Kolejne honory spotkały franciszkanina o. Andrzeja Deptucha OFMConv z Sanoka, więźnia czasów stalinowskich, znanego z działalności niepodległościowej i patriotycznej.
O. Deptuch został wyróżniony srebrną monetą kolekcjonerską za zaangażowanie w upamiętnianie historii Polski i walkę o jej niepodległość. Uroczystość odbyła się 17 listopada br. w Rzeszowie, w 90. rocznicę odzyskania niepodległości naszej ojczyzny. Zorganizował ją Instytut Pamięci Narodowej oraz Narodowy Bank Polski.
Z okazji tej rocznicy NBP wyemitował pamiątkowy banknot (o nominale 10 zł), dwie złote monety kolekcjonerskie (200 i 50 zł) oraz dwie monety srebrne (20 i 2 zł). W czasie uroczystości Dyrektor Generalny IPN Jan Baster i prezes NBP Sławomir Skrzypek wręczyli zestawy pamiątkowych monet osobom z listy „Kustoszy pamięci”, zaangażowanym w działalność narodową i patriotyczną.
Złotymi monetami uhonorowano abp. Ignacego Tokarczuka z Przemyśla i pierwszego przewodniczącego rzeszowskiej „Solidarności” Antoniego Kopaczewskiego. Wśród wyróżnionych srebrną monetą znalazł się m.in. o. Andrzej Deptuch z Sanoka, żołnierz Armii Krajowej oraz Wolności i Niezawisłości.
Jak poinformowali franciszkanie z klasztoru w Sanoku, za zasługi w walce o wolność o. Deptuch otrzymał również awans na stopień oficerski podporucznika. Uroczystość miała miejsce 11 listopada br. w Sanoku. Franciszkanin otrzymał powyższą nominację z postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego, z rąk ppłk. Piotra Skorca, komendanta Wojskowej Komendy Uzupełnień i wiceburmistrza Mariana Kurasza.
W uroczystościach uczestniczyli harcerze ze Związku Harcerstwa Polskiego. To głównie z myślą o nich, podczas podziękowań o. Deptuch przypomniał o konieczności szanowania wartości i przestrzegania zasad. „Człowiek musi mieć ideały, dla których żyje. Tego nauczyłem się jako uczeń św. Maksymiliana Kolbego, gdy przebywałem dwa lata w Niepokalanowie” – podkreślił franciszkanin.
O. Andrzej Tadeusz Deptuch urodził się w 1919 roku w Łazach k. Rymanowa (Podkarpacie). W 1937 roku wstąpił do zakonu franciszkanów, a w 1942 przyjął święcenia kapłańskie. Po II wojnie światowej w komunistycznej Polsce dochodziło do wielu procesów sądowych, w których oskarżano duchownych o działalność antypolską. Jednym z nich był o. Andrzej Deptuch, przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa PRL uznany za groźnego przestępcę politycznego.
Otrzymał wyrok sześciu lat więzienia za przechowywanie skrzynki kontaktowej organizacji patriotycznej Wolność i Niezawisłość. Karę odbywał od czerwca 1948 do lipca 1953 roku. W czasie odsiadywania wyroku franciszkanin był kilkakrotnie przewożony do różnych więzień. Był bestialsko bity, stosowano wobec niego wyszukane tortury, znęcano się psychiczne. Morzono go głodem, w nocy przesłuchiwano, pozbawiano go snu. Tortury trwały kilka dni. Franciszkanin nikogo nie wydał.
W lipcu 2002 roku wrocławski oddział IPN wystąpił do Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu z informacją o stosowaniu niedozwolonych metod śledczych wobec franciszkańskiego duchownego. Na tej podstawie zostało wszczęte śledztwo, jednak z braku dowodów postępowanie umorzono. Chociaż IPN zna nazwiska oprawców o. Andrzeja, to jednak, podobnie jak wielu innych katów, do dzisiaj pozostają oni bezkarni.
Dzięki głęboko chrześcijańskiej postawie napiętnowania zła oraz przebaczenia winowajcom, o. Deptuch zdobył wielki autorytet nie tylko w swoim zakonie. Jego zaangażowanie patriotyczne oraz liczne zasługi dostrzegli także dwaj prezydenci niepodległej Polski. 11 stycznia 1995 roku Lech Wałęsa odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, zaś 3 maja 2006 roku z rąk Lecha Kaczyńskiego otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.
15 września 2002 roku franciszkanin otrzymał z rąk rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Franciszka Ziejki Medal 600-lecia Odnowienia Akademii Krakowskiej oraz honorowy dyplom Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Od ponad 30 lat franciszkanin mieszka i pracuje w Sanoku.
