Zanim krótko został przedstawiony program obrad, Przełożony Generalny Salezjanów zaznaczył, że w Europie, pomimo iskierek nadziei co do przezwyciężenia kryzysu ekonomicznego, panuje tendencja do marginalizacji emigrantów, powodująca wielkie wykluczenie społeczne. Zgromadzenie Specjalne Synodu Biskupów dla Bliskiego Wschodu uwypukliło “rolę, jaką odgrywa chrześcijaństwo na tym umęczonym obszarze świata” i “konieczność współpracy z islamem w budowaniu pokoju i rozwoju demokracji”. Dlatego też, jak podkreślił dalej Przewodniczący USG, rzeczywistość ludzka potrzebuje być “przyjęta i oświecona splendorem Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata”.
Temat zgromadzenia został przedstawiony i skomentowany w świetle fragmentu ewangelicznego: “A Jezus rzekł do nich: ‘Nie bójcie się! Idźcie i oznajmijcie moim braciom: niech idą do Galilei, tam Mnie zobaczą’” (Mt 28,10). Przypominając, że zmniejszenie liczby powołań do życia zakonnego dotyczy przede wszystkim świata zachodniego, powiedział z przekonaniem: “Jestem przekonany, że życie konsekrowane, rozumiane i przeżywane jako radykalne pójście i wierne naśladowanie Jezusa, nigdy nie przestanie istnieć”. “Życie konsekrowane – podkreślił Przewodniczący USG – jest jak las, który stanowi zasoby i wsparcie dla ekologii duchowej i społecznej całego Społeczeństwa i Kościoła”.
Głęboka jest więź, jaka łączy Kościoł i Życie Konsekrowane, chociaż na przestrzeni historii, w pewnych kontekstach geograficznych, politycznych i społecznych, i w pewnych przypadkach, ten pierwszy ulegał pokusie pomijania tego drugiego. “Nie można zapominać, że podstawowe charyzmaty rodziły się prawie zawsze w czasie kryzysu, jako dar Ducha Świętego dla odnowy Kościoła. Bardziej pogodne i dogłębne odczytanie danych i współczesnej rzeczywistości mówi nam, że w istocie rzeczy zakonnicy byli pierwszymi, którzy zrozumieli zjawisko globalizacji i jej konsekwencje, demaskując jej nieludzkie oblicze, a więc stając po stronie wykluczonych”. Dlatego też w Europie nie mamy do czynienia z “kwestią przetrwania życia konsekrowanego i różnych Zgromadzeń, ale przepowiadania”.
Następnie ks. Mario Aldegani przedstawił główne punkty, jakie wyłoniły się w czasie poprzedniego zgromadzenia USG w maju.
Potem głos zabrał bp Ricardo Blázquez Pérez, arcybiskup Valladolid, który omówił temat “Powołania w przyszłości a życie zakone: znaki nadziei”. Wychodząc od życia konsekrowanego, dojrzewającego w posłudze duszpasterskiej, bp Blázquez Pérez przypominiał, że sercem życia zakonnego jest odkrycie centalnego miejsca Boga. W różnych charyzmatach miłość do Boga jest fundamentem wszelkiej działalności apostolskiej i społecznej, z której rodzi się zdolność odpowiedzi na spadek liczby powołań. Wśród znaków nadziei arcybiskup wskazał na wzmożoną obecność zgromadzeń zakonnych wśród ludzi, wielkie dzieło świadectwa wiary oraz ścisłą współpracę zgromadzeń zakonnych z Kościołami lokalnymi.