PARAFII ŚW. JANA CHRZCICIELA I ZESŁANIA DUCHA ŚWIĘTEGO W MALBORKU!
60 lat temu do Malborka przybyli Księża Orioniści [1957], czyli Synowie Bożej Opatrzności. Zgromadzeniu, początek dał św. ks. Alojzy Orione. Od sześciu dekad, Księża Orioniści duszpasterzują przy zamku malborskim, w kościele św. Jana, a od 12 lat w kościele Zesłania Ducha Świętego [2005].
Odważny biskup olsztyński Tomasz Wilczyński zaufał Orionistom i powierzył im piękną, miejską parafię. Brakowało księży diecezjalnych, a pierwszy powojenny proboszcz malborski ks. kan. Feliks Sawicki osiadł przy kościele św. Jerzego, dziś Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
Księża Orioniści wrośli w pejzaż Malborka, grodu przy dawnym zamku krzyżackim. Obecni mieszkańca miasta są potomkami tych, którzy przyszli tu, po II wojnie światowej. Przemieszczenie ludności spowodował układ wielkich zwycięskich mocarstw. Dlatego w Malborku spotkali się: przymusowi emigranci z Wołynia wraz z osiedlającymi się tu z Pomorza i Polski centralnej. Nowi mieszkańcy przynieśli ze sobą swoje rodzinne i regionalne tradycje oraz zwyczaje, także na płaszczyźnie kościelnej. Zaczął się trudny proces integracji społecznej w warunkach realnego socjalizmu. W Malborku spotkali się przybysze z Równego, Łucka, Żmerynki, a więc z Wołynia i Podola, z Kieleckiego, od Lubawy, z Kociewia i z Kaszub, a także z północnego Mazowsza.
Księża Orioniści uczestniczyli przez dziesięciolecia w skomplikowanym procesie jednania różnorodności. Uprawnione różnice kulturowe częściowo zanikły, gdyż nie było przyzwolenia władzy na ich kultywowanie. Podobnie, regionalne tradycje religijne, odeszły w przeszłość. Choćby kult św. Tereski od Dzieciątka Jezus, szerzony przed wojną w diecezji łuckiej.
Księża Orioniści stali się w Malborku świadkami historii współczesnej tj. wydarzeń roku 1970, sierpnia 80’ [powstania pierwszej „Solidarności”] i 82’ [stanu wojennego]. Odzyskania przez Polskę suwerenności [1989]. Trudnych przemian ustrojowych [m.in. wyprzedaży polskiego kapitału]. Wejścia Polski do Unii Europejskiej [2004]. Katastrofy smoleńskiej [2010].
Księża Orioniści towarzyszyli wiernym w pontyfikacie papieża św. Jana Pawła II [1978-2005], w powrocie religii do szkół publicznych [1990]. W Malborku zastała ich reforma administracyjna Kościoła w Polsce [1992], gdy miasto wraz z częścią Żuław i Powiślem, weszło w skład nowej diecezji elbląskiej.
W okresie ostatnich 60 lat zmieniło się wiele w życiu naszego kraju, społeczeństwa i Kościoła. Najważniejsze zmiany, zaszły jednak w świadomości i psychice ludzkiej. Należą do nich: doświadczenie wolności i niezależności, a także doświadczenia związane z niedostatkiem materialnym, stanem bezrobocia, emigracją zarobkową i społecznym wykluczeniem.
Mam świadomość, że mój opis uwarunkowań, w których przyszło duszpasterzować Księżom Orionistom w Malborku nie jest pełny. Powstaną na pewno opracowania historyczne, które bardziej szczegółowo i wnikliwie, opiszą działalność zgromadzenia Synów Bożej Opatrzności w Malborku.
Przy okazji 60. rocznicy pobytu Księży Orionistów w Malborku, dziękuję wszystkim duszpasterzom parafii św. Jana i Zesłania Ducha Świętego za ich trud w budowaniu społeczności ludu Bożego, w konkretnych, nieraz trudnych warunkach i okolicznościach.
+ Jacek Jezierski – biskup elbląski
Elbląg, dn. 2 kwietnia 2017