Dziś mija 12 lat od śmierci prof. Joachima Romana Bara OFMConv. Był jednym z największych znawców prawa kanonicznego w zakonie franciszkanów i w Kościele polskim w XX wieku. Pozostawił bogatą spuściznę pisarską. Do dzisiaj wspominany jest jako wybitny ekspert w dziedzinie prawa, tytan pracy i wzorowy franciszkanin.
Roman Bar (późniejszy ojciec Joachim) urodził się 13 lipca 1912 roku w Kosinie, na Podkarpaciu. Tam uczęszczał do szkoły powszechnej. Rozpoczął naukę w państwowym Gimnazjum im. H. Sienkiewicza w Łańcucie, skąd po ukończeniu drugiej klasy przeniósł się do Małego Seminarium oo. Franciszkanów we Lwowie.
Maturę zdał w 1931 roku już jako franciszkanin. W Zakonie Braci Mniejszych Konwentualnych otrzymał imię Joachim. W tym samym roku rozpoczął studia we franciszkańskim Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie, kontynuował je na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie.
We Lwowie w 1933 roku złożył wieczyste śluby zakonne i otrzymał święcenia kapłańskie z rąk bpa Eugeniusza Baziaka (30 czerwca 1935 roku). Rok później uzyskał uniwersytecki dyplom magistra teologii.
Bezpośrednio po ukończeniu studiów został wysłany do Rzymu, gdzie w latach 1936-1939 na Papieskim Ateneum Laterańskim studiował prawo kanoniczne. Uczęszczał również na wykłady z archiwistyki w Schola Paleographica Vaticana. Naukę zwieńczył doktoratem, który nostryfikował w 1946 roku na Uniwersytecie Warszawskim.
Podczas studiów w Rzymie, w 1938 roku złożył oficjalną prośbę do władz zakonu o wysłanie go do Japonii, do misji założonej pod koniec kwietnia 1930 roku przez św. Maksymiliana Kolbego. Jednak plany wobec niego były inne. Po powrocie w 1939 roku do kraju rozpoczął pracę we franciszkańskim Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie.
W latach 1939-1947 był wicemagistrem, a później magistrem (wychowawcą i przełożonym) kleryków. Był prefektem studiów, definitorem wieczystym oraz kustoszem prowincjalnym. Aż do 1992 roku uczestniczył we wszystkich kapitułach Prowincji krakowskiej, co świadczy o tym, że franciszkanie cenili go za kompetencje i darzyli wielkim zaufaniem.
W 1971 roku został wybrany prowincjałem swojej prowincji zakonnej. Rok później władze całego zakonu mianowały go wikariuszem generalnym, czyli zastępcą generała. Urząd ten piastował trzy lata w Rzymie.
Po przejściu na emeryturę w roku 1982 powrócił do Krakowa, gdzie jeszcze dziewięć lat prowadził zajęcia w seminarium franciszkańskim. Zmarł w Krakowie, 4 lutego 1997 roku. Pochowano go na tamtejszym cmentarzu Najświętszego Salwatora.
O. Joachim R. Bar od 1939 roku poświęcił się pracy dydaktycznej, naukowej i pisarskiej. Wykładał prawo kanoniczne w seminarium franciszkańskim w Krakowie (w latach 1939-1964 i 1982-1991), w Studium Generalnym oo. Dominikanów w Krakowie (1953-1956), Seminarium Metropolitalnym w Krakowie (1956-1964) i Międzyzakonnym Studium Pastoralnym.
W 1955 roku otrzymał nominację na sędziego Metropolitalnego Sądu Duchownego w Krakowie. W 1957 roku został członkiem korespondentem Towarzystwa Naukowego Wydziału Teologiczno-Kanonicznego KUL. W roku akademickim 1961-1962 prowadził wykłady na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. Jesienią 1964 roku przeniósł się na stałe do Warszawy i został adiunktem na Wydziale Prawa Kanonicznego ATK.
Nominację na docenta otrzymał 30 września 1966 roku, a 4 stycznia 1973 roku – na profesora. W 1966 roku objął kierownictwo katedry Historii Źródeł i Literatury Prawa Kanonicznego. Wykładał historię instytutów prawa kanonicznego, prawo zakonne, prawo o osobach świeckich, prawo rzeczowe o miejscach świętych.
Napisał wiele prac z zakresu bibliografii kościelnej. Był współredaktorem wielu czasopism, periodyków i encyklopedii (w tym "Prawa kanonicznego", "Encyklopedii Katolickiej", włoskiego "Dizionario Enciclopedico dei reliogiosi"). Był autorem, współautorem i głównym redaktorem wielu książek, pisał opracowania o zakonie franciszkańskim i życiorysy sług Bożych. Jest autorem cenionego podręcznika prawa kanonicznego.
Z polecenia Prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego był wizytatorem i kuratorem różnych zakonów i żeńskim zgromadzeń zakonnych. W okresie przygotowań do Soboru Watykańskiego II był członkiem komisji doradczej dla spraw zakonnych. Ze względu na wybitną znajomość prawa zakonnego, pomagał różnym zgromadzeniom zakonnym i instytutom życia konsekrowanego w redagowaniu odnowionych konstytucji.
Często udzielał konsultacji prawnych z zakresu prawa kanonizacyjnego. Wiele czasu poświęcił sprawom beatyfikacyjnym i kanonizacyjnym polskich sług Bożych jako postulator bądź promotor wiary. To głównie jego pracy zawdzięczamy przygotowanie beatyfikacji Anieli Salawy (13 sierpnia 1991 r.) oraz beatyfikacji (17 października 1971 r.), a następnie kanonizacji (10 października 1982 r.) o. Maksymiliana Kolbego.
Długie lata opiekował się Franciszkańskim Zakonem Świeckich, zwanym wcześniej Trzecim Zakonem św. Franciszka. Przyczynił się do powstania w Krakowie unikalnej spółdzielni mieszkaniowej "Pokój i Dobro", prowadzonej przez tercjarki.
Kiedy w 1978 roku odbierał nagrodę naukową im. Włodzimierza Pietrzaka, powiedział: "Badania naukowe pragnąłem tak prowadzić, aby można je było wykorzystać w życiu praktycznym. Jako duchowy syn św. Franciszka z Asyżu jestem przekonany, że wszelka wiedza powinna służyć człowiekowi, jego zbliżeniu do Boga oraz pogłębieniu stosunków międzyludzkich na płaszczyźnie wzajemnego szacunku".
Pod koniec 1990 roku sporządził wykaz swoich publikacji, katalog zawierał ponad 650 pozycji bibliograficznych. Przez swoich współbraci był niezwykle ceniony za nieprzeciętną pracowitość, za sumienność, cierpliwość i ciągłą gotowość do pomocy innym.
