Papież Franciszek ogłosił Rok Miłosierdzia, który właśnie się rozpoczął i przez najbliższe miesiące będzie nas inspirować do głoszenia oraz praktykowania dzieł miłosierdzia w naszym życiu i w duszpasterstwie. Jako Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego, po raz pierwszy w naszej historii, podjęliśmy próbę opisania rzeczywistości apostolstwa społeczno-charytatywnego w poszczególnych prowincjach i regiach SAC.
Przełożony Generalny SAC, ks. Jacob Nampudakam, zainspirował w 2010 roku generalny sekretariat do spraw apostolstwa do studiowania dzieł apostolstwa społeczno-charytatywnego. Praca ta została wykonana przez zespół kierowany przez ks. Martina Manusa SAC podczas spotkań w Rzymie i kilku wizyt studyjnych. Odbyły się też cykle warsztatów dla pallotynów i ich świeckich współpracowników zaangażowanych w apostolat społeczno-charytatywne. Miały one miejsce w Rzymie w 2012 i 2015 roku, gromadząc współbraci zaangażowanych w różne dzieła miłosierdzia.
Doświadczenia prac społeczno-charytatywnych zostały przybliżone podczas spotkań studyjnych w Polsce w 2011 roku, w Stanach Zjednoczonych w 2013 roku i w Indiach w 2014 roku. W roku 2016 wizyta studyjna odbędzie się w Niemczech, koncentrując się szczególnie na dziełach charytatywnych na rzecz uchodźców. Na koniec kadencji sekretariatu generalnego ds. apostolstwa powstanie w języku angielskim pierwsza w historii SAC publikacja dotycząca apostolstwa społeczno-charytatywnego. Będzie to cenne źródło informacji dla wszystkich, którzy chcieliby studiować ten temat, zarówno w dziejach Pallotynów, jak i w obecnej rzeczywistości różnych kontynentów i kultur. Mam nadzieję, że po publikacji angielskiego oryginału powstaną inne wersje językowe, w tym polska, która, obok wspólnych treści, będzie zawierać specyficzne kierunki działań społeczno-charytatywnych w Polsce, gdzie wielu współbraci od lat angażuje się na różne sposoby, służąc potrzebującym.
Zachęcony osobiście przez Księdza Generała, po wizytacji w Prowincji Zwiastowania Pańskiego w Poznaniu, w listopadzie 2015 roku, przedstawiam wszystkim współbraciom najnowszą książkę, którą wydałem wraz z moimi świeckimi współpracownikami, pod tytułem: „Solidarni. Opieka paliatywno-hospicyjna w Polsce” (A. Janowicz, P. Krakowiak, A. Stolarczyk, Gdańsk 2015). Jest to pierwsza tego typu historia ruchu hospicyjnego, wspieranego przez Kościół. Publikacja jest dostępna w języku polskim oraz angielskim, zarówno w wersji drukowanej, jak i formie otwartych zasobów internetowych (open source). Piszę Wam o tej publikacji, gdyż od początku polscy Pallotyni, jak również Siostry Pallotynki Misjonarki oraz wielu świeckich pracowników i wolontariuszy (część z nich włączona formalnie w struktury ZAK), byli bardzo zaangażowani w rozwój opieki paliatywno-hospicyjnej w Polsce. Pallotyni nadal prowadzą w obu prowincjach hospicja dla dorosłych i dzieci, a poprzez działania edukacyjne nieustannie służą tysiącom pracowników i wolontariuszy z ponad 400 ośrodków opieki nad osobami u kresu życia i ich rodzinami w Polsce.
Zamiarem zespołu redaktorów tej publikacji było przedstawienie historii utworzenia ruchu hospicyjnego w Polsce tak szeroko, jak to możliwe: poprzez identyfikację źródeł i inspiracji powstawania dzieł, poprzez osobiste doświadczenia osób zaangażowanych w opiekę, aż do opisu działalności obecnych ośrodków i organizacji je wspierających. Zaprosiliśmy przedstawicieli wszystkich ośrodków w Polsce do udziału w tej wyjątkowej publikacji. Poprosiliśmy osoby z ogromnym doświadczeniem oraz przedstawicieli nowo otwartych obiektów, pracowników publicznej ochrony zdrowia, jak również ośrodków prowadzonych przez organizacje pozarządowe, kościoły, zakony, czy nieformalne grupy wolontariuszy.
Pierwsza część tej książki jest zarysem historii ruchu hospicyjnego, odnoszącym się do różnych ludzkich postaw wobec osób umierających na przestrzeni wieków. Chrześcijaństwo miało istotny wpływ na rozwój współczesnego ruchu hospicyjnego w Europie i na świecie, będąc ciągłą inspiracją dla organizacji opieki u kresu życia. W historii nowoczesnego ruchu hospicyjnego jest specjalna przestrzeń dla wolontariatu, a w tej książce staraliśmy się opisać bezinteresowne zaangażowanie tysięcy ludzi z różnych środowisk, gdyż jest ono siłą ruchu hospicyjnego w Polsce od 1981 roku. Opisaliśmy wyjątkową współpracę pracowników służby zdrowia i opieki społecznej z wolontariuszami, a także zaangażowanie Kościoła Katolickiego (Pallotyni byli bardzo zaangażowani w dzieło hospicyjne w Polsce od jego początków). Bezinteresowność, otwarcie na holistyczne potrzeby chorego i jego bliskich oraz współdziałanie, są cechami charakterystycznymi polskiego ruchu hospicyjnego.
Następna część tej publikacji jest wypełniona zapisami osobistych doświadczeń kluczowych osób zaangażowanych w tę opiekę przez ponad 30 lat: lekarzy, pielęgniarek, psychologów, pracowników socjalnych, duchownych, osób zakonnych, a także wolontariuszy. Pierwszym głosem jest wypowiedź śp. ks. Eugeniusza Dutkiewicza SAC, który, jako pierwszy krajowy duszpasterz hospicjów, został w 2002 roku nazwany pośmiertnie: „Ojcem Ruchu Hospicyjnego w Polsce”.
Trzecia część książki zawiera historie poszczególnych ośrodków, prezentując ogromną różnorodność ich powstawania i obecnych działań. Ostatnia część jest prezentacją polskich organizacji wspierających opiekę paliatywno-hospicyjną. Powstały one z potrzeby dzielenia się wiedzą i doświadczeniem w codziennej pracy. Jednym z tych dzieł jest Fundacja Hospicyjna, która została powołana do życia w 2004 roku i wspiera opiekę paliatywno-hospicyjną w ramach projektów międzynarodowych (www.eupca.eu), licznych edukacyjnych inicjatyw ogólnopolskich (www.hospicja.pl; www.httz.pl, www.lubiepomagac.pl; www.tumbopomaga.pl;), a także poprzez serię publikacji w Bibliotece Fundacji Hospicyjnej (16 podręczników w języku polskim, 1 w języku angielskim, 1 pozycja przetłumaczona na język włoski, 1 książka przetłumaczone na język rosyjski i 1 na język rumuński). Szczegółowe informacje na temat tych działań są dostępne na stronie: www.fundacjahospicyjna.pl.
Mam nadzieję, że Współbracia znajdą czas na przeczytanie tej książki i podzielenie się tym szczególnym świadectwem apostolstwa socjo-charytatywnego w Polsce z naszymi studentami i uczniami, kandydatami do SAC i świeckimi współpracownikami. Apostolstwo społeczno-charytatywne, które było kluczowe dla św. Wincentego Pallottiego i było jedną z podstaw powstawania SAC i ZAK, ma szansę stanąć w centrum naszej uwagi w Roku Miłosierdzia, by być ważną częścią tożsamości Pallotynów i naszej misji apostolskiej.
ks. Piotr Krakowiak SAC, Krajowy Duszpasterz Hospicjów
A. Janowicz, P. Krakowiak, A. Stolarczyk [red.], Solidarni. Opieka Paliatywno-Hospicyjna w Polsce, Gdańsk 2015, ISBN 978-83-940626-2-0; książka jest dostępna na: www.ksiegarnia.hospicja.pl. Bezpłatna wersja angielska nosi tytuł: In Solidarity. Hospice-Palliative Care in Poland, ISBN: 978-83-9400626-3-7. Książka jako open source w języku angielskim jest dostępna za darmo dla wszystkich zainteresowanych pod adresem: http://www.fundacjahospicyjna.pl/images/stories/artykuly/SOLIDARNI_UK_net.pdf
Za: www.sac.org.pl
