Doroczna konserwacja Cudownego Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej potwierdziła dobry stan drogocennego malowidła. Nie stwierdzono żadnych poważniejszych zmian ani w samym podłożu, czyli drewnianym podobraziu, ani w strukturze malarskiej obrazu. Konserwację przeprowadził, jak co roku, wybitny konserwator prof. Wojciech Kurpik, wieloletni pracownik ASP w Warszawie, który już od 32 lat czuwa nad stanem jasnogórskiej ikony.
„Tym razem mam dobre informacje. Stan Obrazu nie uległ jakiejś istotnej zmianie, jeśli – to na lepsze – mówi prof. Wojciech Kurpik – W zasadzie tylko jeden zastrzyk zrobiliśmy, przy czym on był sprowokowany mechanicznymi naciskami, co dzieje się niestety czasem przy wymianie sukienek. Natomiast niezbyt ciężka, niezbyt mroźna zima wyraźnie pozytywnie przyczyniła się do tego stanu. No i rzecz bardzo istotna – wprawdzie tylko pobieżnie przeglądałem diagramy wilgotności i temperatury w Kaplicy na przestrzeni tego roku, ale dość dobrze funkcjonuje regulacja tej wilgotności, tzn. utrzymuje się wilgotność w miarę dobra, w granicach 60% – 70% procent. co przy dłuższych okresach daje właśnie taki efekt pozytywny. Wprawdzie na niektórych diagramach bardzo wysoko podbiegła ta krzywa wilgotności, ale to było albo jakieś czuwanie, albo zawierucha, dużo śniegu i wilgoci wniesione do Kaplicy. Ale takie krótkotrwałe skoki nie są groźne".
Jak podkreśla prof. Kurpik, opieka nad Obrazem Matki Bożej Jasnogórskiej spełniać musi standardy opieki nad dziełami muzealnymi. „Jest to pewien kanon stosowany w muzealnictwie. Tam dba się o to, aby utrzymać stabilne warunki klimatyczne wokół obrazów, w salach wystawowych. Podobne problemy mają muzea. Ale nikt do Muzeum, na salę ekspozycyjną nie wchodzi w ubraniu zmoczonym na zewnątrz. Więc tam jest troszkę łatwiej. Tu trzeba brać pod uwagę tę rzeczywistość, w jakiej obraz musi istnieć. Stąd te spotkania coroczne, tradycyjne. Kiedyś trzeba było przyjeżdżać częściej, bo taki był stan Obrazu. W tej chwili staramy się wyprzedzać te procesy destrukcyjne, czy te procesy starzenia się materii, które muszą zachodzić w każdym przedmiocie".
Konserwator Wojciech Kurpik przytakuje stwierdzeniu, że Obraz Jasnogórski jest i tak wizerunkiem „cierpliwym"… „Pod tym względem pewnie bije rekordy wszelkie. Tym bardziej, że na jego stan wpływali nie tylko pątnicy, którzy pobożnie tu przychodzili, ale i czas wojny, ukrycie. Nie mówiąc już o tych dawniejszych przygodach, które przecież też są czytelne, zostawiły ślad i skutki. Główną przyczyną złej sytuacji zaprawy w Obrazie było kiedyś silne zawilgocenie i rozkład spoiwa, spowodowany przez mikroorganizmy. Tak samo drewno zaatakowane było przez grzyby".
Obraz Jasnogórski „wymaga troski, wymaga uwagi" – mówi prof. Kurpik. „Poza mną, i tymi kilkoma dniami, kiedy przyjeżdżam, w ciągu roku bacznie na to patrzą oczy ojców i braci, i oczywiście ojca Melchiora Królika (kustosz Cudownego Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej), który czuwa. Ja wiem, że gdyby coś się dziwnego działo, to natychmiast jestem informowany, przyjeżdżam. Tylko przy takim współdziałaniu można mieć pewność, że będzie wszystko w porę zrobione, jak trzeba". Profesor wyraził uznanie dla paulinów za decyzję o objęciu wizerunku stałą opieką konserwatorów.
Profesor Kurpik już od 32 lat czuwa nad stanem jasnogórskiej ikony. „To jest kawałek, a nawet kawał życia. W pewnym momencie, kiedy mi ojcowie zaproponowali zajęcie się Obrazem to wiedziałem, że to już się pewnie stanie takim elementem, o którym nie można przestać myśleć – zawsze, nawet jak się jest gdzieś daleko. W końcu dotykam przedmiotu, dzieła, sacrum, które ma tak wielką wartość dla milionów ludzi".
Dziś wieczorem, tj. we wtorek, 19 kwietnia, prof. Wojciech Kurpik będzie gościem otwartej prelekcji z cyklu: „Poznajemy Jasną Górę". Spotkanie rozpocznie się o godz. 19.00 w Sali Różańcowej. Wstęp dla wszystkich jest wolny, serdecznie zapraszamy!
*
W tym roku na sukni złożonej jako Wotum Narodu na 100-lecie rekoronacji Cudownego Obrazu Jasnogórskiego, wymienione zostały jednak korony – w tej chwili na obrazie widnieją korony papieskie ‘Totus Tuus’, które Ojciec Święty Jan Paweł II pobłogosławił i przekazał dla jasnogórskiego wizerunku dzień przed śmiercią, 1 kwietnia 2005 r.
*
W czasie Mszy św. o godz. 15.30 w poniedziałek, 18 kwietnia, o. Melchior Królik, kustosz Cudownego Obrazu Matki Bożej objął modlitwą wszystkich konserwatorów, którzy na przestrzeni lat odegrali wielką rolę w opiece nad Obrazem. Wśród nich znaleźli się:
– prof. Jan Rutkowski
– konserwator Henryk Kucharski
– prof. Rudolf Kozłowski
– doc. Hanna Jędrzejewska, członek UNESCO, przewodnicząca Komisji Konserwatorskiej
– ks. prof. Janusz Pasierb – członek Komisji Konserwatorskiej
– ks. konserwator Stefan Tomaszkiewicz – członek Komisji Konserwatorskiej
– br. Bronisław Hofman, paulin który wykonał mechanizm do wyjmowania i wkładania Cudownego Obrazu z ołtarza.
o. Stanisław Tomoń
BPJG/ dr
