Wartość i sens postu podkreśla Ojciec Święty Benedykt XVI w tegorocznym orędziu na Wielki Post. Papież zachęca, aby wierni w okresie czterdziestodniowego przygotowania do Misterium Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa na nowo odkrywali tę praktykę, która jest środkiem pozwalającym odnowić przyjaźń z Bogiem.
W poprzednim roku Ojciec Święty w orędziu na Wielki Post zwracał uwagę na praktykę jałmużny. W tym roku odpowiada na pytanie, jaką wartość i jaki sens ma dla chrześcijan rezygnacja z czegoś, co "samo w sobie jest dobre i pozwala nam żyć".
Benedykt XVI nawiązuje do 40-dniowego postu Chrystusa na pustyni, podczas którego był On kuszony przez szatana. W ten sposób, modląc się i poszcząc, przygotowywał się do wypełnienia swojej misji.
Jak wskazuje Papież, zachęta, by pościć, obecna jest od początku historii Zbawienia. Już w Księdze Rodzaju Bóg nakazuje Adamowi, by nie jadł owocu zakazanego. Ponieważ "wszyscy jesteśmy obciążeni grzechem i jego konsekwencjami, post jest nam dany jako środek pozwalający odnowić przyjaźń z Bogiem" – pisze Ojciec Święty.
O mocy postu, który chroni przed grzechem, mówili ojcowie Kościoła. Był on też praktykowany i zalecany przez świętych. Właściwie rozumiany post, w przeciwieństwie do piętnowanych w Nowym Testamencie przez Chrystusa praktyk faryzeuszy, nie jest tylko skrupulatnym przestrzeganiem nakazów, ale ma głębszą przyczynę, wynika z potrzeby spożywania "prawdziwego pokarmu" czyli pełnienia woli Ojca.
Współcześnie, jak zauważa Benedykt XVI, zmniejsza się znaczenie tej praktyki. "Stała się ona raczej środkiem terapeutycznym wspomagającym nasze ciało" – stwierdza Papież i przypomina, że dla ludzi wierzących wyrzeczenia nie służą tylko poprawie kondycji fizycznej, ale stanowią przede wszystkim terapię, "pomagająca leczyć to wszystko, co uniemożliwia wypełnianie woli Boga".
Paweł VI stwierdził, że postu należy przestrzegać w kontekście powołania każdego chrześcijanina do tego, by żyć nie dla siebie, ale dla braci. Owocem tej praktyki jest według Benedykta XVI spójność ciała i duszy, a co z tego wynika unikanie grzechu i gotowość do wzrastania w zażyłości z Bogiem. Odmawianie sobie pokarmu materialnego, umacnia wewnętrzną gotowość do słuchania Chrystusa i żywienia się Jego słowem. Jednocześnie post pomaga nam uświadomić sobie, w jakiej sytuacji żyje wielu ludzi. Ojciec Święty stawia za wzór postać Miłosiernego Samarytanina, który jest otwarty wobec potrzebującego (bez względu na to skąd pochodzi) i wrażliwy na jego potrzeby.
Odwołując się do tradycji chrześcijańskiej, Papież zachęca wiernych, by w okresie Wielkiego Postu, zarówno wspólnotowo, jak i indywidualnie częściej praktykowali post. Zwraca też uwagę na potrzebę słuchania Słowa Bożego, modlitwy i uczynków miłosierdzia. Przypomina, że od początku chrześcijaństwa organizowano specjalne zbiórki, a wierni byli zachęcani do oddawania biednym tego, co dzięki postowi udało im się odłożyć.
"Post ostatecznie pomaga każdemu z nas w czynieniu z siebie całkowitego daru dla Boga" -pisał Sługa Boży Jan Paweł II. Te słowa przypomina również Benedykt XVI. Na zakończenie orędzia zachęca wiernych, aby wchodzili w pokutny klimat Wielkiego Postu, nastawiając się na intensywniejszą modlitwę, lectio divina, częstsze przystępowanie do sakramentu pojednania oraz aktywne uczestnictwo w Eucharystii, a przede wszystkim w niedzielnej Mszy św. Wszystko po to, by, jak pisze, "nasze serca coraz bardziej stawały się żywym tabernakulum Boga".
—————————————————————————
Trwający 40 dni liturgiczny okres Wielkiego Postu rozpoczyna się w Kościele katolickim Środą Popielcową zwaną Popielcem. W tym roku przypada ona 25 lutego. Swą nazwę przyjęła z obrzędu posypywania głów popiołem. W obecnej liturgii, symbolowi temu towarzyszą wypowiadane przez kapłana słowa: "Prochem jesteś i w proch się obrócisz" lub "Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię". Jest to gest uznania swojej niewystarczalności i zależności od Boga.
Tradycja posypywania popiołem na znak pokuty sięga VIII wieku. Od XI stulecia zwyczaj ten przyjął się w całym Kościele. Popiół pochodzi ze spalonych palm, poświęconych w poprzednim roku podczas Niedzieli Palmowej. W Środę Popielcową, prawem wstrzemięźliwości są związane osoby, które ukończyły 14 lat. Natomiast osoby pełnoletnie do 60 roku życia, obowiązuje post ścisły, co oznacza, że mogą spożywać trzy bezmięsne posiłki, w tym jeden do syta i dwa skromniejsze. Prawo kanoniczne nie nakłada na wiernych obowiązku uczestniczenia w tym dniu w Eucharystii, chociaż jest to powszechną praktyką, z której nie powinno się rezygnować bez ważnej przyczyny.
Okres Wielkiego Postu jest dla wiernych wezwaniem do odnowienia życia i wewnętrznego nawrócenia. Od jego początku, aż do Wigilii Paschalnej nie mówi się Alleluja. W tym czasie, w każdy piątek w kościołach odprawia się nabożeństwo Drogi Krzyżowej, w niedzielę natomiast nabożeństwo Gorzkich Żali. Kolorem liturgicznym jest fiolet.
BP KEP (na pdst. www.brewiarz.pl)
