Papież przyjął na audiencji prywatnej prefekta Kongregacji SprawKanonizacyjnych, kard. Angelo Amato SDB. Upoważnił kierowaną przez niego
dykasterię do promulgowania 15 dekretów. Dotyczą one do jednego
błogosławionego i 27 sług Bożych, w tym zmarłej w połowie XVII stulecia
Zofii z Maciejowskich Czeskiej.
„Zofia urodziła się w 1584 r. w rodzinie średniozamożnej szlachty
małopolskiej – powiedziała Radiu Watykańskiemu s. Innocenta Drożdż. – W
16. roku życia wydana za mąż, po sześciu latach małżeństwa została
bezdzietną wdową. Pomimo młodego wieku, urody, zamożności oraz starań o
jej rękę, nie wyszła po raz drugi za mąż. Dalsze swe życie poświęciła
pełnieniu dzieł miłosierdzia, świadomie włączając się po Soborze
Trydenckim w nurt odnowy życia religijnego w Polsce poprzez dzieło
kształcenia i wychowywania młodych pokoleń. Czasy, w jakich przyszło jej
żyć były trudne. Był to okres wojen, epidemii, powodzi, nieurodzajów,
głodu a tym samym dużej śmiertelności ludzi. Pozostawały osierocone
dzieci, często bez opieki i środków do życia. Zofia Czeska postanowiła
zająć się dziewczętami zwłaszcza osieroconymi i pochodzącymi z ubogich
rodzin. Otworzyła dla nich swój dom przy ul. Szpitalnej w Krakowie.
Zorganizowała w latach 1621-1627 szkołę wraz z internatem. Była to
pierwsza w Polsce formalnie zorganizowana szkoła dla dziewcząt,
posiadająca odpowiednie struktury organizacyjne, gdyż w tych czasach do
szkół uczęszczali tylko chłopcy. Chcąc zapewnić trwałość swemu dziełu
Zofia Czeska założyła nowe na ziemiach polskich zgromadzenie zakonne
Sióstr Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny, popularnie zwane
prezentkami, od łacińskiego słowa «praesentatio» – ofiarowanie. Zmarła w
opinii świętości w wieku 66 lat 1 kwietnia 1650 r. Została pochowana w
kościele Mariackim w Krakowie, gdzie do dziś spoczywają jej doczesne
szczątki. Jej dzieło kontynuują siostry prezentki. Prowadzą dwa
gimnazja, dwa licea i dwa internaty w Krakowie i Rzeszowie, a także 4
przedszkola, dom dziecka, zajmują się dziećmi specjalnej troski” –
powiedziała prezentka pracująca w Wiecznym Mieście.
promulgowane dziś dekrety odnoszą się do cudów przypisywanych
wstawiennictwu XVIII-wiecznego księdza włoskiego Mariano Arciero i
trojga założycieli zgromadzeń zakonnych. Są to: XIX-wieczny francuski
dominikanin Jean Joseph Lataste, Meksykanka Maria Inés Teresa Arias
Espinosa, zmarła przed 30 laty w Rzymie, i niemiecka żydówka Hildegard
Burjan, nawrócona na katolicyzm w wieku 26 lat, mężatka, zmarła w 1933
r. w Wiedniu. Zatwierdzenie cudu jest ostatnim etapem przed
beatyfikacją.
Trzy dalsze dekrety stwierdzają męczeństwo biskupa
i 14 sióstr szarytek zabitych w Hiszpanii w 1936 r. oraz austriackiego
księdza Carla Lamperta, więzionego m.in. w Dachau. Podczas wojny był on
duszpasterzem w Szczecinie, a w 1944 r. został zgilotynowany w Halle.
Stwierdzenie męczeństwa to również ostatni etap przed beatyfikacją.
Natomiast osiem promulgowanych dziś dokumentów stwierdza heroiczność
cnót. Jeden z nich odnosi się do bł. Giovanniego Marinoniego, zmarłego w
XVI wieku włoskiego teatyna. Jego kult był dotychczas tylko
zatwierdzony przez Klemensa XIII w 1762 r., jednak bez formalnej
beatyfikacji.
Pozostałe dekrety, obok założycielki prezentek
Zofii Czeskiej, dotyczą jeszcze jednej postaci związanej z Polską,
mianowicie włoskiej salezjanki s. Laury Meozzi. Przybyła do nas w latach
20. ubiegłego wieku, była pierwszą przełożoną swego zgromadzenia w
naszym kraju i pozostała tu również podczas wojny. Pytana, czy tęskni za
Włochami, mówiła: „Mam dwie ojczyzny Włochy i Polskę; nie wiem, którą
bardziej kocham”. Zmarła w 1951 r. w Pogrzebieniu na Górnym Śląsku. Inni
słudzy Boży, o których mowa w promulgowanych dziś dekretach Kongregacji
Spraw Kanonizacyjnych, to hiszpański biskup, dwaj księża: Hindus i
Włoch, oraz dwie zakonnice: Sudanka i Włoszka, wszyscy zmarli w XX
wieku.
ak/ rv
szkolnictwa. Żyła w czasach, kiedy oświata dziewcząt nie była czymś
powszechnym, tym bardziej w wypadku ubogich.
Urodziła się w roku
1584. Jej rodzice Mateusz Maciejowski i Katarzyna z domu Lubowiecka
należeli do średniozamożnej szlachty małopolskiej. Posiadali dobra w
okolicach Krakowa. Posiadali także dwie kamienice przy ul. Szpitalnej w
Krakowie. Doczekali się licznego potomstwa. Pięciu synów i czterech
córek. Wychowali je w religijnej atmosferze. Zofia była trzecim w
kolejności dzieckiem. W 16. roku życia została wydana za mąż za Jana
Czeskiego, dziedzica miejscowości Czechy koło Słomnik. Po sześciu latach
małżeństwa Zofia została bezdzietną wdową. Pomimo młodego wieku, urody,
zamożności oraz starań o jej rękę, nie wyszła po raz drugi za mąż.
Dalsze swe życie poświęciła pełnieniu dzieł miłosierdzia, świadomie
włączając się po Soborze Trydenckim w nurt odnowy życia religijnego w
Polsce poprzez dzieło kształcenia i wychowywania młodych pokoleń.
Czasy, w jakich przyszło jej żyć były trudne. Był to okres wojen,
epidemii, powodzi, nieurodzajów, głodu a tym samym dużej śmiertelności
ludzi. Pozostawały osierocone dzieci, często bez opieki i środków do
życia. Zofia Czeska postanowiła zająć się dziewczętami zwłaszcza
osieroconymi i pochodzącymi z ubogich rodzin. Otworzyła dla nich swój
dom przy ul. Szpitalnej w Krakowie, w którym mogły nie tylko zamieszkać i
otrzymać opiekę, ale także uczyć się. W budynku tym zorganizowała w
latach 1621-1627 szkołę wraz z internatem i nazwała to miejsce Domem
Panieńskim Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny. Była to pierwsza w
Polsce formalnie zorganizowana szkoła dla dziewcząt, posiadająca
odpowiednie struktury organizacyjne, gdyż w tych czasach do szkół
uczęszczali tylko chłopcy. Natomiast istniejące przy niektórych
klasztorach żeńskich wychowanie i nauczanie dziewcząt miało charakter
niewielkich prywatnych pensji dostępnych dla zamożniejszych rodzin.
Zorganizowany przez Zofię Czeską Instytut zatwierdził biskup krakowski
Marcin Szyszkowski 31 maja 1627 r., a następnie potwierdził go w imieniu
Stolicy Apostolskiej nuncjusz Honorat Visconti 24 maja 1633 r. Instytut
zyskał aprobatę także króla Władysława IV dnia 30 czerwca 1633 r.
Chcąc
zapewnić trwałość swemu dziełu Zofia Czeska założyła nowe na ziemiach
polskich zgromadzenie zakonne Sióstr Ofiarowania Najświętszej Maryi
Panny, popularnie zwane prezentkami, od łacińskiego słowa „praesentatio”
– ofiarowanie. Matka Zofia wybrała Maryję w tajemnicy Ofiarowania za
Patronkę swego dzieła oraz wzór najdoskonalszego oddania się Bogu.
Według przekazów apokryficznych Maryja jako dziecko została przez
rodziców przedstawiona w świątyni i ofiarowana Bogu. Liturgiczne
wspomnienie tego wydarzenia Kościół obchodzi 21 listopada. Jest to
święto patronalne Zgromadzenia Sióstr Prezentek.
Matka Zofia
Czeska zmarła w opinii świętości w wieku 66 lat dnia 1 kwietnia 1650 r.
Została pochowana w kościele Mariackim w Krakowie, gdzie do dziś
spoczywają jej doczesne szczątki. Natomiast czaszka przechowywana jest w
bocznej kaplicy kościoła św. Jana Sióstr Prezentek w Krakowie.
Dzieło
Matki Zofii Czeskiej trwa do dziś. Kontynuują je siostry prezentki –
jej duchowe córki. Prowadzą dwa gimnazja, dwa licea i dwa internaty w
Krakowie i Rzeszowie, a także 4 przedszkola, dom dziecka, zajmują się
dziećmi specjalnej troski. W kilkunastu miejscowościach w Polsce
prowadzą w szkołach katechizację a także zaangażowane są w prace parafii
głównie jako zakrystianki. Podejmują również wszelkie inne prace zgodne
z charyzmatem Zgromadzenia. Posługują także Ojcu Świętemu w Watykanie,
pracują w Rzymie i na Ukrainie.
s. I. Dróżdż, Rzym
