Członkowie instytutów świeckich żyją pojedynczo lub we wspólnotach, niekiedy podejmują konkretne dzieła apostolskie, ale najczęściej poprzez samą swoją obecność w różnych środowiskach starają się wnosić tam, gdzie żyją i pracują, przesłanie Ewangelii.
Składają śluby czystości, ubóstwa i posłuszeństwa, ale pozostają w swoich środowiskach, gdzie żyją i pracują tak jak inni świeccy katolicy. Nie noszą żadnych oznak swojej konsekracji i – najczęściej – nie ujawniają faktu swej przynależności do instytutu świeckiego, by tym skuteczniej (bo bez „etykietki”) oddziaływać apostolsko.
Tę stosunkowo nową formę życia konsekrowanego w świecie zatwierdził 2 lutego 1947 roku papież Pius XII. Instytuty świeckie zrzeszają osoby, które składają śluby czystości, ubóstwa i posłuszeństwa, a jednocześnie żyją w swoim świeckim otoczeniu – pojedynczo lub we wspólnotach. Swoje apostolstwo – jak to wyraża adhortacja o życiu konsekrowanym „Vita consecrata” pełnią „w świecie i za pomocą środków tego świata”, czyli przez pracę zawodową i różne formy świeckiej działalności.
W Polsce jest 1 300 świeckich konsekrowanych zrzeszonych w różnych instytutach. Do najliczniejszych należą: założony w 1986 roku Świecki Instytut Maryi Służebnicy Pańskiej – wywodzący się z Ruchu Rodzin Nazaretańskich, „Elianum” – instytut świecki o duchowości karmelitańskiej, oraz żeński Instytut Świecki Chrystusa Króla, którego początki sięgają czasów II wojny światowej. Instytut Niepokalanej Matki Kościoła (INMK) należy do jednych z liczniejszych.
Światowa Konferencja Instytutów Świeckich (CMIS), której w aktualnej kadencji przewodniczy Jolanta Szpilarewicz – zrzesza 193 instytuty świeckie z całego świata i koordynuje współpracę pomiędzy nimi. Łącznie należy do nich ponad 30 tys. świeckich konsekrowanych.
Najwięcej z nich zamieszkuje kraje europejskie. Najwięcej instytutów świeckich działa we Włoszech.
Czym instytuty różnią się od zakonów bezhabitowych?
Członkowie instytutów różnią się od zakonów w wielu aspektach: stylem życia, celem swojego istnienia, wypełnianiem ślubów.
Styl życia
Osoby z instytutu najczęściej mieszkają same lub w rodzinach (siostry bezhabitowe mieszkają w klasztorach, lub we wspólnych domach). Podejmują pracę jako osoby świeckie i są też same odpowiedzialne za jakość tej pracy (traktują ją jako jeden z aspektów apostolstwa).
www.kkis.pl
Więcej na: www.cmis-int.org/pl/
Aktualne dane dotyczące Instytutów Świeckich:
W Krajowej Konferencji IŚ (KKIŚ) jest zrzeszonych:
13 IŚ pochodzenia polskiego
16 IŚ zagranicznych
9 jako obserwatorzy
Łącznie – 1300 osób
1170 członków po ślubach wieczystych i czasowych
130 osób przed ślubami (okres kandydatury i formacji wstępnej)
W ramach Światowej Konferencji IŚ(CMIS):
193 instytuty na 5 kontynentach
Łącznie – 32352 osób