Od 2005 roku, kiedy oznaczono w Polsce pierwszy szlak pielgrzymkowy do Św. Jakuba w Santiago de Compostella w Polsce przybyło ponad 2200 km nowych szlaków, a kolejne 1600 km czeka na oznaczenie w najbliższym czasie.
Służyć one mają pielgrzymom, którzy w samotności lub małej grupie przemierzać chcą Stary Kontynent w poszukiwaniu jego duchowej jedności. Pragną się modlić, przemyśleć swoje życie, odetchnąć od zabiegania, odkryć pierwotną spójność naszego Kontynentu albo po prostu – zwiedzić ciekawe miejsca, poznać nowych ludzi czy zażyć ruchu zgodnie z zasadą "w zdrowym ciele zdrowy duch". Bo właśnie przeżycie duchowe jest najważniejsze na tym szlaku.
Nie jest to więc szlak turystyczny: jest to raczej szansa na "rekolekcje w drodze".
Dlaczego św. Jakub?
Dla średniowiecznych Europejczyków istniały trzy odległe miejsca, które – jak Bóg da – warto było odwiedzić: Grób Chrystusa w Jerozolimie, Rzym oraz położony na "końcu świata" grób św. Jakuba. W pobliżu bowiem "końca świata" (Finis terrae), najdalej na zachód wysuniętego punktu Kontynentu, w hiszpańskim Santiago de Compostela (co oznacza po hiszpańsku: Święty Jakub na Polu Gwiazd) odnaleziony został grób brata św. Jana Ewangelisty, pierwszego biskupa Jerozolimy i pierwszego z dwunastu Apostołów, który zginął śmiercią męczeńską (w roku 44) – właśnie św. Jakuba Starszego. Powracający stamtąd wiele opowiadali o niezwykłym miejscu, o drodze oraz przynosili ze sobą niespotykane w innych miejscach muszle, nazwane – a jakżeby inaczej – muszlami św. Jakuba.
Z czasem motyw muszli stał się symbolem pielgrzymowania, wędrówki z domu do Domu. Taką właśnie rolę pełni ona także w herbie papieża Benedykta XVI. Sam zaś św. Jakub stał się patronem pielgrzymów, wędrowców i wszystkich podróżujących. Stąd jego wezwanie otrzymywały liczne kościoły i szpitale, w których opiekę mogli znaleźć wszyscy będący w drodze. Powstawały one zwłaszcza przy drogach, którymi najchętniej szli pątnicy. Szlaki usiane kościołami, kaplicami czy figurami św. Jakuba, symbolami muszli (pełniącymi także rolę drogowskazów) albo schroniskami dla pielgrzymów stworzyły w Europie późnego średniowiecza gęstą sieć, dzięki czemu jeszcze w końcu XVIII wieku J.W. von Goethe pisał, iż Europa powstała na szlakach prowadzących do Compostela. W wyniku przetaczających się przez Europę Zachodnią walk religijnych XVI-XVII wieku rola pielgrzymich szlaków zaczęła jednak spadać. Bezpieczną drogę do Hiszpanii utrudniła rewolucja francuska, wojny napoleońskie… Pielgrzymie trasy do Santiago uległy zapomnieniu.
Odrodzenie
Aż wreszcie w roku 1982 Jan Paweł II wygłosił w Santiago do Compostela tak zwany "Akt Europejski", w którym mówił m.in.: "Ja, Jan Paweł, syn polskiego narodu, który zawsze uważał się za naród europejski, syn narodu słowiańskiego wśród Latynów i łacińskiego pośród Słowian, z Santiago kieruję do ciebie, stara Europo, wołanie pełne miłości: Odnajdź siebie samą! Bądź sobą! Odkryj swoje początki. Tchnij życie w swoje korzenie.".
Na efekty tego zaproszenia nie trzeba było długo czekać. Już cztery lata później Rada Europy uznała Drogi św. Jakuba za najważniejszy szlak kulturowy Kontynentu i zachęcała poszczególne osoby, jak i władze regionów do odtwarzania dawnych, pątniczych szlaków. Kilka lat później piesi pielgrzymi do Santiago de Compostela wyruszyli z Francji; w 1995 odtworzony został pierwszy odcinek szlaku w Niemczech, nieco później w Szwajcarii, w krajach Beneluksu. Zaś w cztery miesiące po śmierci Papieża-Pielgrzyma, Jana Pawła II, nastąpiło otwarcie pierwszego odcinka Camino w Polsce.
Zainicjowana przez "Bractwo św. Jakuba Apostoła" Dolnośląska Droga św. Jakuba połączyła Głogów, Jakubów (dawne i ożywiane na nowo sanktuarium św. Jakuba), Grodowiec, Polkowice, Bolesławiec, Lubań i Zgorzelec. Do działań tych włączyła się także Fundacja Wioski Franciszkańskiej, która przygotowuje kontynuację Drogi Dolnośląskiej już na terenie Wielkopolski (równocześnie zaś trwają prace na przedłużeniem szlaku do Pragi) oraz pierwszy, dolnośląski odcinek Drogi św. Jakuba "Via Regia", która ma połączyć Kraków, Opole, Wrocław i Legnicę ze Zgorzelcem. Dalej pielgrzymi mogą już iść istniejącymi szlakami – do Santiago de Compostela i aż na "koniec świata".
Ruszaj w Drogę! Buen Camino!
Przeczytaj także:
www.camino.net.pl – jeśli się decydujesz i chcesz wyruszyć w Drogę, znajdziesz tutaj najważniejsze wiadomości dotyczące Dróg św. Jakuba w Polsce, a także informacje o aktualnych wydarzeniach na Szlaku i wokół niego.
