Szczelnie wypełniona przedstawicielami władz wojewódzkich, powiatowych, przedstawicielami samorządów, instytucji kulturalnych, osobami duchownymi, a także miłośnikami historii i sztuki ziemi sądeckiej sala Galerii Dawna Synagoga przy ul. B. Joselewicza 12 w Nowym Sączu stała się teatrem tego historycznego wydarzenia.
Przygotowywaliśmy tę wystawę od 13 lat – mówi Robert Ślusarek, Dyrektor Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu – powinna ona być pierwszą wystawą, która otwiera cykl „Klasztory Ziemi Sądeckiej”, ale 13 lat temu okazało się to niemożliwe z przyczyn organizacyjnych.
„Dzięki życzliwości obecnej Matki Ksieni publiczność zobaczy to, czego nigdy by nie ujrzała” – mówi jedna z kuratorek ekspozycji, Edyta Ross-Pazdyk.
S. Anna Teresa Izworska – Ksieni Klasztoru ss. Klarysek w Starym Sączu, życzyła w przesłaniu multimedialnym otwierającym wernisaż, aby zwiedzający ekspozycję mogli doświadczać franciszkańskiego błogosławieństwa pokoju i dobra św. Kingi, jak doświadczają go przez całe stulecia siostry klaryski żyjące w Starym Sączu.
„Jest to moment ogromnej dumy dla mnie, burmistrza Starego Sącza, i dla wszystkich jego mieszkańców, że właśnie taka wystawa ma miejsce tutaj, w Nowym Sączu, i że cieszy się tak wielkim zainteresowaniem” – powiedział na otwarciu wernisażu Jacek Lelek, burmistrz Starego Sącza.
„Jest to przykład podzielenia się Starego Sącza (bo przecież klasztor jest nieodłącznie związany z sercem miasta) z Nowym Sączem” – stwierdził on.
„Myślę, że ta wystawa, to dziedzictwo, to, co na co dzień skrywają mury klasztoru klarysek, to jest niesamowite świadectwo tego bogactwa kultury, tej ciągłości ponad 700 lat istnienia starosądeckiego klasztoru, jego otwarcia i wrażliwości na kulturę” – podkreślił burmistrz.
Stary i Nowy Sącz były bardzo ważnym ośrodkiem franciszkanizmu, na terenie Starego Sącza w latach 1280 już funkcjonował konwent św. Stanisława Biskupa, przeznaczony dla zakonu franciszkanów, następnie w Nowym Sączu za sprawą Wacława Czeskiego rozpoczął działalność konwent Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, fundacja jego łączy się z fundacją miasta w 1292.
Kolejny, ostatni konwent klarysek, Św. Trójcy, został założony przez św. Kingę ok. 1292 r. Kraków w końcu XIII wieku posiadał tylko dwa konwenty, Nowy i Stary Sącz razem trzy, był to wtedy jeden z większych ośrodków życia zakonnego w tej części Europy.
Po kasacie konwentu franciszkańskiego św. Stanisława, zamknięciu kościoła w 1814 r. i zmianie przeznaczenia klasztoru na skład solny, część wyposażenia starosądeckich franciszkanów znalazła schronienie w klasztorze klarysek.
Wystawa „Dziedzictwo kulturowe świętej Kingi” ukazuje spuściznę artystyczną obu zgromadzeń franciszkańskich, powstałą w ciągu ich kilkusetletniej historii.
Mecenat ss. klarysek w głównej mierze koncentrował się wokół dwóch zasadniczych, łączących się ze sobą kwestii: wyposażania i przebudowywania kościoła i klasztoru oraz wokół propagowania kultu św. Kingi, który nasilił się zwłaszcza w latach 80. XVII w. w związku ze staraniami beatyfikacyjnymi.
Na zlecenie klasztoru pracowali artyści sprowadzani z zagranicy i innych regionów kraju oraz miejscowe warsztaty cechowe, co w widoczny sposób przełożyło się na zróżnicowany poziom artystyczny zgromadzonych zbiorów.
Zdecydowana większość eksponatów prezentowanych na wystawie, po raz pierwszy w historii starosądeckiego konwentu opuściła mury klasztorne i pokazana została szerokiej publiczności.
Najcenniejszymi eksponatami na wystawie są pochodzące z XIII w. pamiątki po świętej Kindze: łyżeczka na prosforę, medalion z późnoantyczną gemmą, trzonek noża, niello ametystowe oprawione w pierścień oraz relikwiarz.
Obiekty te będące działami unikatowymi w skali światowej, znane były do tej pory jedynie z opracowań książkowych. Ponadto na ekspozycji zaprezentowane zostaną XIII w. zabytki piśmiennictwa oraz wysokiej klasy artystycznej rzeźba i malarstwo z okresu od XV do XVIII w.
Zwiedzanie wystawy jest bezpłatne. Najbardziej cenne obiekty można będzie oglądać jedynie do 7 lipca.
Czas: 14 czerwca – 25 sierpnia 2013 r.
Miejsce: Galeria Dawna Synagoga, ul. B. Joselewicza 12
Szczegóły na stronie Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu
Więcej (zdjęcia) na: www.franciszkanie.pl