Nakładem Wydawnictwa Kontrast, we współpracy z Collegium Bobolanum, opublikowana została znakomita książka Gianniego La Belli „Jezuici. Od Vaticanum II do papieża Franciszka. Epoka burzliwych procesów – wyzwanie dla Kościoła”. Publikacja ukazuje rolę jezuitów w przemianach jakie odbywały się i odbywają we współczesnym, posoborowym Kościele.
Książka włoskiego historyka Gianniego La Belli nie jest zwyczajną pozycją historyczną. Odnosi się w dużej mierze do procesów historycznych mających wpływ na aktualny stan katolicyzmu, procesów często jeszcze niezakończonych; ostatnie partie relacjonują wręcz historię, która dzieje się na naszych oczach. Stąd zdecydowaliśmy się w wydaniu polskim dodać podtytuł, oddający dynamiczny charakter zmian, wobec których czasy przed Vaticanum II wydają się niemal zamierzchłą epoką; dynamika napięć podczas samego Soboru i to, czego była wyrazem, znikła ze świadomości społeczności Kościoła. Są to sprawy, wobec których trzeba zadawać pytanie: jak dzisiaj „być Kościołem”, jak dotrzeć do świadomości ludzi, żyjących w zsekularyzowanym świecie; jak ewangelizować, nie rozmywając własnej – chrześcijańskiej, także zakonnej – tożsamości.
Publikacja w „punkcie wyjścia” jest pracą naukową, opatrzoną solidnym aparatem krytycznym, opartą na dokumentach źródłowych, w części wydobytych z archiwów niedostępnych dla nieprofesjonalistów, opatrzoną dużą ilością rozbudowanych przypisów. La Belli udaje się jednak uniknąć hermetycznego języka stricte naukowego; dominuje styl popularnonaukowy; w rezultacie książka skierowana jest zarówno do historyków Kościoła, jak i szerszego kręgu odbiorców zainteresowanych historią, ale i współczesnością katolicyzmu.
La Belli nie chodzi o któryś z kolei opis ewolucji świata i Kościoła w ostatnim półwieczu, choć siłą rzeczy w pracy pojawiają się krótkie omówienia „globalne” tego, co papież Franciszek, określa jako nie tylko zmiany epokowe, ale zmianę epoki. W rezultacie czytelnik ma okazję śledzić dynamikę zmian w zakonie jezuitów jako istotną, czasem wręcz modelową część ewolucji sytuacji w całym Kościele.
Jezuici pokazani są jako wspólnota w ruchu; w dynamice misji rozszerzającej się geograficznie, ale też wychodzącej ku aktualnym wyzwaniom współczesności. Generał to nie tylko przywódca, ale także, zwłaszcza od czasów Arrupe, nieustanny „podróżny świata”, „starszy” współbrat, przewodnik, kreator wizji, współczesny prorok.
Publikację La Belli można czytać jako proces poszukiwania przez jezuitów nowej tożsamości w zmieniającym się świecie, jej ponownego definiowania w procesie permanentnej odnowy. Założone w XVI wieku przez Loyolę zgromadzenie jako jedyne w historii doświadczyło kasaty, po czym odrodziło się w początkach XIX wieku; dziś można wręcz mówić o „trzecim Towarzystwie”, a może, trochę żartobliwie, zważywszy na aktywną obecność jezuitów w przestrzeni wirtualnej, o „Towarzystwie 3.0”. Jezuici to zakon od początku działający „na pograniczu” Kościoła i świata, prowadzący swą misję w sposób wyprzedzający świadomość Kościoła powszechnego.
Książkę La Belli można czytać jako odkrywanie procesu poszukiwania przez jezuitów nowej tożsamości w zmieniającym się świecie i w Kościele posoborowym oraz jej ponownego definiowania w procesie permanentnej odnowy. Jest ona ważną pozycją wydaną w przededniu „Roku Ignacjańskiego”, który trwa od 20 maja 2021 do 31 lipca 2022 roku.
Gianni La Bella (ur. 1955) – włoski politolog, teolog i filozof, wykładowca ekonomii, stosunków międzynarodowych i historii współczesnej specjalizujący się w zagadnieniach chrześcijaństwa latynoamerykańskiego XX wieku. Zaangażowany w działalność Kościoła katolickiego jako członek Papieskiej Komisji „Iustitia et Pax” (1985-1993). Autor wielu publikacji na temat współczesnej historii Kościoła.
Książkę przetłumaczył z włoskiego na polski o. dr Andrzej Koprowski SJ, były dyrektor programowy Radia Watykańskiego, a wcześniej założyciel redakcji katolickich w TVP i Polskim Radiu, a krytycznie przejrzał pod kątem historycznym o. dr Robert Danieluk SJ.
Wyd. Kontrast (KAI) / Warszawa