W ramach projektu odnowiono budynki klasztorne, wybudowano dodatkowy wjazd oraz dokonano kompleksowego remontu bazyliki jasnogórskiej, który obejmował wymianę posadzki, remont i modernizację organów oraz przede wszystkim kompleksowe prace konserwatorskie. Podjęta inwestycja miała na celu ochronę dziedzictwa kulturowego, a przez realizację niektórych zadań, także zwiększenie bezpieczeństwa pielgrzymów.
Konferencja prasowa podsumowująca 4-letni okres realizacji projektu kluczowego „Kompleksowa restauracja zabudowań Klasztoru Ojców Paulinów na Jasnej Górze” miała miejsce w środę, 19 grudnia w Kaplicy Różańcowej, także odnowionej według założen projektu kluczowego.
Spotkanie rozpoczęło się ok. godz. 10.30. Poprowadziła je Izabela Tyras z Radia „Jasna Góra”. Wprowadzeniem do spotkania była prezentacja fotograficzna nt. „Jasna Góra jako ośrodek kultury” autorstwa Krzysztofa Świertoka, jasnogórskiego fotografa.
W konferencji uczestniczyli: Dariusz Jankowski, radca ministra w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego; Małgorzata Staś, dyrektor Wydziału Rozwoju Reginalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego; Beata Goleśny, koordynator zespołu ds. informacji i promocji Wydziału Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego; Aleksandra Janikowska-Perczak, kierownik Delegatury w Częstochowie Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Katowicach. Gospodarzy miejsca reprezentowali: o. Izydor Matuszewski, generał Zakonu Paulinów; o. Jerzy Tomziński i o. Józef Płatek, byli generałowie Zakonu; o. Piotr Polek, definitor generalny Zakonu; o. Melchior Królik, kustosz Cudownego Obrazu Matki Bożej; o. Jan Golonka, kustosz zbiorów sztuki wotywnej na Jasnej Górze; o. Robert Jasiulewicz, rzecznik Jasnej Góry. Obecni byli także: ks. inf. Ireneusz Skubiś, redaktor naczelny Tygodnika Katolickiego „Niedziela” oraz prof. Wojciech Kurpik, od wielu lat czuwający nad stanem jasnogórskiej ikony.
Zebranych w imieniu Jasnej Góry powitał podprzeor o. Sebastian Matecki . „’Gorliwość o Dom Twój Panie mnie pożera’ – ta gorliwość musi być i w nas, paulinach, którym powierzona została najświętsza i najpiękniejsza cząstka polskiej, wierzącej ziemi, gdzie zostało nam dane ‘serce’ narodu – powiedział o. podprzeor – Chcę podziękować wszystkim, którzy tak skutecznie się przyczynili do odnowienia Jasnej Góry”.
Realizację projektu kluczowego omówił o. Czesław Brud, administrator Klasztoru Ojców Paulinów na Jasnej Górze. „Wszystkie te lata były czasem ciężkiej, wytężonej pracy – zaznaczył – Poddany głębokiej analizie stan jasnogórskich zabudowań pozwolił na wskazanie najbardziej newralgicznych miejsc. W ten to właśnie sposób została stworzona lista obiektów, które miały zostać poddane procesom odbudowy, konserwacji i modernizacji”.
„Ważnym podkreślenia jest fakt, że nigdy wcześniej w historii na Jasnej Górze nie były prowadzone prace konserwatorskie zakrojone na tak szeroką skalę, i to musimy sobie uświadomić, że w tak krótkim czasie, tak kompleksowo zostały wykonane prace i budowlane i konserwatorskie” – podkreślił o. Brud.
Projekt był przeprowadzany według trzech punktów:
Zadanie I – „Rekonstrukcja i konserwacja budynków Klasztoru Ojców Paulinów na Jasnej Górze”
Zadanie II – „Konserwacja i remont budynku Bazyliki pod wezwaniem Krzyża Świętego i Narodzenia Matki Bożej
Zadanie III – „Kurtyna północna – wjazd na teren Klasztoru Ojców Paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie”
O. Czesław Brud wskazał, że najważniejsze były prace konserwatorskie i budowlane w bazylice jasnogórskiej m.in. kompleksowa renowacja ścian i sklepienia nawy głównej i naw bocznych oraz kaplic bocznych bazyliki, prace konserwatorskie nad odnowieniem stiuków, polichromii, rzeźb i obrazów, wymiana posadzki w całej bazylice, modernizacja systemu ogrzewania, konserwacja organów.
Głos zabrali także:
- Agnieszka Jasińska, inspektor nadzoru konserwatorskiego
- Dariusz Jankowski, radca ministra w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który odczytał list Piotra Żuchowskiego, sekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, generalnego konserwatora zabytków
- Małgorzata Staś, dyrektor Wydziału Rozwoju Reginalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego.
W uznaniu szczególnych zasług dla ochrony polskiego dziedzictwa narodowego brązowy medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis otrzymał Bogdan Chaber, właściciel Pracowni Konserwacji Dzieł Sztuki, która wraz z drugą pracownią – Józefa Żołyniaka, prowadziła w bazylice prace konserwatorskie. (posłuchaj: ceremonia wręczenia i przemówienie Bogdana Chabra)
Konferencję poprzedziła poranna Msza św. Eucharystii odprawionej o godz. 9.30 w bazylice przewodniczył o. Roman Majewski, przeor Jasnej Góry.
„Dziś kończymy te prace związane z projektem, który został wsparty środkami unijnymi i wielką życzliwością wielu, wielu ludzi – powiedział witając zgromadzonych o. Roman Majewski – Bardzo za to jesteśmy Bogu wdzięczni, bo na pokolenia następne zostawiamy jasnogórską bazylikę w pełnej świetności, w takiej świetności, w jakiej ona była wybudowana i oddana do użytku wszystkim tu przybywającym pielgrzymom ku większej chwale Boga”.
„Od dziś w pełni korzystamy z bazyliki, która na nowo wróciwszy do swego blasku staje się tym domem Boga, domem chwały Bożej, w którym my mamy doznawać uświęcenia tak, jak ono dokonywało się przez całe wieki odkąd świątynia zaistniała, przeżywając różne przeobrażenia, przeżywając rozbudowy, modernizacje, konserwacje, przeżywając tragedię pożaru, a później już uzyskanie tejże postaci – mówił w homilii o. Sebastian Matecki, podprzeor Jasnej Góry – Myślę że nigdy nie było takiego momentu, żeby Jasna Góra i bazylika była tak piękna, jak w tej chwili (…) To wszystko tchnie świeżością, tchnie pięknem, nowym pięknem, dostało nowego ducha”.
„Prosimy o to, żeby tutaj nadal każdy, kto przyjdzie uświęcał się, jednał się z Bogiem, aby to piękno działało na serce i szarpało za struny serca i w tym blasku rzeźb, w kolorach tak pięknie stonowanych i w blasku brzmienia instrumentów odnowionych, w tym wszystkim, czego tu możemy doświadczać, ale wiemy, że to nie jest tylko sztuka dla sztuki, to jest nasze gotowanie domu dla Pana. I w Adwencie trzeba to sobie bardzo mocno przypomnieć, w obliczu bliskich Świąt Bożego Narodzenia, że na nic by były te wspaniałości, te świątynie błyszczące, cudowne malowidła odnawiane, gdyby nie oddziaływały na naszą duszę i na kondycję naszego serca, na stan naszego wnętrza, gdyby nie poruszały nas i nie naprawiały, gdyby nie prostowały naszych dróg, bo to wszystko ma być jak gdyby głosem Boga, który domaga się, aby zamieszkać w sercach ludzkich” – zaznaczył podprzeor.
o. Stanisław Tomoń
BPJG / mn, es
Projekt kluczowy „Kompleksowa restauracja zabudowań Klasztoru Ojców Paulinów na Jasnej Górze”
Projekt kluczowy realizowany przez Klasztor Ojców Paulinów Jasna Góra uzyskał dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 w ramach priorytetu IV. Kultura – działanie 4.1 Infrastruktura Kultury oraz ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu operacyjnego „Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego”. Wartość wszystkich prac objętych projektem wynosi 44 min zł. Celem projektu jest przede wszystkim ochrona dziedzictwa kulturowego. Projekt został podzielony na trzy zadania.
Zadanie I – „Rekonstrukcja i konserwacja budynków Klasztoru Ojców Paulinów na Jasnej Górze”
W ramach projektu została naprawiona konstrukcja więźby dachowej wraz z wymianą pokrycia dachu w północno-wschodniej części klasztoru. Został wyremontowany budynek Organistówki, który ma zostać zaadaptowany na centrum monitoringu Jasnej Góry. Uzupełnieniem projektu był remont Kaplicy Różańcowej.
Termin realizacji: 2008-2010
Wartość projektu: 7 mln zł
Zadanie II – „Konserwacja i remont budynku Bazyliki pod wezwaniem Krzyża Świętego i Narodzenia Matki Bożej”
Najważniejszą częścią projektu są kompleksowe prace konserwatorskie w prezbiterium, nawie głównej, nawach bocznych, prospekcie organowym, kuchcie oraz Kaplicy Św. Antoniego. W ramach projektu dokonano wymiany posadzki, zmodernizowano system ogrzewania bazyliki oraz jasnogórskie organy.
Termin realizacji: 2009-2012
Wartość projektu: 32 mln zł
Zadanie III – „Kurtyna północna – wjazd na teren Klasztoru Ojców Paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie”
Realizacja projektu zapewniła nowy wjazd na jasnogórskiego klasztoru Budowa dodatkowego wjazdu rozwiązała problemy z zapewnieniem właściwej obsługi komunikacyjnej. W ramach projektu wykonano również prace renowacyjne przy murach twierdzy od północnej strony klasztoru.
Termin realizacji: 2009-2011
Wartość projektu: 5 mln zł
Wartość i źródła finansowania: Unia Europejska w ramach RPO WSL 2007-2013: 36,3 mln zł
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego: 5,5 mln zł
Klasztor Ojców Paulinów Jasna Góra: 2,2 mln zł