Msza św. za ojczyznę w bazylice św. Anny i uczczenie pamięci powstańców pod Pomnikiem Czynu Powstańczego złożyły się na obchody stulecia wybuchu III powstania śląskiego. W uroczystościach na Górze św. Anny wziął udział prezydent RP Andrzej Duda. Biskup opolski Andrzej Czaja wezwał do modlitwy za wszystkich poległych.
Liturgii przewodniczył abp Wiktor Skworc, metropolita katowicki, a koncelebrowali ją biskup opolski Andrzej Czaja i biskup gliwicki Jan Kopiec. W modlitwie wziął udział także bp Marian Niemiec, zwierzchnik diecezji katowickiej Kościoła ewangelicko-augsburskiego w RP.
– Przed pierwszą wojną światową ludzie funkcjonowali tu razem i obok siebie, jako mieszkańcy regionu, mający swe polskie lub proniemieckie sympatie. Często dwujęzyczni i przywykli – jak na ludzi pogranicza przystało – do różnorodności – mówił we wstępie do mszy św. biskup opolski. – W skutek plebiscytu stanęli przed trudnym zadaniem. Pierwszy raz w dziejach tej ziemi musieli opowiedzieć się za Polską lub Niemcami.
– Ruszyła machina propagandowa. Wielu zostało wprzęgniętych w wir ówczesnej polityki europejskiej. A ostatecznie w konflikt zbrojny, który przyniósł wiele ludzkich tragedii. Mówię o tym we wstępie do tej świętej liturgii (…), mówię w imieniu ludu tej ziemi, jako pasterz tego ludu i zarazem syn ziemi oleskiej, na której toczyła się równie krwawa walka, jak tu pod Górą św. Anny i w innych miejscach Górnego Śląska – dodał.
– Wszyscy, którzy wówczas, 100 lat temu walczyli, byli przekonani o słuszności swego wyboru i zaangażowania – zauważył bp Czaja. – Trzeba się więc modlić za wszystkich, którzy polegli i za tych, których upamiętnia Pomnik Czynu Powstańczego i za tych, których wcześniej upamiętniało mauzoleum zniszczone tuż po II wojnie światowej. Także za poległych żołnierzy wojsk sojuszniczych, stacjonujących tu dla utrzymania pokoju. Trzeba nam też modlić się o to, aby prawdy tamtych dni w żaden sposób nie spłycono, ani tym bardziej nie zafałszowano. Aby konsekwentnie oczyszczano jej przekaz w podręcznikach historii i w mediach.
– Módlmy się też o to, byśmy w odniesieniu do tamtych wydarzeń, sprzed 100 lat, potrafili uszanować różnorodność pamięci historycznej, która jest w głowach i sercach mieszkańców Górnego Śląska. Aby nie ranić się nawzajem i nie niszczyć tego, co już osiągnęliśmy w stosunkach między Polską i Niemcami. Tego naprawdę budującego poziomu pojednania, między narodem polskim i niemieckim. Aby też nie zniszczyć tego, co jest udziałem lokalnej społeczności na Górnym Śląsku – życia w zgodzie, pokoju, zrozumieniu i współpracy. Tak, jak to było przed I wojną światową. To z powrotem osiągnęliśmy i tego nie wolno nam zmarnować – dodał.
W południe, po zakończeniu liturgii, uczestnicy obchodów przemaszerowali pod Pomnik Czynu Powstańczego. Tam głos zabrał m.in. prezydent RP Andrzej Duda.
– To nasze spotkanie na Górze św. Anny zaczęliśmy dziś od modlitwy – przypomniał prezydent. – Jak mówili, ksiądz arcybiskup i księża biskupi, modliliśmy się za wszystkich tych, którzy wtedy polegli. Niezależnie od tego po której stronie w tamtych walkach oddali życie.
– Ale ja, jako prezydent RP, przybyłem tutaj przede wszystkim po to, żeby złożyć hołd moim rodakom i wszystkim tym, którzy o Polskę i za Polskę tutaj walczyli – kontynuował Andrzej Duda, przypominając jednocześnie, że pomimo, iż 100 lat temu te ziemie nie były polskie, to polskość w ludziach trwała i ludzie tutaj Polski chcieli.
– Dziś wszyscy mieszkamy w Rzeczypospolitej Polskiej, w wolnym, demokratycznym, niepodległym państwie, w Unii Europejskiej, szanując się nawzajem, szanując swoje prawa – podkreślił. – Niech żyje Polska! Niech żyje Śląsk! – zakończył.
Podczas uroczystości prezydent Andrzej Duda przekazał pierwszą ze stu tablic upamiętniających powstania śląskie. Trafiła ona na ręce Józefa Swaczyny, starosty strzeleckiego.
kda / Góra św. Anny
KAI