W Środę Popielcową rozpoczęliśmy Wielki Post. Przyjęliśmy popiół na nasze głowy. Ten widzialny znak mówi nam o konieczności podjęcia Jezusowego wezwania: „nawracajcie się”, które w swej istocie jest wołaniem o odnowienie miłości do Boga i ludzi. Dzisiejsza Ewangelia ukazuje najgroźniejszego przeciwnika człowieka, niszczyciela wszelkiej miłości. To odwieczny kusiciel, który potrafi skutecznie odwieść człowieka od Boga, zabrać pokój z jego serca i zniszczyć więź miłości z bliźnimi. Przyjrzyjmy się tej niszczycielskiej działalności.
1. Moc pokusy
Zło pojawiło się na ludzkich drogach u samego początku dziejów. Kusiciel wzbudził w Adamie i Ewie podejrzliwość wobec Boga i przekonał ich, że mogą sami decydować o tym, co jest dobre, a co złe. Ulegli tej pokusie pierwsi rodzice, ulegały następne pokolenia, ulega jej także współczesny człowiek. Dzisiejsza Ewangelia odsłania jej trojaką postać.
Jest to najpierw pokusa do tego, aby żyć „samym chlebem”, samymi tylko dobrami tego świata. Człowiek może się tak bardzo zaangażować w zdobywanie i pomnażanie dóbr, że już na nic innego nie ma czasu i chęci. Nie ma czasu i sił na spotkanie z Bogiem, na udział w Eucharystii, modlitwę, pogłębianie wiary, spotkania i rozmowę z najbliższymi.
Gdy wyobraźnię człowieka coraz bardziej opanowuje żądza posiadania, przychodzi druga pokusa. Szatan mówi: możesz mieć więcej dóbr i więcej władzy nad innymi, jeśli upadniesz i oddasz mi pokłon. Oddanie pokłonu kusicielowi dokonuje się głównie przez uznanie jego metod działania, którymi są: półprawda, kłamstwo, oszustwo, bezwzględne niszczenie przeciwnika, zaniedbania w pracy i zrzucanie odpowiedzialności na innych. Kto tak postępuje, ten uległ pokusie. Upadł przed kusicielem i oddał mu pokłon. Uznał, że wszelkimi metodami można dążyć do osiągnięcia własnych korzyści.
Siła pokusy idzie jeszcze dalej. Trzecia pokusa pokazuje, że człowiek jest w stanie nie tylko kłamać, kraść, oszukiwać, ale posuwa się nawet do wystawiania Boga na próbę. Już nie tylko lekceważy Stwórcę, ale chce Go sobie podporządkować. Przykazania stają się dla niego przedmiotem żartów i lekceważenia. W kłótniach z innymi nadużywa imienia Bożego. Święte słowo „miłość” profanuje, ogołaca z piękna i odniesienia do Boga.
Uleganie pokusie zawsze prowadzi człowieka do oddalenia się od Boga, do coraz większej destrukcji własnego człowieczeństwa i niszczenia relacji z ludźmi. Człowiek zaczyna żyć i postępować według ustanowionych przez siebie przykazań, nie licząc się z dobrem drugiego. Obserwatorzy współczesnego świata podkreślają, że żyjemy w epoce niewolników ducha. Wielu ludzi, uzależnionych od różnych nałogów, wad i słabości nie czuje już piękna wewnętrznej wolności. Znamy niepokojące statyki, które podają liczbę naszych rodaków uzależnionych od alkoholu, narkotyków, hazardu i papierosów. Coraz więcej ludzi staje się niewolnikami telewizora, Internetu czy telefonu komórkowego. Szczególnie niebezpieczne jest rozbudzanie pożądliwości cielesnej, która prowadzi do grzechów przeciwko czystości, niezachowywania czystości przedmałżeńskiej, wspólnego życia bez sakramentu małżeństwa, lekceważenia etyki życia małżeńskiego, zdrad małżeńskich, rozwodów i konfliktów niszczących życie rodzinne.
3. Moc Zbawiciela
W dzisiejszej Ewangelii Chrystus demaskuje zło i pomaga nam je pokonać, dając konkretne wskazówki do walki z pokusą. Mówi zdecydowanie: „Nie samym chlebem żyje człowiek”, „Panu, Bogu swemu, będziesz oddawał pokłon i Jemu samemu służyć będziesz”, „Nie będziesz wystawiał na próbę Pana, Boga swego”. Trzeba w Wielkim Poście zrobić wnikliwy rachunek sumienia, aby zobaczyć, czy przyjęliśmy te słowa Chrystusa. Wykorzystajmy dobrze wielkopostny czas rekolekcji i innych duchowych ćwiczeń, w czasie których zbliżamy się do Jezusa, by z Nim i przy Jego pomocy pokonać zło i umocnić się w dobrem.
W Wielkim Poście musi być więcej czasu na modlitwę, ciszę, rozważanie słowa Bożego, udział w nabożeństwach Drogi Krzyżowej i Gorzkich Żali. Wielkopostne przygotowanie do uroczystości paschalnych niesie z sobą także wezwanie, by naprawić wyrządzone krzywdy, umocnić więź z Bogiem i podjąć głębszą refleksję nad naszym życiem, nad rozumieniem takich słów, jak „miłość”, „czystość”, „świętość”, „modlitwa”, „wierność”. Niech na trud zbliżania się do Boga, przemiany życia i pogłębiania wiary nie zabraknie czasu ani siły.
Na początku Wielkiego Postu wzywam z całą mocą do walki o trzeźwość. Szczególnie w tym świętym czasie proszę o dobrowolną abstynencję jako wynagrodzenie i przykład. Niech w parafiach powstają grupy modlitewno-apostolskie, do których należeliby zwłaszcza członkowie rodzin osób uzależnionych. Modlę się, by ci, którzy wpadli w nałóg, uznali swą chorobę i poddali się leczeniu.
W Wielkim Poście wciąż błagamy Boga o przebaczenie naszych grzechów. Warunkiem uzyskania daru Bożego Miłosierdzia jest przebaczenie bliźnim zgodnie z prośbą: „Odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy…”. Przebaczcie sobie w rodzinie, wyciągnijcie ręce do zgody, zacznijcie od nowa! Niech rozwiązaniem trudnych spraw nie będzie rozwód, ale przebaczenie. Decyzje podjęte w złości, nienawiści, z pychy zawsze prowadzą do zła i zniszczenia. Pamiętajmy o przelanej Krwi Pana Jezusa, o Sądzie Bożym i wieczności.
4. Kanonizacje i beatyfikacje
Tegoroczne przeżywanie Wielkiego Postu ubogacone jest w Archidiecezji krakowskiej i naszej Ojczyźnie przygotowaniami do wyniesienia na ołtarze naszych świętych i błogosławionych Rodaków. Oni także są dla nas duchowymi przewodnikami po drogach wielkopostnej pokuty.
Oczekujemy na kanonizację bł. Stanisława Kazimierczyka, kapłana-zakonnika, który żył w XV wieku w klasztorze przy kościele Bożego Ciała na krakowskim Kazimierzu. Był żarliwym czcicielem Eucharystii, nauczycielem i obrońcą prawdy ewangelicznej, wychowawcą, przewodnikiem na drogach życia duchowego, opiekunem ubogich. Modlitwa przy jego grobie świadczy, że pamięć o jego świętości żyje i owocuje do dzisiaj (por. Jan Paweł II, homilia w czasie Mszy św. beatyfikacyjnej na placu św. Piotra w Rzymie 18.04.1993).
Przygotowujemy się również do beatyfikacji sługi Bożego ks. Jerzego Popiełuszki, duszpasterza, który ze swoją kapłańską posługą wchodził w świat ludzi walczących o wolność i godność każdego człowieka, umacniając innych swoją wiernością Bogu i oddając życie dla Boga i ludzi.
Mamy także nadzieję, że wkrótce odbędzie się uroczystość wyniesienia na ołtarze Sługi Bożego Jana Pawła II. W tym roku, 18 maja, będziemy przeżywać 90. rocznicę Jego urodzin. Okoliczność ta powinna stanowić kolejną zachętę do podjęcia realizacji dziedzictwa, które pozostawił nam do wypełnienia Papież – Polak.
5. Centrum Jana Pawła II
W Archidiecezji krakowskiej twórczym rozwijaniem nauczania Jana Pawła II, promowaniem duchowości, kultury i tradycji związanej z dziedzictwem polskiego Papieża zajmuje się Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się!”. Cieszy fakt, że dzięki duchowemu i finansowemu wsparciu wielu ludzi dobrej woli widać wyraźny postęp wykonywanych prac, co daje nadzieję, że wznoszony Ośrodek stanie się wkrótce strażnikiem papieskiego przesłania. W ten sposób wielkie dziedzictwo osoby i pontyfikatu Czcigodnego Sługi Bożego, Jego przykład i słowa zostaną przekazane następnym pokoleniom i będą promieniowały z Łagiewnik na cały świat. W dalszym ciągu budowę Centrum „Nie lękajcie się” polecam ofiarnej pamięci mieszkańców Archidiecezji krakowskiej i wszystkich ludzi otwartego serca.
Pragnę zapowiedzieć, że dla uczczenia 90. rocznicy urodzin Jana Pawła II, w niedzielę 16 maja, na placu budowy Centrum, odbędzie się wielkie Święto Rodziny. Dzisiaj, gdy w świecie i w naszej Ojczyźnie obserwujemy narastanie zjawisk zagrażających małżeństwu
i rodzinie, godzących w ich trwałość i świętość, potrzebne jest wyraźne i słyszalne świadectwo przyjęcia przez małżonków papieskiego nauczania i opowiedzenie się za chrześcijańską wizją małżeństwa i rodziny.
Tegoroczny czas Wielkiego Postu przeżywamy w trwającym w Kościele Roku Kapłańskim. Dlatego proszę wszystkich o modlitwę za kapłanów, aby Bóg ich umacniał i aby gorliwość kapłańskiego życia była zaczynem świętości rodzin i wspólnot parafialnych. Prośmy także Boga o nowe powołania kapłańskie i zakonne. Niech nasze parafie, rodziny, wspólnoty religijne, ruchy i stowarzyszenia będą dla Kościoła źródłem nowych powołań.
Naszą przewodniczką na drogach wielkopostnego trudu i umocnieniem w realizacji podjętych postanowień niech będzie Maryja, która współcierpiała z Chrystusem i doskonale złączyła się z ofiarą swojego Syna.
Na czas Wielkiego Postu wszystkim z serca błogosławię w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego
Stanisław kard. Dziwisz
Arcybiskup Metropolita Krakowski
Kraków, Wielki Post 2010 r.