Kiedy wjeżdża się do Lyonu, już z daleka widać piękny, monumentalny kościół, wzniesiony wysoko na wzgórzu. Jest to bazylika maryjna Notre-Dame de Fourriere. Zbudowano ją na miejscu męczeństwa pierwszego biskupa Lyonu św. Potyna. Okazuje się, że już w II w. na wzgórzu Foumere istniała liczna wspólnota chrześcijańska. Świątynia powstawała na przestrzeni XII-XIV w. Ostateczną formę uzyskała po wojnie francusko-pruskiej (1870).
Zamiary wroga zostały jednak uniemożliwione dzięki gorliwym modlitwom
mieszkańców i prośbom o ratunek skierowanym do Matki Bożej z Founiere.
Z wdzięczności za uratowanie miasta przed zagładą, katolicy Lyonu
podjęli decyzję o wzniesieniu bazyliki, która po dziś dzień góruje nad
miastem. Świątynię wybudowano wg projektu Pierre’a Bossana. W 1872 r.
położono kamień węgielny, a w roku 1886 dokonano poświęcenia bazyliki.
To właśnie w tej bazylice 6 października 2002 r., w wigilię Matki
Bożej Różańcowej, wspólnie z o. Mieczysławem Polakiem dostąpiłem łaski
uczestniczenia w intronizacji kopii Cudownego Obrazu Matki Bożej
Jasnogórskiej. Zanim jednak przejdę do samej uroczystości, chciałbym
krótko nawiązać do genezy tego pięknego aktu. Otóż „wielkie dzieła
Boże" dokonują się dzięki konkretnym ludziom. Tak było i w tym
przypadku. Pani Maria Teresa Diupero, Polka od kilkunastu lat
mieszkająca w Lyonie, pracuje jako przewodnik po bazylice Notre-Dame de
Fourviere, oprowadzając francuskie i polskie grupy. Od kiedy w krypcie
tej bazyliki umieszczono figurę Matki Bożej Fatimskiej (1994), pani
Maria Teresa nieśmiało marzyła o tym, by i obraz Pani Jasnogórskiej
znalazł się tutaj. Widziała nawet miejsce, gdzie Królową z Jasnej Góry
należałoby umieścić. Było to zapewne życzeniem samej Matki Bożej, skoro
ta myśl po latach w pełni się zrealizowała, choć nie było to takie
proste.
Kiedy w niedzielę – wspomnianego wyżej dnia – weszliśmy do
zakrystii powitał nas bardzo serdecznie rektor bazyliki ks. Emanuel
Payen. To właśnie on odniósł się z wielką przychylnością do propozycji
pani Teresy. Ucieszył się, że Polacy chcieliby mieć w Lyonie „swoją
Matkę Bożą" i do samego końca wspomagał naszą Rodaczkę w podjętym
dziele. Powstał komitet i wszystko się rozpoczęło. To bardzo ciekawy
rozdział. Najwięcej mogłaby o nim opowiedzieć pani Maria Teresa, która
jako przewodnicząca komitetu musiała pokonać wiele trudności. Po
otrzymaniu zgody na umieszczenie kopii Cudownego Obrazu Matki Bożej w
bazylice Notre-Dame de Fourriere, zwrócono się za pośrednictwem o.
Mieczysława Polaka do ówczesnego przeora Jasnej Góry o. Izydora
Matuszewskiego z prośbą o przygotowanie kopii. Ojciec Przeor powierzył
to zadanie mieszkającej u stóp Sanktuarium Jasnogórskiego p. Krystynie
Kwiatkowskiej. Było niewiele czasu. Malarka wzięła się więc solidnie do
pracy i dziewięciu miesiącach Obraz był już gotowy. Pani Krystyna
osobiście brała udział w przewiezieniu Kopii. Tutaj wielką pomoc
okazała rodzina p. Diupero (mama i brat), którzy chcąc oszczędzić
kosztów związanych z transportem, ofiarowali się bezinteresownie
zawieźć Obraz do Lyonu.
Pani Diupero bardzo zależało, aby intronizacja Obrazu odbyła się 3
maja, w uroczystość Królowej Polski. Wydaje się, że był to nader
stosowny dzień na taką okazję. Mimo wielu wysiłków nie udało się tego
zrealizować. Trzeba było zaczekać do 6 października.
Sam dzień – aczkolwiek piękny – nie zachęcał do wyjścia z domu.
Pogoda nie dopisała. Było pochmurno i deszczowo. Tym większe było moje
zdziwienie, gdy bazylika wypełniła się po brzegi. Kościół na wzgórzu
Fourviere dawno nie witał tak licznych rzeszy wiernych. Szacuje się, że
we Mszy św. uczestniczyło ok. 3 tys. osób. Przybyli licznie mieszkańcy
Lyonu i regionu, przyjaciele Francuzi. Byli oczywiście Rodacy, którzy
mieszkają we Francji na stałe lub tymczasowo. Imiennie należy wspomnieć
o obecności ks. prał. Stanisława Jeża – rektora Polskiej Misji
Katolickiej w Paryżu i jego zastępcy ks. Tadeusza Śmiecha oraz ks.
Tadeusza Hońko – proboszcza polskiej parafii w Lyonie. Przybyli goście
zaproszeni z Polski. Wśród nich abp Stanisław Szymecki z Białegostoku.
Było też „Radio Maryja" z o. dyrektorem Tadeuszem Rydzykiem i o.
Piotrem Andrukiewiczem. Dzięki transmisji radiowej wiele osób miało
możliwość uczestniczenia w tej uroczystości.
Mszy św. koncelebrowanej przez kilkunastu kapłanów przewodniczył
nowy arcybiskup Lyonu i zarazem prymas Galii Philippe Barbarin, który
po raz pierwszy sprawował tu Eucharystię jako arcybiskup. Główny
Celebrans serdecznie powitał Polaków i wyraził ogromną radość, że sam
będąc jasnogórskim pielgrzymem (dziesięciokrotnie uczestniczył w
pielgrzymce z Warszawy na Jasną Górę) może dzisiaj przewodniczyć tej
uroczystości. Słowo Boże wygłosił abp Stanisław Szymecki, który
przedstawił historię Jasnej Góry i rolę Cudownego Obrazu Matki Bożej w
życiu Polaków. Ukazał też znaczenie Jasnej Góry dla Ojca Świętego Jana
Pawła II.
Nad przebiegiem liturgii czuwał sam Rektor bazyliki. Liturgia
sprawowana była w języku polskim i francuskim. Teksty mszalne, łącznie
z liturgią słowa i kazaniem – po francusku, natomiast oprawa muzyczna,
przygotowana przez działający w Lyonie chór męski "Polonium" – po
polsku. Chyba po raz pierwszy na wzgórzu Fourviere mury bazyliki rozbrzmiewały tak głośno polskimi pieśniami religijnymi –
powiedziała p. Diupero. Śpiewano m.in. takie pieśni jak: „Z dawna
Polski Tyś królową", „Czarna Madonna", „Jak szczęśliwa Polska cała".
Dodatkowo polski akcent nadawały tej uroczystości dzieci z zespołu
folklorystycznego „Śląsk" działającego na terenie Lyonu.
Wyraźnie odczuwało się tu duchową jedność dwóch wzgórz: Founiere i
Jasnej Góry oraz dwóch sanktuariów: liońskiego i jasnogórskiego.
Podczas Mszy św. kopia Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej stała w
prezbiterium, przysłonięta welonem. Zanim dokonano jej odsłonięcia i
poświęcenia odczytano specjalny list od Ojca Świętego Jana Pawła II
oraz słowo kard. Józefa Glempa, Prymasa Polski.
Aktu odsłonięcia i poświęcenia dokonał abp Szymecki wraz z
Metropolitą liońskim. Następnie miały miejsce podziękowania. Ks. prał.
Jeż wyraził podziękowanie Biskupom za ich obecność, modlitwę i
błogosławieństwo. W imieniu organizatorów słowa wdzięczności wyraziła
przewodnicząca komitetu Maria Teresa Diupero, dziękując przede
wszystkim proboszczowi ks. Payenowi i jego współpracownikom za tak
gorące i życzliwe przyjęcie Matki Bożej Częstochowskiej. Specjalne
podziękowania otrzymała Fundacja Fourviere, która zajęła się stroną
finansową przedsięwzięcia. Wyróżniono osoby, które angażowały się w
prace związane z projektem. Nie zapomniano też o ofiarodawcach –
Francuzach i Polakach. Najpiękniej dziękowano jednak w tym radosnym
dniu Maryi. To przecież dzięki Niej, mimo sporych trudności, można było
zrealizować podjęte przedsięwzięcie.
Po uroczystym błogosławieństwie procesyjnie, przy śpiewie polskich
pieśni maryjnych, przeniesiono kopię Obrazu Jasnogórskiego do krypty
bazyliki i umieszczono w specjalnie dla niej przeznaczonym miejscu, w
pobliżu kaplicy Matki Bożej Fatimskiej. Krótkie nabożeństwo maryjne w
języku polskim celebrował ks. Tadeusz Śmiech. Po odmówieniu Aktu
Zawierzenia Matce Bożej o. Mieczysław Polak odczytał, przygotowany
specjalnie na tę okazję, list przeora Jasnej Góry o. Mariana
Lubelskiego:
„Od ponad sześciuset lat Jasnogórska Bogurodzica otaczana jest
nieprzerwanym, żarliwym kultem, w którym nierozerwalnie splata się
cześć i miłość dla Maryi z dostojeństwem królewskiego majestatu, jakim
otacza się Królową Polski, władczynię i orędowniczkę Narodu. Dzieje
Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej od momentu pojawienia się na
Jasnej Górze aż do czasów współczesnych nierozerwalnie splotły się z
losami Polski…
Jasna Góra to miejsce wielkiego pielgrzymowania, przyciągające
ludzi z całego prawie świata, jest nade wszystko miejscem ufności,
wielkiego zawierzenia. Ta sama, co w Kanie Maryja. Te same – wszystko
widzące – oczy Matki, ta sama Jezusowa moc…. Tu Maryja ukazuje nam
Jezusa z księgą Ewangelii. Ukazuje Go i mówi, jak w Kanie: Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie.
Od dziś będzie w tej bazylice poprzez swój Wizerunek, który
znajduje tak serdeczne przyjęcie na ziemi francuskiej. My, Paulini,
stróżowie Jasnej Góry, modlimy się o to, aby w tym szczególnym miejscu
Maryja była jeszcze mocniejsza, potężniejsza i hojniejsza w łaski,
które upraszamy za Jej pośrednictwem wszystkim, którzy tutaj będą się
gromadzić na modlitwie.
Niech Jasnogórska Pani okaże się Matką dla wszystkich dzieci tego
Narodu i Kościoła i niech zawsze prowadzi do Chrystusa, który jest
naszą drogą, prawdą i życiem."
W tym dniu łączyli się duchowo z bazyliką Notre Dame de Fourviére
Ojcowie Paulini z Jasnej Góry. Przed Cudownym Obrazem Matki Bożej o tej
samej porze sprawowana była dziękczynna Msza św. w intencji dzieła
intronizacji.
Łączyli się też w modlitwach profesorowie i studenci Katolickiego
Uniwersytetu Lubelskiego oraz Polacy i Francuzi, którzy nie mogli
przybyć do Lyonu.
Obecność kopii Cudownego Obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej w
bazylice Notre-Dame de Fourviére jest wydarzeniem wielkiej wagi, nie
tylko dla Polaków. Intronizacja tego Wizerunku, w miejscu tak bliskim
mieszkańcom Lyonu, przyczyni się niewątpliwie do pogłębienia związków
zaprzyjaźnionych ze sobą od wieków narodów.
W liście do Ojca Przeora pani Diupero napisała: Minęło już
trochę czasu od intronizacji, a obraz Matki Bożej Jasnogórskiej nadal
tonie w kwiatach, zatrzymują się przy nim na modlitwę grupy osób
różnych narodowości (bazylika Notre-Dame de Fourviere jako jeden z
nielicznych kościołów we Francji jest otwarta bez przerwy, od rana do
wieczora). Jedni znają już Matkę Bożą Częstochowską, inni spotykają się
z Nią po raz pierwszy. Obraz umieszczony na centralnej ścianie krypty,
naprzeciwko głównych schodów prowadzących z bazyliki, jest bardzo
dobrze widoczny. Usytuowanie, nastrój i dekoracja kwiatowa tworzą
piękną całość, godną Królowej Polski.
Oby obecność Matki Bożej Jasnogórskiej w sanktuarium maryjnym
Francji stała się drogowskazem dla jednoczących się krajów w drodze do
wspólnej, chrześcijańskiej Europy.
Kazimierz Maniecki,OSPPE
Jasna Góra
artykuł opublikowany w: Miesięcznik ‘Jasna Góra’.Rok XXI. Nr 1(228), styczeń 2003 r., s.24-26.