Nowy list okólny Przełożonego Generalnego, stanowiąc kontynuację poprzedniego – “Duchowość i Misja, Uczniowie i Apostołowie Zmartwychwstałego” (DRG 410) – rozwija aspekt nadzwyczaj ważny dla posłannictwa salezjańskiego w Kościele: inkulturację charyzmatu salezjańskiego. Zawiera głębokie i bogate treści.
Charyzmat salezjański dzisiaj, jak i w przeszłości, wymaga przeszczepienia z wiernością i kreatywnością. „To wyzwanie dzisiaj jest znacznie bardziej wymagające, jako że znajdujemy sie na wszystkich kontynentach i mamy do czynienia z większą ilością różnych kultur” – pisze Przełożony Generalny. „Posłannictwo salezjańskie będzie bardziej znaczące i przez to – mieć przyszłość, jeżeli będzie w stanie przedstawić się jako wierne sobie samemu i być ‘u siebie’ w środowisku kulturowym, w którym jest realizowane, tzn. jeśli Ks. Bosko będzie umieć przybrać, dzięki swoim synom, oblicze właściwe dla każdej kultury, która go przyjmuje”
List, bogaty w cytaty biblijne, wypowiedzi Magisterium Kościoła i Zgromadzenia, przede wszystkim Konstytucji, składa się z 4 części.
Pierwsza – “Prawo wszelkiej ewangelizacji” – przedstawia i wyjaśnia, w jaki sposób posłannictwo [duszpasterskie – przyp. red.] musi być odpowiednio “przepowiadaniem ‘inkulturowanym’ [accomodata praedicatio] słowa objawionego i nie może przestać być prawem wszelkiej ewangelizacji”, jak to pisze Przełożony Generalny, nawiązując do słów Benedykta XVI.
Zgromadzenie realizuje dzisiaj swoją misję w 132 krajach świata, co pociąga za sobą, nieuchronnie, konfrontację jedynego charyzmatu z wielością kultur. „Zmiana paradygmatów kulturowych” – to tytuł drugiej części. „Charyzmat salezjański jest jeden, taki sam dla wszystkich i dla każdego; ale nie może być przeżywany jednoznacznie; jeżeli nie jest dobrze zakorzeniony w kulturze, w której wspólnota realizuje swoje posłannictwo, nie będzie w stanie wyzwolić tych potencji, które w sobie mieści, nie będzie znacząca w dniu dzisiejszym naszej historii, ani nie przetrwa jutro”. Globalizacja, dialog międzyreligijny, sytuacja młodzieży, „kontynent młodzieżowy” – to kwestie, które Przełożony Generalny przedstawia i które „najlepiej odzwierciedlają dokonujące się zmiany oraz poddają krytyce naszą formę życia jako konsekrowanych wychowawców i realizacji naszego posłannictwa”.
Następuje potem część poświęcona pierwotnemu Kościołowi, wzorowi i normie ewangelizacji inkulturowanej. Po syntetycznym opisie historycznym, nie pozbawionym cytatów z Nowego Testamentu, ks. Chávez przeprowadza hermeneutyczną lekturę doświadczenia pierwszej wspólnoty chrześcijańskiej.
W czwartej części, poświęconej Ks. Bosko „misjonarzowi”, Przełożony Generalny proponuje niektóre nieodzowne elementy, służące zaszczepieniu i rozwojowi charyzmatu salezjańskiego i pomagające utożsamić się „z Ks. Bosko”, z jego bezdyskusyjnymi opcjami duszpasterskimi i jego trafną metodologią pedagogiczną”.
Pierwszym elementem jest “radosne i wierne wyznawanie (praktykowanie) wiary [z Konstytucji], sine glossa, odpowiednio do czasów i miejsc posłannictwa, otwarte na kulturę środowiska i młodzież; takie praktykowanie, które, oprócz posłuszeństwa jego słowom i przyjęciu jego wyborów, będzie wiarygodnym wyrazem ‘bycia z nim’ i synowskiego zaangażowania w ‘czynienie jak on’ dla zbawienia młodzieży”. Następują potem specjalne uwagi, jakich Ks. Bosko udzielił pierwszym misjonarzom w dniu 11 listopada 1875 r., a które powtórzył potem przy innych okazjach.
Ks. Chávez kończy zaznaczając, że chciał omówić “temat inkulturacji z perspektywy nie tyle Ewangelii, co charyzmatu, aby wskazać, że na każdym kontynencie (Europa, Ameryka, Azja, Afryka, Oceania, Kontynent Cyfrowy), w każdym kontekście (społecznym, politycznym, kulturowym i religijnym), w przypadku każdego dzieła (edukacji formalnej, nieformalnej, podstawowej, średniej, uniwersyteckiej, ewangelizacyjnej, misyjnej czy promocji społecznej) – charyzmat musi być inkulturowany”.
Jak już zostało powiedziane, ten list jest głęboki i bogaty; nie można go wyczerpać poprzez zwykłą lekturę. Dostarcza wielu przesłanek do studium oraz refleksji osobistej i wspólnotowej; np. „specjalne uwagi” mogą stać się przedmiotem charyzmatycznej weryfikacji działalności duszpasterskiej, jaką realizuje każda wspólnota salezjańska.
Redakcja chce także podkreślić w tym miejscu dwa znaczące elementy:
– zachęta do poznania i zaktualizowania systemu prewencyjnego, o czym już była mowa przy innych okazjach, a co tutaj zostało określone jako “jedno z naglących zadań Zgromadzenia”;
– pierwsze omówienie, pod względem duszpasterstwa salezjańskiego, “kontynentu cyfrowego”.
Tekst Listu jest dostępny w formacie cyfrowym na stronie sdb.org – na tę chwilę w języku włoskim i portugalskim, a w najbliższych dniach także w angielskim, a następnie w innych językach – i w wersji drukowanej w Dokumentach Rady Generalnej nr 411.
