516
Dnia 23 listopada 2010 roku ks. Jacek Nowak SAC odebrał z rąk prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego tytuł profesora nauk teologicznych. Tym samym zdobył laur, który jest marzeniem naukowca.
Obszar badań naukowych ks. Profesora obejmuje kilka kierunków:
1. Teologia liturgii
Ten kierunek badań jest podstawowy dla ks. J. Nowaka. Tu można podać przykładowo jego książkę Apostolski wymiar liturgii. Studium teologiczno-liturgiczne w świetle Konstytucji <<Sacrosanctum Concilium>>, Poznań 1999. W nurcie teologii liturgii zajmuje się heortologią. Na uwagę zasługuje chociażby jeden z wielu artykułów: Paschalny wymiar liturgii uświęcenia czasu, w: Mirabile laudis canticum. Liturgia Godzin: dzieje i teologia, red. J. Sobeczko, Opole 2008, s. 185-189. Rzuca nowe światło na czas Chrystusa i czas Kościoła porównując dwa bardzo podobne do siebie określenia św. Pawła: pełnia czasu (Ga 4,4) i pełnia czasów (Ef 1, 10). Biorąc pod uwagę greckie słowa: chronos i kairos dochodzi do stwierdzenia, że pełnia czasu przeszła w pełnię czasów.
2. Teologia liturgiczna
Kierunek teologii liturgicznej zapoczątkował C. Vagaggini, S. Marsili, A. M. Triacca. Mówią oni o teologii żyjącej w liturgii. Teologia liturgiczna jest doświadczeniem mistycznym, czyli stanowi kontemplację misterium w momencie jego aktualizacji. Stąd liturgia stanowi syntezę zbawczego misterium Boga ukierunkowanego na życie chrześcijańskie oraz życia chrześcijańskiego, które pragnie być włączone w zbawczą tajemnicę Boga. Na tej podstawie A. M. Triacca wyprowadził zasadę: Mysterium – Actio – Vita. Ks. J. Nowak, jako były student ks. prof. Achille Maria Triacca, próbuje dodać coś do tej koncepcji swojego profesora. Otóż zastanawia się nad relacjami występującymi w dwóch kierunkach owej słynnej zasady (por. Relacje zwrotne w potrójnej normie liturgicznej, w: Confitemini Domino, gloriam bonus, red. J. Nowak, Warszawa 2007, s. 37-45).
Liturgia nie jest sprawą prywatną indywidualnych osób, lecz należy do całego Kościoła (KL 26), a więc stanowi kult publiczny. Stąd oprócz teologicznego aspektu zawiera również określone normy wynikające z założeń teologicznych objaśniających misterium Chrystusa w Jego ludzie. Ks. J. Nowak objął w swych badaniach także tę charakterystyczną formę liturgii w książce Prawo w służbie wydarzeń zbawczych. Zarys prawodawstwa liturgicznego, Poznań 2004. Podaje w niej podstawy biblijne wywodzące się od Chrystusa, a mianowicie dotyczące ustanowienia Eucharystii, chrztu i pokuty, a zawarte w księgach ukazujących inne sakramenty, takie jak sakrament święceń, chorych. W tej książce Autor obok przedstawienia kształtowania się i rozwoju historycznego prawodawstwa liturgicznego wskazuje na władzę i sposób interpretowania przepisów. W wypowiedziach Jana Pawła II dotyczących Kościoła Wschodniego i Zachodniego pojawia się porównanie do dwóch płuc, którymi człowiek oddycha. W nawiązaniu do tego obrazu ks. J. Nowak przedstawia również prawodawstwo Kościoła Wschodniego i Zachodniego zawarte w kodeksach. Należy zauważyć, że jest to pierwsza książkowa publikacja obejmująca tak szeroko zagadnienia prawodawstwa liturgicznego w jego aspekcie teologicznym.
4. Mariologia
Problematyce mariologicznej na gruncie liturgii poświęcił ks. Profesor kolejną książkę Maryja w liturgii i pobożności Kościoła, Poznań 2009. Na uwagę zasługuje przedstawienie, obok historii kultu maryjnego w Kościele powszechnym, rozwoju sytuacji tej rzeczywistości w Polsce od samego początku aż po dzień dzisiejszy. Autor podejmuje także wątki teologiczne kultu Matki Bożej. Obok ukazania chrystotypicznego i eklezjotypicznego kultu Maryi, wskazuje na kierunki, a mianowicie: Do Jezusa przez Maryję i Do Maryi przez Jezusa. Dalej omawia mariologię w czasie liturgicznym oraz różne formy kultu Matki Bożej. Na uwagę zasługuje fakt, że ta książka stanowi kompendium mariologiczno-liturgiczne.
5. Aspekt pastoralny
Sobór Watykański II podaje, że zajmując się liturgią należy obok aspektu teologicznego, historycznego, duchowego, prawnego, uwzględnić także charakter duszpasterski (KL 16). Właśnie temu ostatniemu zagadnieniu poświęcił ks. Profesor również niektóre publikacje: książkę Komentarze liturgiczne, Ząbki 2007, czy też artykuł:Komunia św. na rękę: Liturgia Sacra 2/2002, s. 285-287.
6. Współpraca
Obok własnych badań naukowych ks. J. Nowak współpracuje z innymi specjalistami z różnych ośrodków naukowych, dzięki czemu organizuje z nimi konferencje naukowe. Należy tu zauważyć współpracę z Wydziałem Architektury Politechniki Warszawskiej dotyczącą przestrzeni liturgicznej. Ks. Profesor zajmuje się także językiem religijnym. Stąd nawiązał kontakty w Wydziałem Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i Komisją Języka Religijnego Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN. Ponadto współpracuje przy wydaniu ksiąg liturgicznych, np. Lekcjonarza, t. VI, Poznań 2004 i Mszału rzymskiego dla diecezji polskich, Poznań 2009.
7. Działalność dydaktyczna
Od 1992 roku ks. prof. dr hab. Jacek Nowak jest związany z Wydziałem Teologicznym ATK/UKSW w Warszawie. Oprócz zajęć kursorycznych prowadzi także wykłady monograficzne: teologię liturgii, eschatologię liturgii, prawodawstwo liturgiczne, kult Matki Bożej, liturgię zakonną oraz teologię roku liturgicznego.
Dotychczas ks. J. Nowak był promotorem 12 rozpraw doktorskich, 122 prac magisterskich. Ponadto recenzował jeden dorobek habilitacyjny (Uniwersytet Opolski), i siedem prac doktorskich (5 – UKSW, 1 – KUL,1 – Bobolanum).
8. Działalność organizatorska
Ks. J. Nowak w 2003 roku został kierownikiem Katedry Teologii Liturgii, a dwa lata później kierownikiem sekcji liturgiki UKSW, w skład której wchodzą trzy katedry: Historii Liturgii, Hermeneutyki Liturgicznej i Teologii Liturgii.
Od 2001 roku jest konsultorem i sekretarzem Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Konferencji Episkopatu Polski.
Również w Stowarzyszeniu Apostolstwa Katolickiego w 1998 roku wszedł w skład Komisji Liturgicznej przy Zarządzie Generalnym, a w 2004 roku został jej przewodniczącym.
ks. dr Grzegorz Bereszyński
adiunkt Katedry Teologii Liturgii UKSW
Dnia 23 listopada 2010 roku ks. Jacek Nowak SAC odebrał z rąk prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego tytuł profesora nauk teologicznych. Tym samym zdobył laur, który jest marzeniem naukowca.
Ks. prof. dr hab. Jacek Nowak posiada w swoim dorobku naukowym ok. 100
różnych publikacji, na które składają się 4 książki, 1 książka pod jego
redakcją, liczne artykuły naukowe, kilkanaście artykułów
popularnonaukowych, kilka opracowań liturgicznych dla różnych zgromadzeń
zakonnych (w tym również i pallotynów) oraz hasła encyklopedyczne.Należy podkreślić, że publikacje ks. J. Nowaka charakteryzują się studium tekstów liturgicznych starych sakramentarzy, mszałów i pism z zakresu patrystyki.
różnych publikacji, na które składają się 4 książki, 1 książka pod jego
redakcją, liczne artykuły naukowe, kilkanaście artykułów
popularnonaukowych, kilka opracowań liturgicznych dla różnych zgromadzeń
zakonnych (w tym również i pallotynów) oraz hasła encyklopedyczne.Należy podkreślić, że publikacje ks. J. Nowaka charakteryzują się studium tekstów liturgicznych starych sakramentarzy, mszałów i pism z zakresu patrystyki.
Obszar badań naukowych ks. Profesora obejmuje kilka kierunków:
1. Teologia liturgii
Ten kierunek badań jest podstawowy dla ks. J. Nowaka. Tu można podać przykładowo jego książkę Apostolski wymiar liturgii. Studium teologiczno-liturgiczne w świetle Konstytucji <<Sacrosanctum Concilium>>, Poznań 1999. W nurcie teologii liturgii zajmuje się heortologią. Na uwagę zasługuje chociażby jeden z wielu artykułów: Paschalny wymiar liturgii uświęcenia czasu, w: Mirabile laudis canticum. Liturgia Godzin: dzieje i teologia, red. J. Sobeczko, Opole 2008, s. 185-189. Rzuca nowe światło na czas Chrystusa i czas Kościoła porównując dwa bardzo podobne do siebie określenia św. Pawła: pełnia czasu (Ga 4,4) i pełnia czasów (Ef 1, 10). Biorąc pod uwagę greckie słowa: chronos i kairos dochodzi do stwierdzenia, że pełnia czasu przeszła w pełnię czasów.
2. Teologia liturgiczna
Kierunek teologii liturgicznej zapoczątkował C. Vagaggini, S. Marsili, A. M. Triacca. Mówią oni o teologii żyjącej w liturgii. Teologia liturgiczna jest doświadczeniem mistycznym, czyli stanowi kontemplację misterium w momencie jego aktualizacji. Stąd liturgia stanowi syntezę zbawczego misterium Boga ukierunkowanego na życie chrześcijańskie oraz życia chrześcijańskiego, które pragnie być włączone w zbawczą tajemnicę Boga. Na tej podstawie A. M. Triacca wyprowadził zasadę: Mysterium – Actio – Vita. Ks. J. Nowak, jako były student ks. prof. Achille Maria Triacca, próbuje dodać coś do tej koncepcji swojego profesora. Otóż zastanawia się nad relacjami występującymi w dwóch kierunkach owej słynnej zasady (por. Relacje zwrotne w potrójnej normie liturgicznej, w: Confitemini Domino, gloriam bonus, red. J. Nowak, Warszawa 2007, s. 37-45).
3. Prawodawstwo liturgiczne
Liturgia nie jest sprawą prywatną indywidualnych osób, lecz należy do całego Kościoła (KL 26), a więc stanowi kult publiczny. Stąd oprócz teologicznego aspektu zawiera również określone normy wynikające z założeń teologicznych objaśniających misterium Chrystusa w Jego ludzie. Ks. J. Nowak objął w swych badaniach także tę charakterystyczną formę liturgii w książce Prawo w służbie wydarzeń zbawczych. Zarys prawodawstwa liturgicznego, Poznań 2004. Podaje w niej podstawy biblijne wywodzące się od Chrystusa, a mianowicie dotyczące ustanowienia Eucharystii, chrztu i pokuty, a zawarte w księgach ukazujących inne sakramenty, takie jak sakrament święceń, chorych. W tej książce Autor obok przedstawienia kształtowania się i rozwoju historycznego prawodawstwa liturgicznego wskazuje na władzę i sposób interpretowania przepisów. W wypowiedziach Jana Pawła II dotyczących Kościoła Wschodniego i Zachodniego pojawia się porównanie do dwóch płuc, którymi człowiek oddycha. W nawiązaniu do tego obrazu ks. J. Nowak przedstawia również prawodawstwo Kościoła Wschodniego i Zachodniego zawarte w kodeksach. Należy zauważyć, że jest to pierwsza książkowa publikacja obejmująca tak szeroko zagadnienia prawodawstwa liturgicznego w jego aspekcie teologicznym.
4. Mariologia
Problematyce mariologicznej na gruncie liturgii poświęcił ks. Profesor kolejną książkę Maryja w liturgii i pobożności Kościoła, Poznań 2009. Na uwagę zasługuje przedstawienie, obok historii kultu maryjnego w Kościele powszechnym, rozwoju sytuacji tej rzeczywistości w Polsce od samego początku aż po dzień dzisiejszy. Autor podejmuje także wątki teologiczne kultu Matki Bożej. Obok ukazania chrystotypicznego i eklezjotypicznego kultu Maryi, wskazuje na kierunki, a mianowicie: Do Jezusa przez Maryję i Do Maryi przez Jezusa. Dalej omawia mariologię w czasie liturgicznym oraz różne formy kultu Matki Bożej. Na uwagę zasługuje fakt, że ta książka stanowi kompendium mariologiczno-liturgiczne.
5. Aspekt pastoralny
Sobór Watykański II podaje, że zajmując się liturgią należy obok aspektu teologicznego, historycznego, duchowego, prawnego, uwzględnić także charakter duszpasterski (KL 16). Właśnie temu ostatniemu zagadnieniu poświęcił ks. Profesor również niektóre publikacje: książkę Komentarze liturgiczne, Ząbki 2007, czy też artykuł:Komunia św. na rękę: Liturgia Sacra 2/2002, s. 285-287.
6. Współpraca
Obok własnych badań naukowych ks. J. Nowak współpracuje z innymi specjalistami z różnych ośrodków naukowych, dzięki czemu organizuje z nimi konferencje naukowe. Należy tu zauważyć współpracę z Wydziałem Architektury Politechniki Warszawskiej dotyczącą przestrzeni liturgicznej. Ks. Profesor zajmuje się także językiem religijnym. Stąd nawiązał kontakty w Wydziałem Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i Komisją Języka Religijnego Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN. Ponadto współpracuje przy wydaniu ksiąg liturgicznych, np. Lekcjonarza, t. VI, Poznań 2004 i Mszału rzymskiego dla diecezji polskich, Poznań 2009.
7. Działalność dydaktyczna
Od 1992 roku ks. prof. dr hab. Jacek Nowak jest związany z Wydziałem Teologicznym ATK/UKSW w Warszawie. Oprócz zajęć kursorycznych prowadzi także wykłady monograficzne: teologię liturgii, eschatologię liturgii, prawodawstwo liturgiczne, kult Matki Bożej, liturgię zakonną oraz teologię roku liturgicznego.
Dotychczas ks. J. Nowak był promotorem 12 rozpraw doktorskich, 122 prac magisterskich. Ponadto recenzował jeden dorobek habilitacyjny (Uniwersytet Opolski), i siedem prac doktorskich (5 – UKSW, 1 – KUL,1 – Bobolanum).
8. Działalność organizatorska
Ks. J. Nowak w 2003 roku został kierownikiem Katedry Teologii Liturgii, a dwa lata później kierownikiem sekcji liturgiki UKSW, w skład której wchodzą trzy katedry: Historii Liturgii, Hermeneutyki Liturgicznej i Teologii Liturgii.
Od 2001 roku jest konsultorem i sekretarzem Komisji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Konferencji Episkopatu Polski.
Również w Stowarzyszeniu Apostolstwa Katolickiego w 1998 roku wszedł w skład Komisji Liturgicznej przy Zarządzie Generalnym, a w 2004 roku został jej przewodniczącym.
ks. dr Grzegorz Bereszyński
adiunkt Katedry Teologii Liturgii UKSW
Za: www.sac.org.pl
