W Instytucie Statystyki Kościoła Katolickiego 10 grudnia 2012 odbyło się kolejne spotkanie Forum Społecznego Michała Archanioła. Tematem spotkania była aktualna sytuacja społeczna w Polsce.
Diagnoza
Uczestnicy Forum Społecznego zwrócili przede wszystkim uwagę na fakt, że Kościół katolicki w Polsce jest przedmiotem wielu ataków w przestrzeni publicznej. Podczas gdy w czasach komunizmu dostrzegalny był antyklerykalizm ludowy – oddolny, obecnie obserwuje się w Polsce nową formę antyklerykalizmu – odgórnego, instytucjonalnego. Jakość relacji państwo-Kościół w wielu aspektach przypomina tę, która istniała w Polsce latach ’50 i ’60 XX wieku. Wiąże się to nierzadko z faktem, że sposób stosowanej w mediach narracji na temat Kościoła oraz stosowane kategorie socjologiczne są nietrafne oraz nieprecyzyjne. W takiej sytuacji nieuzasadnione jest domaganie się powrotu do sposobu komunikacji w obrębie Kościoła, jaki istniał za czasów prymasa Wyszyńskiego.
Ponadto przedmiotem dyskusji Forum była katastrofa demograficzna, w obliczu której staje polskie społeczeństwo. Zerwana została ciągłość pomiędzy potencjałem demograficznym a ekonomicznym naszego kraju. Powodem niskiej dzietności jest w dużej mierze trudna sytuacja ekonomiczna młodych ludzi. Ponadto obserwuje się lęk przed odpowiedzialnością, co prowadzi do „epidemii konkubinatu”.
Wyzwania
W obliczu takich zagrożeń Kościół w Polsce stoi przed wyzwaniem otwartego oraz zrozumiałego komunikowania katolickiej nauki społecznej w debacie publicznej. Komunikowanie podstawowych zasad katolickiej nauki społecznej może skutecznie odbywać się obecnie poprzez funkcjonowanie wielu ośrodków intelektualnych oraz niezależnych katolickich mediów. Obrona katolickich wartości wymaga ujawniania środowisk wyrażających się z nienawiścią na temat Kościoła oraz chrześcijaństwa. W tym kontekście uczestnicy Forum zwrócili uwagę na listy pasterskie bp. Piotra Libery do wiernych swojej diecezji, jako przykład skutecznego komunikowania zasad i wartości chrześcijańskich. Niezależnie od tego rodzi się potrzeba przemyślenia – w obrębie Kościoła w Polsce i w oparciu o zasady katolickiej nauki społecznej – miejsca Kościoła we współczesnym społeczeństwie polskim.
Ponadto nowy temat roku duszpasterskiego zwraca uwagę na potrzebę edukacji elit nie tylko w katolickich szkołach, uniwersytetach ale również parafiach. Nadal przed Kościołem w Polsce stoi zadanie aktywizacji świeckich do partycypacji w życiu parafialnym oraz społecznym.
Ks. Wojciech Sadłoń SAC