Kiedy pracował na Wołyniu, Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) wydała na niego wyrok śmierci. Za "działalność antyradziecką" władze ZSRR skazały go na osiem lat niewolniczej pracy w łagrach.Odoryk Aleksander Beń urodził się 9 marca 1912 r. w Dołhomościskach w powiecie Mościska, na terenie dzisiejszej Ukrainy. W 1927 r. wstąpił do małego seminarium franciszkanów we Lwowie. Po odbyciu nowicjatu złożył pierwsze śluby zakonne, a trzy lata później w 1934 r. – śluby wieczyste.
Studiował filozofię na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana
Kazimierza we Lwowie. Święcenia kapłańskie otrzymał w kościele
bernardyńskim we Lwowie 25 czerwca 1939 r. z rąk ówczesnego biskupa
koadiutora Eugeniusza Baziaka.
W czasie II wojny światowej o. Odoryk pracował na terenie Wołynia w
parafii Boremel. Cudem uniknął śmierci z rąk band UPA, która wydała na
niego wyrok śmierci. Ukrywał się dzięki pomocy zaprzyjaźnionych Rosjan
i Ukraińców.
Następnie przebywał w klasztorze lwowskim,
skąd w 1944 r. udał się do Kamieńca Podolskiego, gdzie był
duszpasterzem w tamtejszej katedrze. W styczniu 1945 r. został
aresztowany przez władze radzieckie (Związek Socjalistycznych Republik
Radzieckich) i skazany na 8 lat łagrów za tzw. "działalność
antyradziecką", za którą komuniści uznali pracę kapłańską i mężne
trwanie przy wierze katolickiej.
niewyobrażalnie trudnych warunkach pracował jako więzień przy budowie
fabryki oraz w kopalni rudy koło Karagandy w Kazachstanie. Przeżywał
obozowe piekło w poddaniu się woli Bożej, z pełnym zaufaniem, że Bóg
nawet największe zło może przemienić w dobro. Przeszedł wszystko, co
mogli przejść ludzie wyjęci spod prawa: głód, zimno i katorżniczą pracę.
Zwolnienie z łagru uzyskał w 1952 r. Przez kolejne 4 lata nie
posiadał paszportu i nie wolno mu było opuszczać miejsca zamieszkania.
W 1956 r. otrzymał paszport, ale nadal pracował jako kierowca w stacji
maszynowej. W tym czasie podejmował potajemnie pracę jako kapłan
katolicki. Zdawał sobie doskonale sprawę z tego, jak wielu Polaków, a
także Niemców, Rosjan i Ukraińców żyjących na wygnaniu w Kazachstanie,
potrzebuje opieki duszpasterskiej.
Wciąż tropiony, chcąc uniknąć losu wielu aresztowanych księży,
często sam zmieniał miejsce pobytu. Pracował jako traktorzysta,
mechanik i palacz fabryczny. Kiedy kończył swoje obowiązki, po
zapadnięciu zmroku wyjeżdżał w teren. Z sakramentami odwiedzał chorych,
docierał do różnych punktów duszpasterskich, gdzie odprawiał msze św.,
spowiadał, chrzcił, błogosławił małżeństwa.
W 1972 r. przeszedł na emeryturę, co ułatwiło mu prowadzenie pracy
duszpasterskiej i dało większe możliwości przemieszczania się. W 1974
r. osiadł na stałe w Kustanaju (w Kazachstanie), skąd dojeżdżał do
kilku miejscowości, gdzie istniały katolickie wspólnoty religijne.
Pracował zwłaszcza wśród ludności niemieckojęzycznej.
Dzięki zaangażowaniu o. Odoryka powstało kilka kościołów i kaplic,
m.in. w stolicy Kazachstanu Ałma-Acie, w Czelabińsku i w okolicach
Celinogrodu. W 1989 r. franciszkanin obchodził jubileusz 50-lecia
kapłaństwa. Uroczystości odbyły się w Kustanaju, a później w Krakowie.
Z tej okazji o. Beń otrzymał błogosławieństwo od papieża Jana Pawła II
i listy gratulacyjne od Prymasa Polski Józefa Glempa i ówczesnego
generała franciszkanów o. Lanfranco Serriniego OFMConv.
O.
Odoryk zmarł nagle w Przemyślu, 1 czerwca 1991 r., podczas pobytu w
Polsce związanego z wizytą Ojca Świętego Jana Pawła II w ojczyźnie.
Został pochowany w Kalwarii Pacławskiej k. Przemyśla.
O. Odoryk Beń był jednym z pięciu franciszkanów z Zakonu Braci
Mniejszych Konwentualnych, którzy po aneksji wschodnich ziem polskich
przez Rosję sowiecką we wrześniu 1939 r. pozostali na swoich placówkach
i zostali skazani na wieloletnie wyroki w obozach pracy, w więzieniach
i łagrach.
Do grona tych pięciu franciszkanów należą: o. Arkadiusz Karol Waltoś
OFMConv (zmarł 16 grudnia 1975 r. w Grodnie), o. Antoni Zierałko
OFMConv (zm. 28 stycznia 1981 r. w Szklarskiej Porębie), o. bp Rafał Władysław Kiernicki (zm. 24 listopada 1995 r. we Lwowie) i o. Kamil Władysław Wełymański.
br. Marcin Guzik OFMConv
