Obchody 1. rocznicy katastrofy smoleńskiej pod hasłem Pamięć i wdzięczność trwają dzisiaj, 10 kwietnia na Jasnej Górze.Msza św. w intencji śp. Janusza Kochanowskiego i ofiar katastrofy smoleńskiej odprawiona została o godz. 11.00 w Kaplicy Matki Bożej. Eucharystii przewodniczył i homilię wygłosił o. Roman Majewski, przeor Jasnej Góry. Podczas Mszy św. obecna była Ewa Kochanowska, żona tragicznie zmarłego Janusza Kochanowskiego oraz dzieci Marta i Mateusz Kochanowscy.
„Okoliczności i intencja tej dzisiejszej Mszy św. są dla wszystkich nas, dla całej naszej Ojczyzny bardzo bolesne, a zarazem niosące wielką nadzieję, nie wiem czy więcej jest bólu czy nadziei w nas, kiedy obchodzimy 1. rocznicę katastrofy pod Smoleńskiem, kiedy obchodzimy pamięć o tych, którzy stracili życie w tej katastrofie – mówił w homilii o. Roman Majewski – Pamięć o jednym z tych, o doktorze Januszu Kochanowskim, ówczesnym Rzeczniku Praw Obywatelskich, którego trumna spoczywała podczas Mszy św. żałobnej w tej kaplicy. Czy więcej w nas bólu czy nadziei? Wszystko, co dociera do naszych zmysłów, co widzimy, co analizujemy napawa nas bólem, ale nie gasi nadziei".
„Obecni tutaj najbliżsi śp. dra Janusza Kochanowskiego, żona Ewa, córka Marta, syn Mateusz, oni przeżywają to wszystko jeszcze inaczej, ja przeżywam też inaczej. Jakkolwiek wielu z tych ludzi, którzy wtedy zginęli znałem i rozmawialiśmy często, rozmawialiśmy tutaj na Jasnej Górze z jednej, i z drugiej, i z trzeciej strony, z wszystkich partii, z wszystkich ugrupowań" – podkreślał o. przeor.
Podczas homilii o. Roman Majewski przeczytał list, który śp. Janusz Kochanowski napisał do Władimira Łukina, Rzecznika Praw Obywatelskich Federacji Rosyjskiej w Polsce napisany 9 kwietnia 2010 r.
„Panie Januszu Kochanowski, to jest pana odpowiedź na ten list, w którym prosi pan o prawdę historyczną. Tej prawdy boją się nie tylko Rosjanie, tej prawdy boją się też niektórzy Polacy, którym bliżej do Moskwy, aniżeli do Warszawy – mówił o. Roman Majewski – Tu na Jasnej Górze powstał pierwszy pomnik katastrofy smoleńskiej. Ten pomnik to kawałek skrzydła samolotu, który spadł pod Smoleńskiem, który został w tym Obrazie umieszczony w sukni, czerwonej sukni Pana Jezusa".
Na zakończenie homilii córka Janusza Kochanowskiego – Marta łamiącym się głosem przeczytała nazwiska 96 ofiarach katastrofy samolotu prezydenckiego, który rozbił się na lotnisku w Smoleńsku. Odśpiewany został również Hymn narodowy: „Jeszcze Polska nie zginęła".
W modlitwie wiernych modlono się m.in. za Ojczyznę, Naszą Matkę, abyśmy szczerze szanowali Jej ziemię, historię; za ludzi sprawujących władzę, aby mieli świadomość, że zostali powołani do służby; modlono się za śp. Lecha i Marię Kaczyńskich, Janusza Kochanowskiego i całą delegację, która rok temu zginęła.
Dalsze obchody przewidziane są na popołudnie. O godz. 16.15 w bazylice jasnogórskiej odśpiewane zostaną Gorzkie Żale.
O godz. 17.00 odprawiona została Msza św. w intencji śp. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego, jego małżonki Marii oraz wszystkich ofiar katastrofy smoleńskiej. Eucharystii przewodniczył o. Dariusz Cichor, definitor generalny Zakonu Paulinów.
Po Eucharystii o godz. 18.00 wykonane zostało Misterium pasyjne – pamięć i wdzięczność ofiarom katastrofy smoleńskiej. Wykonawcą Misterium był Jasnogórski Zespół Wokalny Camerata pod dyr. Jarosława Jasiury, na organach zagrał Tadeusz Barylski.
* * *
Pozostały biało-czarne fotorgrafie
W sobotę, 9 kwietnia 2011 r., w przeddzień rocznicy zeszłorocznych tragicznych wydarzeń w Smoleńsku, zostały na Jasnej Górze umieszczone dwie duże tablice ze zdjęciami osób, które zginęły 10 kwietnia ubiegłego roku w służbowej podróży z hołdem pomordowanym przez sowietów w Katyniu.
Na Jasnej Górze fotogramy wszystkich 96 osób, na czele z parą prezydencką, zostały ustawione w ogólnodostępnej, publicznej przestrzeni. Portrety uczestników tragicznego lotu tupolewem, stanęły w dwóch miejscach: na dziedzińcu przed głównym wejściem do Kaplicy Matki Bożej oraz przy Bramie Papieskiej wiodącej do jasnogórskiego sanktuarium.
Wielu pielgrzymów, jak i zwiedzających Jasną Górę, ma możliwość z bliska po raz pierwszy przyjrzenia się twarzom tych, którzy reprezentowali państwo polskie i różne grupy społeczeństwa.
Kwiecień pozostaje Miesiącem Pamięci Narodowej.
W całej Polsce odbywały się dziś obchody pierwszej rocznicy katastrofy samolotu prezydenckiego pod Smoleńskiem. Wypełniły je w znacznej mierze modlitwy w intencji tych, którzy zmierzali do Katynia, na czele z prezydentem Lechem Kaczyńskim. Podobnie jak przed rokiem, w sposób szczególny Polacy licznie gromadzili na Krakowskim Przedmieściu, gdzie znów pojawiły się kwiaty i znicze.
Rocznicowe uroczystości rozpoczęły się wczesnym rankiem na płycie Wojskowego Lotniska Okęcie w Warszawie. Tam, bez udziału mediów, na nabożeństwie ekumenicznym, zgromadziły się rodziny ofiar katastrofy smoleńskiej.
Kwadrans przed sprawowaną o godz. 10:00 w katedrze na Wawelu Mszą św. odezwał się Dzwon Zygmunta. W homilii kard. Stanisław Dziwisz zapewniał, że ból rodzin ofiar tragedii jest naszym wspólnym bólem. „Wasza nadzieja, jest naszą nadzieją" – mówił metropolita krakowski.
„Niech nas zespoli wspólna modlitwa, niech ona będzie większa od wszelkich różnic i podziałów, także politycznych, jakże ulotnych i pozbawionych głębszego sensu, w obliczu ostatecznych spraw życia i śmierci. Módlmy się, aby śmierć naszych 96 braci i sióstr, wbrew wszelkim trudnym i zniechęcającym doświadczeniom mijającego roku, przyniosła owoce pojednania, jedności i pokoju" – mówił kard. Dziwisz.
Przed nabożeństwem Marta Kaczyńska, córka zmarłej tragicznie pary prezydenckiej, złożyła kwiaty na grobie rodziców w krypcie Pod Wieżą Srebrnych Dzwonów.
O godz. 10:30 na Wojskowych Powązkach zgromadzili się bliscy ofiar oraz przedstawiciele najwyższych władz państwowych. Tam głos zabrała Jolanta Przewoźnik. Wdowa po Andrzeju Przewoźniku, sekretarzu generalnym Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przyznała, że rany goją się powoli.
„Odeszli, lecz stale są blisko, odeszli, ale żyją w swoich dziełach. Pozostała odpowiedzialność za dziedzictwo, które po sobie pozostawili. Wierzymy, że w dziele jego zachowania i kontynuacji też nie zostaniemy sami. Nie wolno przecież zmarnować i zaprzepaścić ich dokonań" – powiedziała Jolanta Przewoźnik.
Pod pomnikiem ku czci ofiar katastrofy na Wojskowych Powązkach odbyły się również ekumeniczne modlitwy, prowadzone przez duchownych różnych wyznań. Modlitwę odmówił m.in. biskup polowy Józef Guzdek.
„Nadal towarzysza nam łzy i smutek z powodu rozstania i głębokie wzruszenie. Bo jak się nie wzruszyć, gdy tak wiele matek i ojców opłakuje śmierć swoich dzieci, żony i mężowie przeżywają stratę współmałżonka, a dzieci wciąż czekają na powrót mamy i taty. Czekają już cały rok" – mówił bp Guzdek.
Modlitwy trwały także na Jasnej Górze. W homilii w czasie Mszy św. w Kaplicy Cudownego Obrazu Matki Bożej przeor Jasnej Góry o. Roman Majewski nawiązał do zamiany pamiątkowej tablicy w Smoleńsku.
„Któż z nas mógł się spodziewać, że w samą rocznicę smoleńskiej katastrofy będziemy mieli jeszcze jeden wbity nóż w serce narodu? Bo jak inaczej określić rosyjską prowokację zmiany tablicy i treści napisu, jaki od 5 miesięcy widniał na tym miejscu? Nie podoba się współczesnym ludziom o mentalności sowieckiej słowo «ludobójstwo» i razi ich słowo «Katyń»" – powiedział o. Majewski.
W Gnieźnie Mszę w intencji tragicznie zmarłych pod Smoleńskiem sprawował prymas Polski. Abp Józef Kowalczyk podkreślał, że w katastrofie straciło życie wiele osób bardzo mu bliskich i cenionych za kompetencję i uczciwość. Płacąc tak wysoką cenę, dali dowód swojej woli służenia Ojczyźnie z całym oddaniem.
„Dziś, po upływie roku od tamtych tragicznych wydarzeń, gromadzimy się tu na wspólnej modlitwie, kończąc niejako rok żałoby, aby pełni zadumy, współczucia, zamyślenia, w odczytywaniu tego znaku czasu wyciągnąć wnioski pozytywne do tego, jak mamy żyć, jak mamy budować nadal, już bez ich obecności, dobro wspólne" – mówił prymas Polski.
Centralnym punktem obchodów była Msza św. sprawowana w archikatedrze warszawskiej pod przewodnictwem kard. Kazimierza Nycza. W homilii abp Stanisław Gądecki zaapelował o społeczne pojednanie w imię prawdy i miłości. Wiceprzewodniczący episkopatu zwrócił uwagę że w sytuacji, gdy „giną dzielni w narodzie", tym bardziej paląca staje się kwestia odpowiedniego wychowania młodego pokolenia, ludzi zdolnych do służby publicznej.
„Potrzeba wychowania ludzi cechujących się wielkim intelektem, roztropnością, szczerością, integralnością moralną, miłością do człowieka i polityczną odwagą. Zdolnych do słuchania w skupieniu, do budowania mostów porozumienia, nie lękających się nowości i zmian. Patrzących dalej, niż tylko w perspektywie kolejnego szczebla własnej kariery" – powiedział metropolita poznański.
Abp Gądecki zachęcił, by każdy postawił sobie pytanie o to, co w jego życiu osobistym zmieniła katastrofa smoleńska, co zmieniła w spojrzeniu na śmierć, służbę rodzinie i Ojczyźnie, na pragnienie pokoju i zgody. „Gdyby zaś ona nic nie zmieniła, świadczyłoby to o tym, że owi pomarli tak odeszli, jak przyszli i że trudzili się na próżno; że na darmo i na nic zużyli swoje siły" – podkreślił metropolita poznański.
Przez cały dzień na Krakowskie Przedmieście, pod Pałac Prezydencki, podobnie jak przed rokiem, przychodziły tłumy. Znów pojawiły się kwiaty, znicze oraz zdjęcia tych, którzy zginęli 10 kwietnia ubiegłego roku w drodze na uroczystości 70. rocznicy zbrodni katyńskiej.
Ten szczególny dzień kończy uroczysty koncert w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej poświęcony pamięci ofiar katastrofy pod Smoleńskiem.
R. Łączny, KAI
