Oto nadszedł czas świętowania pięćdziesięciu lat posługi misyjnej polskich Oblatów Maryi Niepokalanej w Kamerunie! Na kameruńskiej ziemi rozpoczęto duchowe przygotowanie do tego Jubileuszu już 28 kwietnia 2019 r. Tego dnia ikona Matki Bożej z założonego i prowadzonego przez polskich oblatów sanktuarium w Figuil została przyjęta przez wspólnotę sióstr karmelitanek na przedmieściach miasta i w ten sposób zainaugurowano peregrynację kopii Cudownego Obrazu Jasnogórskiego – Czarnej Madonny – w archidiecezji Garoua. Dziś w południe w tym samym karmelu abp Faustin Ambassa Ndjodo pobłogosławił pielgrzymów przybyłych ze wszystkich zakątków archidiecezji, którzy następnie wyruszyli w ostatni etap peregrynacji, przenosząc Obraz w procesji z powrotem do sanktuarium. O 22:00 będę miał zaszczyt przewodniczyć uroczystej Eucharystii w sanktuarium Matki Bożej w Figuil, podczas której homilię wygłosi prowincjał Prowincji Kameruńskiej, o. Edward Dagavounansou OMI. Będziemy wspólnie dziękować Bogu za wielkie rzeczy, których dokonał przez ręce naszych współbraci, najpierw w Kamerunie północnym, a następnie także na południowym wschodzie kraju oraz w sąsiednim Czadzie (czytając niżej o Misji Kameruńskiej pamiętajmy o Czadzie!).
Przypomnijmy podstawowe fakty.
Francuscy oblaci rozpoczęli posługę w Kamerunie i Czadzie tuż po drugiej wojnie światowej. Przełożony pierwszej ekipy misjonarzy, o. Yves Plumey OMI, w 1955 r. został mianowany biskupem Garoua, diecezji obejmującej wówczas cały obszar Kamerunu północnego. Widząc w latach sześćdziesiątych rosnące potrzeby misji, a jednocześnie spadek powołań we Francji, biskup zwrócił się o pomoc do Polaków.
W 1968 r. odwiedził Polskę i wraz z ówczesnym prowincjałem, o. Józefem Kamińskim OMI, podjęli starania u polskich władz o pozwolenie na wyjazd misjonarzy. Starania te zakończyły się powodzeniem i pierwszych czterech oblatów z Polskiej Prowincji: oo. Eugeniusz Jureczko Tadeusz Krzemiński, Józef Leszczyński i Czesław Szubert, w styczniu 1970 r. wypłynęło z Marsylii w kierunku nowej misji. Oprócz oblatów francuskich w Kamerunie oczekiwali ich dwaj oblaci polskiego pochodzenia, należący do zachodnioeuropejskich jurysdykcji we Francji i Beneluksie: oo. Paul Michalak i Feliks Strużek, od kilku lat pracujący w Afryce wraz z oblatami francuskimi. Dnia 17 lutego zainaugurowano oficjalnie posługę „grupy zwanej polską w Kamerunie”. Dało to początek niezwykłej epopei misyjnej, którą przez minione pół wieku intensywnie przeżywała cała Polska Prowincja, posyłając kolejnych oblatów oraz starając się o zaplecze finansowe i wsparcie materialne, w dużej mierze pozyskiwane dzięki Przyjaciołom Misji. Warto też przypomnieć, że 45 lat temu, na zaproszenie polskich oblatów, do Kamerunu przybyły Siostry Służebniczki NMP, które w Figuil założyły dom macierzysty, dziś centrum dla kilku klasztorów Sióstr i ich różnorodnej i owocnej działalności misyjnej.
Dziś w większości parafii zakładanych lub rozwijanych przez polskich oblatów, posługują już rodzimi kapłani – czy to zakonni, czy diecezjalni. Wielu z nich wspomina ojców i braci z Polski jako swych prawdziwych duchowych rodziców. Od kilkunastu dni z radością słucham wypowiedzi kameruńskich oblatów, którzy, wymieniając rozmaite zasługi polskich misjonarzy, na pierwszym miejscu podkreślają ich troskę o miejscowe powołania, o ich dobre rozeznanie, wspieranie i formację. Dzisiejsi kapłani wywodzący się z różnych miejscowości Kamerunu północnego wspominają dobry przykład, jaki zostawili im oblaci z Polski – oddanie w pracy duszpasterskiej, gorliwość w docieraniu do najodleglejszych wiosek, zaradność i poświęcenie braci zakonnych, zaangażowanych na pierwszej linii frontu budowy kaplic, kościołów, klasztorów, szkół i ośrodków zdrowia.
Już w 1975 r. polscy oblaci zainaugurowali tradycję pielgrzymek do maryjnego sanktuarium w Figuil, które było jedną z ich pierwszych fundacji misyjnych. Pielgrzymki te po dziś dzień wpisują się w krajobraz religijny całego regionu. Dziś właśnie Figuil jest centrum uroczystości jubileuszowych.
Nie sposób przywołać w tym miejscu wszystkich nazwisk polskich oblatów, zasłużonych dla misji w Kamerunie. W minionych dniach ze wzruszeniem modliłem się nad grobami: bpa Jureczki w Yokadoumie, bpa Plumeya i o. Henryka Dejneki w Ngaoundéré (obaj zamordowani w niewyjaśnionych do końca okolicznościach), o. Henryka Dąbrowskiego i brata Stanisława Tomkiewicza w Figuil, oraz o. Andrzeja Kafla, Piotra Czyrnego i brata Grzegorza Rossy w Garoua. Polscy oblaci przez długie lata pełnili funkcję wikariuszy generalnych diecezji, a od 1982 r. archidiecezji Garoua. Jak pamiętamy, o. Eugeniusz Jureczko OMI, w 1991 r. został biskupem południowo-wschodniej diecezji Yokadouma, tworząc od podstaw jej struktury. Zmarły w Polsce w 2018 r., został pochowany w wybudowanej przez siebie katedrze na afrykańskiej ziemi. Polscy oblaci współtworzyli też wspólnotę formacyjną wyższego seminarium duchownego w Yaoundé, pełnili funkcję rektora międzydiecezjalnego wyższego seminarium duchownego północnej metropolii kościelnej w Maroua, rozwijali duszpasterstwo lub budowali je od podstaw w niezliczonych miejscowościach: Guider, Figuil, Mandama, Mayo Oulo, Tcholiré, Madingrin, Garigombo, Yokadouma, Salapoumbe, Poli, Padarmé, Bibémi, Boula Ibib, Lam, Bidzar… Lista jest daleka od kompletności!
Wszystkim Weteranom Misji Kameruńskiej, którzy dziś posługują w różnych jurysdykcjach Zgromadzenia, w tym w prowincji macierzystej, z okazji Jubileuszu składam serdeczne powinszowania i wyrazy wdzięczności za wieloletni trud misyjnej posługi w słońcu północnej sawanny i w upałach południowych tropików. W czasie pielgrzymki po Kamerunie przekonałem się osobiście, że wierni pamiętają o Was, wymieniają z szacunkiem często niełatwe polskie nazwiska, jak np. Józef Leszczyński, wspominając, że ten czy ów ojciec mnie ochrzcił, udzielił mi ślubu, udzielił dobrej rady. Na targu w Figuil, pośród zamieszania, wśród setek sprzedających i kupujących, podszedł do nas młody człowiek, przypominając, że śp. brat Grzegorz Rosa nauczył go zawodu stolarza. Za wszelkie dobro uczynione przez minione 50 lat w Kamerunie i Czadzie, za każde poświęcenie – niech Wam Bóg stokrotnie wynagrodzi!
Dziś Prowincja Kamerunu-Czadu-Nigerii jest błogosławiona licznymi powołaniami, które mają zapewnione odpowiednią formację w prenowicjacie w Mokolo, w nowicjacie w Ngaoundéré i w scholastykacie w Yaoundé. Cieszymy się z obecności scholastyków z tej prowincji także w scholastykacie w Obrze. Odkąd istniejąca od 1975 r. Delegatura Polska w 1997 r. połączyła się z Prowincją Kameruńską, cały wysiłek prowincji macierzystej – materialnego i personalnego wspierania misji – przesunął się w innym kierunku, od Madagaskaru po Ukrainę. W Kamerunie wciąż jednak pracuje pięciu polski oblatów: oo. Alojzy Chrószcz, Ludwik Stryczek, Jan Kobzan, Łukasz Biecek, oraz Jerzy Kalinowski, należący do delegatury Francja-Beneluks, lecz regularnie wspierający kameruńskich współbraci. W minionych miesiącach i tygodniach dokonali oni wspólnie wielkiego dzieła – ukończenia budowy Centrum Duchowości oraz Dialogu Międzyreligijnego w Figuil. Było to możliwe m.in. dzięki znacznej dotacji z Polskiej Prowincji, której udzieliliśmy chcąc w ten sposób uczcić 50 lat pracy polskich oblatów. Piętrowy budynek, z dziedzińcem, kaplicą, salą konferencyjną, refektarzem oraz pokojami mieszkalnymi ma szansę stać się wielkim wsparciem dla duchowej misji sanktuarium w Figuil, ale także istotnym centrum rekolekcyjnym archidiecezji Garoua i Prowincji Kameruńskiej. Pierwszym wydarzeniem, które ma się odbyć w nowym Centrum, będzie Kongres Prowincji Kameruńskiej, w dniach 4-6 stycznia 2020 r. Jeden z dni Kongresu zaplanowany jest jako „Dzień Polski”, z myślą o dopełnieniu wspólnego świętowania Jubileuszu 50-lecia.
Rozpoczęcie uroczystej celebracji Jubileuszu przewidziane jest na dzisiejszą wieczorną Eucharystię, a także na uroczystą Eucharystię jutrzejszą, 1 stycznia 2020 r., której przewodniczyć będzie abp Faustin. W trakcie porannej mszy św. udzieli święceń kapłańskich 2 diakonom i święceń diakonatu 3 akolitom. Arcybiskup po mszy św. dokona też uroczystego poświęcenia nowego Centrum Duchowości i Dialogu.
Jubileusz skłania nas do dziękowania Panu Bogu, ale także do przepraszania, za wszystko, co mogło w naszych ludzkich słabościach przeszkadzać jego misji. W każdym dziele ludzkim ten element słabości jest obecny, z pewnością nie był obcy polskiej wspólnocie misjonarzy w trudnym dziele misji w Kamerunie. Niech Boże Miłosierdzie ogarnie wszystko, za co przepraszamy na początku każdej mszy św. Niech po szczerym akcie skruchy zabrzmi pełne radości Chwała na Wysokości Bogu!
Ostatnia refleksja płynie z sumy intensywnych doświadczeń mijających 3 tygodni. Po raz kolejny, widząc potrzeby Kościoła na całym świecie, trzeba nam krzyczeć: misja Chrystusa nie jest zakończona! Wciąż potrzeba gorliwych, odważnych, szalonych młodych ludzi, którzy zechcą porzucić komfort i wygodę i wyruszyć z Chrystusem w przygodę misji! Oby Pan Bóg dał nam liczne powołania misyjne! Potrzebuje ich każdy zakątek naszej Ziemi! Niech Bóg błogosławi Polskim Oblatom Maryi Niepokalanej w Kamerunie oraz zasłużonym Weteranom tej Misji, niech Błogosławi Prowincji Kameruńskiej i Kościołowi w Kamerunie, niech błogosławi Polskiej Prowincji!
Wraz ze współbraćmi świętującymi dziś w Figuil, życzę Wam obfitości Bożych łask oraz opieki Matki Bożej w Nowym Roku! Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus i Maryja Niepokalana!
o. Paweł Zając OMI
Prowincjał Polskiej Prowincji Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej
Więcej (zdjęcia) na: www.oblaci.pl