch wojny w 1939 roku. Bezpośrednio po jej zakończeniu warunki polityczne nie sprzyjały powstaniu nowej parafii. Wyjściem z sytuacji było ustanowienie przez kard. Sapiehę w listopadzie 1948 roku parafii w Rakowicach i powierzenie w niej duszpasterstwa pijarom. Jej wezwanie „Najświętsze Imię Maryi” pochodzi z duchowości św. Józefa Kalasancjusza. Pierwszym proboszczem został o. Roman Stawinoga, a pijarzy, na potrzeby duszpasterstwa, ofiarowali szkolną kaplicę, następnie – wraz z parafianami – do tej pory, ze względu na zmieniającą się ilość parafian, podejmowali jej odpowiednie adaptacje.
Rakowice po II wojnie światowej stały się częścią Krakowa. Do miasta przyłączyli je Niemcy w 1941 roku. Gwałtowny wzrost liczby mieszkańców parafii nastąpił na początku lat sześćdziesiątych XX wieku, a związany był z budową bloków na osiedlach Ugorek, Wieczysta, Olsza i Akacjowa. Jednak nadal na budowę nowego kościoła nie pozwalały władze komunistyczne. W tej sytuacji, pod pozorem remontu kaplicy, na co po wielkim trudzie zyskano zgodę w 1964 roku, parafianie rozpoczęli jej stopniowe powiększanie. Pierwotna kaplica mieściła się w obrębie widocznych obecnie we wnętrzu dwu rzędów kolumn, które wraz z żelbetowymi przyporami i wieńcem na górze zostały odlane w wyciętych w ceglanych ścianach przestrzeniach. Miało to być, zgodnie z uzasadnieniem do pozwolenia, wzmocnienie zagrożonych pękaniem ścian. Następnie ściany te zostały wyburzone i zastąpione murami ustawionymi między przyporami. Tak powstały obecne nawy boczne. Podwyższenie kaplicy nastąpiło przez zbudowanie obecnego stropodachu i wyburzenie starego, drewnianego stropu. Ostatnim etapem powiększania bryły świątyni w latach 1968-71 była budowa jej podwyższonej części nad ołtarzem. Powstała kosztem budynku obecnego seminarium, który częściowo został wyburzony. Dziękczynieniem wobec Pana Boga i ludzi za pomyślność tych prac było przybycie i poświęcenie powiększonego – ale jeszcze w surowym stanie – kościoła, przez Metropolitę Krakowskiego Kard. Karola Wojtyłę 20 VI 1971 roku. Wydarzenie to było okazją do wygłoszenia przez Ks. Kardynała utrwalonej drukiem refleksji na temat trudności ustanawiania nowych parafii i budowy kościołów w tamtym czasie.
Podczas wizytacji duszpasterskiej parafii w listopadzie i grudniu 1971 roku Ks. Kardynał Wojtyła polecił pijarom podzielenie parafii, gdyż liczyła prawie 30 tysięcy mieszkańców, i budowę nowego kościoła w rejonie Osiedla Ugorek-Wieczysta, gdzie pijarzy od 1953 roku prowadzili duszpasterstwo w kaplicy sióstr służebniczek. Z tego powodu odstąpiono od planów budowy kościoła w parku między tutejszym kościołem a gmachem szkolnym będącym wówczas w użytkowaniu wojska po zabraniu go pijarom przez władze komunistyczne w 1952 roku. Podjęte starania u władz o pozwolenie na budowę kościoła na Wieczystej zakończyły się sukcesem w 1981 roku. Wkrótce przystąpiono do budowy kościoła. Na jego lokalizację wykorzystano łąki zakonne i dokupione do nich (z darowizn i zakupu) sąsiednie działki. Akt erygujący nową parafię pw. Matki Bożej Ostrobramskiej wydał kard. Franciszek Macharski 4 sierpnia 1983 roku; 19 września 1985 roku poświęcił budynek duszpasterski z dużą kaplicą, dom zakonny i fundamenty kościoła; 6 września 2008 roku odbyła się konsekracja kościoła. Nowa parafia i jej duża świątynia przejęły większą część terenu i mieszkańców „parafii matki”, a w tutejszym kościele można było rozpocząć przebudowę wnętrza zagospodarowując część miejsc przeznaczonych przedtem dla wiernych na powiększenie prezbiterium.
Także od 2015 roku, dzięki zgromadzonym wcześniej funduszom i dalszej ofiarności parafian, dokonana została przebudowa przedsionka, by pod chórem wstawić zamykane konfesjonały. W bocznych nawach zwiększona została liczba miejsc siedzących przez dostawienie nowych ławek. Wystrój przedniej ściany prezbiterium z 1977 roku według koncepcji inż. Macieja Bejcy jako otwarta księga z krzyżem, został ubogacony, podobnie jak całe wnętrze świątyni, przez projekt i prace artysty malarza i plastyka mgr Małgorzatę Toborowicz i jej zespół w składzie: Magdalena Toborowicz-Kuranda, Dominika Szczałba, Paweł Kuranda i Jakub Toborowicz, przy konsultacji teologicznej ks. dra S. Mieszczaka SCJ. Wykonanie tych prac, nowy wystrój wnętrza oraz jubileusz 70-lecia istnienia parafii pozwalają nam godnie przeżywać uroczystość konsekracji świątyni.
o. Jan Taff SP
Więcej na: www.pijarzy.pl
