Romańskie mury, gotyckie hipokaustum, niedostępne wcześniej podziemia – w takich wnętrzach mieścić się będzie Muzeum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie. Niedługo trafią tu pierwsze eksponaty. To efekt zakończonego projektu Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa.
Muzeum powstaje w dominikańskim klasztorze przy ul. Stolarskiej. Ekspozycja zostanie rozmieszczona na dwóch poziomach: na parterze oraz w pogłębionych na ten cel średniowiecznych piwnicach. Na poziomie 0 uwagę przykuwa późnoromańska ściana ceglana datowana wstępnie na lata 40. XIII wieku, o której istnieniu w tej formie do niedawna w ogóle nie wiedziano. Odkrycie wątków ceglanych z XIII wieku pod grubymi warstwami tynków doprowadziło do zmiany planów przyszłej ekspozycji – liczący prawie 800 lat mur zostanie włączony w tok muzealnej narracji.
Poziom -1 powstanie w labiryncie średniowiecznych piwnic, które zostały teraz pogłębione i skomunikowane z parterem nowymi schodami. Zwiedzający natrafią tu na nowoczesne, wykończone betonem architektonicznym struktury nie „udające” murów średniowiecznych. W piwnicy zobaczyć będzie można pozostałości odkrytego w trakcie ostatnich prac pieca hypokaustycznego, który stanowił w średniowiecze serce systemu grzewczego klasztoru.
Ranga nowego muzeum jest pochodną historycznej roli krakowskiego konwentu. To tu przez wieki mieściła się siedziba prowincji zakonnej, obejmującej do początku dobry nowożytnej oprócz Królestwa Polskiego także Śląsk, Pomorze, Prusy oraz ziemie Litwy i Rusi. To tu znalazły się skarby kultury i archiwalia zabrane z kościołów i klasztorów przez dominikanów po 1945 roku z ziem wschodnich przedwojennej Rzeczypospolitej.
Większości eksponatów nie udostępniano dotąd publiczności. Wymienić tu można związaną z kultem św. Jacka Odrowąża, przypuszczalnie najstarszą zachowaną na świecie chorągiew kanonizacyjną, monstrancję królowej Bony, bezcenny zbiór gotyckich witraży, najstarsze bulle papieskie i dokumenty polskich władców, dzieła malarstwa i rzeźby, szaty liturgiczne i kolekcję romańskiej ceramiki. Trafią tu też artefakty odkryte podczas ostatnich prac – w tym odnaleziony w piwnicznym zasypie tłok pieczętny z lat 60. XIII wieku.
Ekspozycja muzeum powstanie do końca 2021 roku, na obchody jubileuszu 800-lecia założenia klasztoru. Dominikanie dotarli do Krakowa w 1222 roku i od tej chwili działają nieprzerwanie w klasztorze przy ul. Stolarskiej.
md / Kraków
KAI