W październiku br. minie 50 lat powrotu pijarów do Łowicza, po długiej – trwającej 94 lata – nieobecności spowodowanej m.in. przez zabory.
W związku z tą rocznicą i innymi nakładającymi się rocznicami: 336 lat obecności Pijarów w Łowiczu – 1668 r.; 340 lat od powstania szkoły pijarskiej – 1670 (6. w Polsce); 13 rok od powstania Pijarskiej Szkoły Podstawowej Królowej Pokoju – 1995; pragniemy podać kilka ważnych informacji z dziejów kościoła i Kolegium pijarskiego w Łowiczu.
Kościół pijarski pod wezwaniem Matki Bożej Łaskawej i św. Wojciecha
Kościół ten, jako piękny zabytek („perła baroku”) stanowi nieodłączną część Starego Miasta Łowicza. Zbudowany został w latach 1672 -1680 z fundacji Jana Szamowskiego – kasztelana gostyńskiego oraz Wojciecha Zimnego – chłopa z Bobrownik i innych dobrodziejów; rozbudowany z fundacji arcybiskupa Michała Radziejowskiego w XVII/XVIII wieku. Kościół został uroczyście konsekrowany w lipcu 1749 roku.
Gospodarzami kościoła i Kolegium od 1668 roku są Ojcowie Pijarzy. To ich staraniem przy pomocy różnych fundatorów i dobroczyńców otwarto w 1670 roku szkołę dla dzieci i młodzieży.
Przy Kolegium Łowickim Ojców Pijarów odbywały się Kapituły Prowincjalne. Na jednej z nich w roku 1753 staraniem ks. Stanisława Konarskiego została uchwalona reforma szkolnictwa, najpierw pijarskiego – zatwierdzona przez papieża Benedykta XIV, a potem dała asumpt do powołania Komisji Edukacji Narodowej, co dokonało się na Sejmie Czteroletnim. Również na tej Kapitule zakonnej uchwalono nową instrukcję dla mających się organizować szkół w kraju.
To właśnie wspomniany ks. Stanisław Konarski za zasługi w dziele kształcenia i wychowania otrzymał od króla Augusta Poniatowskiego medal „Sapere Auso”. Pijarzy działający przy kolegiach łowickim i warszawskim wnieśli wielki wkład w kulturę i naukę naszej ojczyzny w wiekach XVII i XVIII.
Kościół i Kolegium łowickie Ojców Pijarów przechodziło różne koleje losu. W czasach wojen napoleońskich w 1831 wojsko rosyjskie ten kościół zdewastowało i zmieniło na skład prochu, a nawet podobno na stajnię. Od ten pory datuje się zniszczenie bezcennych XVII-wiecznych fresków na ścianach świątyni. Część z nich została zamalowana, a część – bardzo zniszczonych – jest widoczna.
W czasach pruskich w kościele urządzono szpital wojenny, a w czasie I wojny światowej był w nim garaż dla samochodów wojskowych. Wszystko to wpłynęło na kondycję zabytkowej budowli.
Dużemu zniszczeniu uległy freski przypisywane włoskiemu malarzowi Michelangelo Palloniemu. Bardzo groźnemu pęknięciu – ciągle się powiększającemu – uległa ściana zachodnia nawy świątyni. Pilnej renowacji potrzebują zabytkowe ołtarze, organy i inne elementy wyposażenia świątyni.
Obecnie Ojcowie Pijarzy, którzy po długiej przerwie trwającej od roku 1864 do 1958 odzyskali świątynię i prowadzą przy niej działalność duszpasterską (kościół rektoralny) i działalność edukacyjną, kontynuując wielkie dzieło ks. Stanisława Konarskiego i wielu innych pijarów minionych pokoleń.
W ciągu minionych 12 lat Ojcowie Pijarzy otworzyli w Łowiczu trzy szkoły: podstawową, gimnazjum i liceum, do których uczęszcza ok. 500 dzieci i młodzieży. Wszystkie środki, zdobywane z różnych źródeł przekazywane są na tę działalność.
Remont i konserwacja zabytkowej świątyni przekracza jednak możliwości Kolegium, a także Prowincji Zakonu Pijarów. Konieczne są radykalne kroki, aby ten cenny dla kultury i sztuki obiekt mógł trwać dalej i ubogacać panoramę miasta Łowicza i naszej Ojczyzny.
Zwracamy się z prośbą o wsparcie remontu naszego kościoła w Łowiczu. Szczegółowe dane na stronie www.pijarzy.pl
za: www.pijarzy.pl
